Afbeelding
Foto: Pexels
Foto: Pexels
Veel mensen lezen omdat ze het leuk vinden. Wanneer je als schrijver hieraan tegemoet wilt komen, moet je dus leuke verhalen schrijven. Maar hoe doe je dat?
Volgens Van Dale is leuk: aardig, vrolijk, grappig. Dit is iets anders dan humoristisch. Humor heeft de uitdrukkelijke bedoeling mensen aan het lachen te maken. In leuke verhalen is dat niet het primaire doel. Als schrijver van een leuk verhaal wil je de lezer vermaken door hem een positief gevoel te geven.
Wees je ervan bewust dat mannen andere dingen leuk vinden dan vrouwen. Uit een onderzoek van Jardine en Watkins blijkt dat mannen vooral graag lezen over vervreemding en afwezigheid van emoties, terwijl vrouwen juist het liefst lezen over grote gevoelens en de strijd om moeilijkheden te bedwingen.
Wil je dus leuke verhalen schrijven, dan houd je deze informatie in je achterhoofd en speelt ermee om een zo groot mogelijke groep lezers te bereiken.
Elk verhaal - verslag van een gebeurtenis - kent een conflict. Een conflict is niet per definitie iets zwaars, iets moeilijks. Het kan ook het verlangen van een arm, Fries schoenmakertje zijn dat in Amsterdam rijkdom hoopt te vinden. Leuke conflicten roeren geen grote thema’s aan, zoals religie of politiek. ‘Leuk’ is voor een grote groep mensen, niet voor ingewijden.
Leuke verhalen ontwikkelen zich op normale locaties. Het zijn namelijk niet de locaties die een verhaal leuk maken, maar de personages en hun gedachtes c.q. handelingen, bijvoorbeeld: ‘In Brussel heb ik dit weekend mijn oude vriend Wim weer eens opgezocht.’ (uit het leuke verhaal ‘Eerlijk’, uit: Bij nader omzien, Simon Carmiggelt). Is er een normalere stad dan Brussel (behalve Zwolle)? Laat daarom de locatie de bescheiden achtergrond zijn die de personages en hun handelingen goed uit de verf laat komen.
Leuke personages kunnen beschikken over een behoorlijke mate van eigenzinnigheid die hen laat ageren tegen alles wat alledaags is en vooral tegen het gezag. Daarbij blijven ze trouw aan zichzelf, zodat ze wel problemen veroorzaken, maar geen oorlog. Voor het gros van de lezers is dit de juiste balans tussen opwindend en bevredigend - dus leuk.
Voorbeelden: van Pippi Langkous (1945) tot Dolfje Weerwolfje (1996-2014), en van Tijl Uilenspiegel tot Carlos Gardeboe. Ook underdogtypes als Charlie Brown en Manuel of juist een assertief personage als Bugs Bunny vinden veel mensen erg leuk.
‘Leuk’ wil ook zeggen: vertrouwd, bekend. Spreekt dat je aan, neem dan een voorbeeld aan the girl next door, à la Linda met wie velen zich kunnen identificeren.
Welk personage je ook bedenkt, zorg dat hij consistent is in ideeën, gedachtes en reacties, zodat je publiek een band met hem kan opbouwen.
Leuke woorden kunnen vriendelijk, eenvoudig en toegankelijk zijn, bijvoorbeeld:
‘René?’
‘Zeg het eens, ouwe reus.’
‘Ik wil graag een boek over je schrijven.’
‘Nou, is toch goed, pikkie?’
‘Ja?’
‘Tuurlijk wel. Boekie, altijd leuk.’
(de eerste zinnen uit ‘Gijp’, Michel van Egmond, 2012)
Leuke woorden kunnen ook zelfbedacht of innoverend zijn, zoals De Blijdschapper van Maarten Toonder of De Qualastofont van Herman Brusselmans.
Wees niet bescheiden, laat je lezer onomwonden weten dat hem iets leuks te wachten staat; geef je verhaal daarom een titel die daarnaar verwijst, bijvoorbeeld De Olijke Tweeling of Donald Duck, een vrolijk weekblad.
Geloof tot slot niet dat literaire schrijvers geen leuke verhalen (kunnen) schrijven; zelfs Gerard Reve schreef ze, bijvoorbeeld: Eendje Kwak kookt zijn eigen potje.
Door: Thérèse Major
Thérèse Major is auteur en schrijfcoach. Haar werk verscheen bij o.a. de uitgeverijen Querido en Nieuw Amsterdam. Bij Schrijven Online verzorgt zij de cursus Literair proza schrijven, kun je dat leren? en Ieder kind kan verhalen schrijven. In de Taalwerkplaats Drenthe organiseert zij o.a. elke eerste zondag van de maand een Schrijverscafé.
Dit nummer niet missen? Neem vóór 24 januari 23:59 u. een abonnement dan ontvang je dit nummer!
Topauteur Herman Koch geeft naar aanleiding van het verschijnen van zijn nieuwe boek advies aan jonge schrijvers. Meld je aan!
Mariken Heitman geeft tips! Meld je aan en ontvang dit nummer.
Ervaren redacteur Maria Genova deed voor Schrijven Online meer dan dertig manuscriptbeoordelingen. Lees haar tips in het komende nummer!