Verdwaal jij ook in research?

Hoor jij ook weleens een schrijver in een interview zeggen dat hij een tijdlang in een land, stad of streek woonde om research te doen voor zijn nieuwe roman? Een maand in Parijs, een winter in IJsland, een reis door Afrika; alles is mogelijk. Deze schrijvers hebben vaak een werkbeurs en kunnen zich helemaal wijden aan hun project. Dat is niet iedereen gegeven! En het is gelukkig ook niet altijd nodig. Wat is research eigenlijk en wanneer kun je het niet overslaan?

Wat is research?

Research is ‘onderzoek’. In het geval van schrijvers is het onderzoek naar concrete informatie die zij nodig hebben voor hun verhaal of roman.

Concrete zaken zoals:
- hoe zit een stad in elkaar?
- hoe zijn de gewoontes in een streek?
- hoe praten mensen met een bepaald beroep onderling?

Foto’s van de stad en Google Streetview zijn heel behulpzaam. Toch kan het voor de inleving nodig zijn om zelf door de stad te lopen, over de eindeloze pampa te rijden of een nacht in de woestijn te slapen.

Wanneer heb je het nodig?

Als je over zaken schrijft die echt moeten kloppen, dan moet je feiten nazoeken. Je kunt je als schrijver heel wat ‘dichterlijke vrijheden’ veroorloven, maar feiten zijn feiten.

Als je je verhaal bijvoorbeeld tegen een historische achtergrond plaatst dan moeten de data kloppen. Een oorlog, de dood van een bekend figuur, een grote brand, kun je niet zomaar verplaatsen omdat dat voor jouw verhaal beter uitkomt.

Je kunt dus niet zonder research als je verhaal zich afspeelt als je een plaats en een datum op je verhaal plakt. Als jij ‘Haarlem, 1906’ boven hoofdstuk I zet, moet je aan de slag. Hoe zagen de straten eruit? Hoe waren de mensen gekleed? En, ook niet onbelangrijk: welke grote gebeurtenissen vonden plaats, zowel in Haarlem, maar ook in Nederland en wellicht zelfs mondiaal.

Waarom verdwaal je in research?

Als je een klein beetje op mij lijkt, vind je alles interessant. Dan zoek je iets over Haarlem 1906 en dan lees je over analfabetisering en voor je het weet ben je een ochtend verder. Je hebt allerlei leuk materiaal gevonden, maar het helpt je geen steek verder met je verhaal.

Dat kun je voorkomen. Ik geef je hieronder mijn beste tips: conclusies na mijn eigen ervaringen met vruchteloze tochten door archieven en bibliotheken.

* Maak een lijstje met concrete vragen. Bijvoorbeeld: Waar stond het washuis in Haarlem 1906?.

* Zet een alarm op je telefoon van steeds 15 minuten en controleer IEDERE keer of je nog steeds bij je onderwerp bent. Zo niet, keer terug naar je onderzoeksvraag.

* Wacht met het doen van research tot je verhaal grotendeels af is. Soms zit je namelijk zaken uit te zoeken die je nooit zult gebruiken, omdat je verhaal een heel andere kant op gaat.

Door Marjon Sarneel

Schrijver en schrijfdocent Marjon Sarneel studeerde in 2006 af aan Schrijversvakschool Amsterdam. Zij schreef jarenlang columns en toneelrecensies voor een regionaal dagblad en in 2009 kwam haar semi-autobiografische roman 'Maidentrip' uit bij Compaan uitgevers (winnaar PZC-publieksprijs). Marjon is bedenker en oprichter van Online Schrijfschool Marjon Sarneel. OSMS richt zich op mensen die verhalen willen maken van herinneringen. Daarvoor heeft zij o.a. de basiscursus 'Van herinnering naar Verhaal' ontwikkeld. Om beginnende schrijvers te ondersteunen in hun proces organiseert OSMS geregeld schrijfwedstrijden en wordt wekelijks een blog over schrijfkwesties gepubliceerd. Meer weten over Marjon? Bezoek haar website, volg haar op Facebook of op Twitter.