In deze 5 stappen start je de heldenreis van je personage

Je hoofdpersonage maakt allerlei actie, drama of intriges mee. Maar die starten niet zomaar. Eerst moet hij de noodzaak voelen om iets in beweging te zetten. Dat is het moment waarop hij uit zijn comfortzone komt. Met dit stappenplan is je personage al de held van het verhaal voordat het goed en wel is begonnen. 

---

1. Bepaal waar je personage aan gewend is

Het woord comfortzone kan de indruk geven dat iemand het in zijn eigen persoonlijke bubbeltje prima naar zijn zin heeft, maar dat is niet altijd zo. Een gelukkig huwelijk is een comfortzone, maar in narratieve termen is in een gewelddadige relatie blijven dat ook. Je personage doet wat hij gewend is omdat een andere optie om welke reden dan ook niet speelt. Bepaal eerst wat de comfortzone van je personage is. Met andere woorden: aan welke gang van zaken is hij gewend?

2. Maak je personage bang

Mensen en daarmee personages zijn gewoontedieren en willen grofweg weten wat ze kunnen verwachten. Ongeacht hoe (on)comfortabel de comfortzone van je personage is, hij wil er het liefst in blijven, omdat hij zo de gevolgen kan overzien. Je kan je personage bang maken door iets aan de kaak te stellen dat hij kan voorkomen door uit zijn comfortzone te stappen. 

3. Bedreig je personage

Je personage zal zich tegen het onbekende en de bijbehorende angst gaan verzetten. Daarom moet je hem gaan bedreigen. Niet per se met een mes, het hoeft geen bloederige boel te worden. Je moet er alleen voor zorgen dat in de comfortzone blijven erger is voor je personage dan wanneer ze eruit stappen. Daarom moet je weten wat de waarden van je personage zijn. Als een huwelijk op de klippen dreigt te lopen, maar je personage niet in scheiding gelooft, zal het stel in relatietherapie moeten. Niet ideaal en niet prettig, maar de enige ander optie is het huwelijk laten stranden en dat wil je personage absoluut niet. Uiteindelijk moet je personage kiezen of delen zodra je hem hebt bedreigd en bang gemaakt: je blijft in je comfortzone zitten en je ergste angst wordt bewaarheid, of je komt eruit, bijt door de zure appel heen en begint aan je heldenreis. Misschien loopt het goed voor je af, misschien niet. Maar als je in je comfortzone blijft, heb je in ieder geval de garantie dat het niet fijn voor je afloopt. (Daar moet jij als schrijver voor zorgen, want zonder een (aankomend) conflict heb je geen verhaal.) 

4. Laat het ongemak van je personage zien

Je personage verlaat zijn comfortzone. Laat zien dat hij dat met gezonde tegenzin doet, blunders maakt, niet weet wat hij moet doen… Dat hij echt een heldenreis heeft met het bijbehorende vallen en opstaan, waarbij niet alles meteen lukt. Zo wordt het spannender, want je weet niet of het verlaten van de comfortzone uiteindelijk in het voordeel van het personage werkt.    

5. Laat je personage in actie komen

Nu komt je personage in de (ongemakkelijke) actie. En daarmee heb je een held van hem gemaakt. Hij laat zien dat hij bereid is om ergens de schouders onder te zetten, fouten te maken en ongeacht de uitkomst ergens voor te gaan. Vanaf nu zal je lezer gaan duimen voor een goede afloop. Je personage heeft immers bewezen geen watje te zijn dat zekerheid boven ongemak verkiest. Dat is in fictie een gedeelde eigenschap van helden, ongeacht de invulling van de heldenreis. 

Over de auteur 

Nadine van de Sande is freelance copywriter en schrijfster. Op verhaalentaal.blog post ze wekelijks een uitgebreide tip voor creatief schrijven.