Hoe doe je onderzoek voor je boek?

In de rubriek HOE DAN geven we oplossingen voor de momenten waarop je écht even niet meer weet hoe je verder moet. Geen paniek! Wij helpen je erdoorheen. Deze keer: onderzoek doen voor je boek.

Soms schrijf je in je boek over een onderwerp waar je zelf niet zoveel over weet. Het is dan erg waardevol om onderzoek te doen naar het onderwerp. Zo zorg je ervoor dat de informatie die je in je boek geeft klopt, en je geeft je boek meer diepte door een onderdeel in je verhaal verder te verkennen. Hoe kun je dit het best aanpakken?

Maak duidelijk wat je wel en niet weet 

Voordat je helemaal in je onderwerp duikt, is het verstandig om alvast op een rij te zetten wat je allemaal al weet. Vaak is dat namelijk meer dan je van tevoren had gedacht. Schrijf ook alvast op welke associaties je allemaal al hebt met je onderwerp. Heb je bijvoorbeeld al een vooroordeel, of heb je het idee dat je al weet wat je tegen gaat komen in je research? Hou dat dan alvast bij. Als je ontdekt dat je het toch niet bij het rechte eind had, kun je dat ook weer verwerken in je boek. Vooroordelen die jij hebt, hebben anderen namelijk vaak ook. Zo leren je lezers weer wat bij.

Ga ook goed na bij jezelf wat je nog niet weet, en wat je nog graag te weten wil komen over je onderwerp. Dit geeft je duidelijke haakjes waarbij je kunt beginnen. Schrijf op welke vragen je hebt over het onderwerp en waar je eventueel het antwoord op die vragen kunt vinden. Je kunt er ook meteen een checklist van maken: als je alle antwoorden hebt gevonden die je zocht, heb je er weer een heleboel kennis bij over je onderwerp.

Ga eropuit

Informatie opzoeken op het internet is enorm waardevol, maar buiten het internet kun je ook veel vinden over je onderwerp. In een bibliotheek vind je boeken over je onderwerp, maar vergeet niet dat er in de bibliotheek ook activiteiten worden georganiseerd waar je misschien wat aan hebt. Denk aan groepen die er samenkomen om te praten over een bepaald thema, maar ook spreekuren waar je bij aan kunt schuiven.

Als je over een historisch onderwerp schrijft is een museum heel waardevol voor je boek. Bezoek exposities en schrijf mee met alles wat je de moeite waard vindt om te bewaren voor je boek. Observeer bijvoorbeeld ook hoe andere mensen tegen het onderwerp aankijken, dit kan je misschien helpen bij het uitwerken van je personages. Speelt je verhaal zich af in een stad die je nog niet goed kent? Plan dan een keer een stedentrip in. Zo dompel je jezelf helemaal onder in de omgeving waar je boek zich in afspeelt.

Praat met ervaringsdeskundigen

Als je onderzoek doet voor je boek, is het van belang dat je in gesprek gaat. Houd interviews met mensen die ervaring hebben met het onderwerp en ga op zoek naar experts. Je kunt bijvoorbeeld in gesprek gaan met mensen die eerder onderzoek hebben gedaan naar jouw onderwerp.

Om in de belevingswereld van je doelgroep te komen, is het ook heel nuttig om met hen in gesprek te gaan. Dit deed bijvoorbeeld Francine Oomen. Voor haar boek Hoe Overleef Ik… Alles wat ik niemand vertel? maakte zij een podcast waarin ze met twintigers en dertigers sprak over waar zij tegenaan lopen en hoe ze daarmee omgaan. Haar podcast was vervolgens de inspiratie voor haar boek. Op deze manier heeft ze dus het onderzoek voor haar boek gebundeld met een podcast, en leerde ze zo van de ervaringen van haar doelgroep.

Houd het overzichtelijk

Tijdens je onderzoek kom je veel verschillende bronnen tegen en ga je ongetwijfeld veel informatie door elkaar hebben staan. Daarom is het belangrijk dat je het voor jezelf overzichtelijk maakt. Zet alle informatie duidelijk onder elkaar en schrijf op waar verschillende uitkomsten aan elkaar verbonden zijn. Een makkelijke methode om dit op een overzichtelijke manier te doen, is door mindmaps te maken. Zo weet je precies welke stukken informatie bij elkaar horen, en welke niet.

Bij het selecteren van je informatie is het belangrijk dat je kritisch bent over wat je wel verwerkt, en wat niet. Voor een non-fictie boek zijn voorbeelden of anekdotes van belang om je onderwerp tot leven te brengen, maar voor historische fictie moet je het juist in details zoeken die de tijdsperiode laten leven. Ga dus goed na of de informatie die je hebt verzameld, wel goed past bij het boek dat je schrijft. Hou het niet te dicht bij wat je zelf al weet. Het is natuurlijk altijd leuk om bijzondere details in je verhaal te verwerken, die je zelf ook nog niet wist.