Representatief schrijven: wel of niet?

De representatie van minderheidsgroepen in boeken vormt een heel actueel onderwerp. Maar betekent dit dat jij je boek moet veranderen om ook representativiteit te krijgen? Lees hier de do’s en dont’s, een paar tips voor als je minderheidsrepresentatie in je boek wil verwerken.

Do: natuurlijke representatie

Representatie schrijven op een natuurlijke manier is altijd aan te moedigen. Heb jij een personage dat een minderheidsgroep representeert en dat vlekkeloos in je verhaal past, dan is er geen reden om het niet te schrijven. Of je verhaal er nu in meer of mindere maten over gaat, maakt dan in principe niet uit. Het past erin, dus dat is alleen maar voordelig.

Don’t: een personage dat alleen representatie is

Aan de andere kant hoeft minderheidsrepresentatie niet aanwezig te zijn in een boek. Wanneer je merkt dat je bijvoorbeeld een lhbtq+ personage erin schrijft omdat je het gevoel hebt dat het moet, kan het verstandig zijn om dit juist niet te doen. Het toevoegen van een personage dat als enige rol heeft om aanwezig te zijn, is eigenlijk nooit goed. Dat geldt ook voor personages die je zou toevoegen omwille van representatie.

Do: weeg af vanuit welk personage je schrijft

Soms twijfel je of je ‘bevoegd’ bent om ergens over te schrijven. Bijvoorbeeld: Je wilt een transgender personage schrijven, maar bent dit zelf niet en je weet niet of het aan jou is om hierover te schrijven. 
Bij twijfel is een goede regel om aan te houden: schrijf vanuit een personage dat dichter bij je staat, maar gebruik het andere personage wel. In dit geval zou het transgender personage een belangrijk personage in je verhaal kunnen zijn, terwijl je vanuit het perspectief van iemand anders schrijft.
Mocht je willen schrijven over iets waar je geen persoonlijke ervaring mee hebt, zorg dan dat jij je research doet. Er zijn waarschijnlijk genoeg mensen uit de groep waarover jij wilt schrijven die je graag helpen door een interview of gesprek over het onderwerp.

Don’t: achteraf representatie toevoegen

Doordat veel auteurs zich ermee bezig houden, kan het voelen alsof van je verwacht wordt dat je hierover hebt nagedacht. Soms roepen auteurs zelfs uit dat hun personages bijvoorbeeld homoseksueel zijn, jaren nadat een boek is uitgekomen. Dit is iets wat vaak niet wordt gewaardeerd. Bijvoorbeeld in het geval van J. K. Rowling is er veel kritiek gekomen op dat zij dit deed.
Het is geen schande als er geen representatie van minderheidsgroepen in ieder verhaal zit. Daarom is het ook af te raden later terug te gaan en dit in je verhaal te veranderen omdat het moet.

Het schrijven van representativiteit in je verhaal kan een gevoelig onderwerp zijn. De kans dat mensen er altijd iets van zullen vinden is erg groot. Laat je hier niet door tegenhouden, maar wees je ervan bewust. Schrijf iets waar je zelf achter staat en zorg dat jij je research gedaan hebt. Vind je ‘representatie’ een groot woord? Bekijk dan hier ideeën die allemaal hieronder kunnen vallen.