Nooit meer eindeloos naar woorden zoeken

Wat kleuren zijn voor een schilder, zijn woorden voor een schrijver. Hoe meer je ervan hebt, hoe gevarieerder en gedetailleerder je jouw boodschap over kunt brengen op de lezer. Een grote woordenschat is handig, maar hoe zorg je ervoor dat je al die woorden op het juiste moment paraat hebt? In dit artikel verklap ik je mijn gouden tip voor het vinden van precies die woorden die jouw verhaal nodig heeft.

Als ik schrijf - zelfs nu voor dit blog - heb ik altijd een website openstaan waarop ik synoniemen kan zoeken. Mijn favoriete site is www.synoniemen.net. Het gebruik van synoniemen helpt me te voorkomen dat ik steeds hetzelfde woord gebruik op een pagina. Maar soms zoek ik woorden die een bepaald beeld oproepen. Het beeld heb ik scherp, maar de woorden die erbij horen niet. Op zo’n moment heb ik niets aan synoniemen. Dan is het tijd voor het dikke, rode boek dat altijd in de boekenkast pal naast mijn schrijfplek staat.

‘De snelle weg naar het juiste woord’ heet het en het is samengesteld door Reader’s Digest. Nieuw kun je het denk ik niet meer krijgen, maar op rommelmarkten en sites voor tweedehands boeken wordt het nog aangeboden. Een collega-schijfster raadde me dit boek aan voor het schrijven van gedichten en daar is het vast ook heel handig voor. Voor mij is het vooral een inspiratiebron bij het schrijven van verhalen. Je zou kunnen zeggen dat het een omgekeerd woordenboek is en het werkt als volgt.

Gerelateerde woorden zoeken om beeldend te schrijven

Stel: ik schrijf over een pianist en ik wil de lezer echt laten voelen hoe die muzikant daar zit te spelen alsof diegene er zelf bij is. Dan zoek ik in dit boek bij de P van ‘piano’. Hoe eenvoudiger en algemener je zoekwoord, hoe groter de kans dat je er een aantal voor je verhaal geschikte woorden vindt. In dit geval heb ik geluk. Bij ‘piano’ staan wel vijftien gerelateerde begrippen met hun betekenis, zoals:

- snelle jazzmelodie, meestal met basbegeleiding, gespeeld op de piano – BOOGIE-WOOGIE
- blikkerig klinkende, ietwat valse piano waarop honky-tonkmuziek wordt gespeeld – HONKY-TONKPIANO
- toetsen van een piano of ander toetsinstrument – TASTATUUR
- toetsaanslag – TOUCHER

Bovendien, en dat is echt boffen, is er bij dit woord een illustratie van een piano waarin de verschillende onderdelen zijn benoemd: stemschroef, klankkast, demper, toetsenbed. Een schat aan woorden waarmee ik mijn lezer mee kan nemen naar de droomwereld die hoort bij de scène waarin mijn personage zijn vingers over het ivoor en ebbenhout beweegt, de snaren laat trillen en de klanken dieper maakt met het pedaal onder zijn linkervoet. Meestal gebruik ik niet eens de woorden uit het boek, maar het lezen van de omschrijvingen bij het betreffende begrip opent luikjes in mijn hoofd naar woorden waarvan ik niet meer wist dat ik ze kende.

Ik ben benieuwd of dit ook voor jou zo werkt. Laat het me weten!

Over de auteur

Monique Bronkhorst debuteerde in 2016 met haar roman Lena. Momenteel schrijft zij aan haar tweede boek. Op de website www.boekjeopenoverschrijven.nl publiceert zij blogs over haar ervaringen met schrijven en over het onderzoek voor haar tweede boek.

Meer schrijftips? Je hebt al een jaarabonnement op Schrijven Magazine voor maar € 27,50.

WORD ABONNEE  GEEF SCHRIJVEN MAGAZINE CADEAU