Flaneren kan je leren: vijf tips

In de jaren vijftig van de vorige eeuw ontdekten schrijvers en kunstenaars de meest inspirerende hobby die er is: het flaneren. In de straten van Parijs, Londen en Tokio kwamen ze met tientallen de straat op. Ze struinden over boulevards, werden gezien en oefenden zichzelf vooral in het kijken. Daar op straat werden ze slaaf van het rondstruinen, en leerden ze hun persoonlijke doelen opzij te zetten in het teken van de kunst. Flaneren is je onderwerpen aan het moment. Observeren en interpreteren. Daar, onderweg, vonden schrijvers altijd weer de woorden die hen achter de schrijftafel ontglipten.

Zo werden schrijvers per definitie flaneurs, en flaneurs per definitie schrijvers. Zoek de schrijver in jou ook eens op straat, in plaats van achter je bureau. We weten allemaal dat verhalen op straat leven, en nooit uitsluitend in ons hoofd tot leven geroepen worden. Dus loop je vast met je woorden, dan zou het flaneren weleens de oplossing kunnen zijn om je verhaal weer tot leven te wekken. Stap in de voetsporen van Oscar Wilde en de grote flaneurs aller tijden, en voor je het weet vinden de verhalen jou – in plaats van omgekeerd.

Kies een vast moment op de dag/week/maand

Maak van het flaneren een ritueel. Kies een moment waarop je aan niemand dan jezelf verantwoording moet afleggen, en gebruik dat om te experimenteren met de kunst van het flaneren. Sta ’s ochtends een uurtje eerder op en ga wandelen door een verlaten park, of naar werk. Of kies de zondagmiddag om door straten te wandelen waar je nog niet eerder kwam. Gewenning en gewoonte hebben de macht om ons brein uit te schakelen, doorbreek je de cyclus van het dagelijkse leven – dan komt de schrijver in jou op gang.

Geef jezelf een doel

Doelloos dwalen is voor ons, efficiënte en productieve eenentwintigste-eeuwse burgers, soms angstaanjagend. We willen iets te doen hebben, anders voelen we ons nutteloos. In die staat van nutteloosheid hebben we liefst dat ons brein wordt uitgezet door Netflix of een scherm. Flaneren is voor het brein het ultieme pauzemoment. Daar moeten we even aan wennen. Heb je er moeite mee, zorg dan voor de schijn van een doel. Ga bijvoorbeeld wandelen met je hondje, of ga zitten in het park met een boek of een beker koffie in de hand.

Schrijf of denk aan iemand

Geen mens is een eiland op zichzelf, ook de flaneuse/flaneur niet. Tijdens het flaneren zal een stroom aan observaties en gedachtes de revue passeren. Schijnbaar arbitrair. Chaos is het begin van creatie, zeggen ze. Maar om deze chaos om te zetten in creatie, is richting nodig. We gaan op zoek naar verbanden, leggen connecties met het verleden of het heden, verbinden een beeld aan een gedachte en springen dan weer over op een geur of een geluid. Stuur deze gedachten en observaties richting een geliefde of verwante ziel, en ze worden vanzelf minder willekeurig en arbitrair.

Ga flaneren op een ongebruikelijk tijdstip

Midden in de nacht, als de maan vol is, of juist ’s ochtends vroeg als de mist boven het gras hangt. Op deze tijdstippen zijn er weinig mensen op straat, ben jij alleen met je hoofd en je woorden. Minder mensen om je af te leiden, meer stilte om naar te luisteren. Op dit soort momenten, waarop je normaal zelden of nooit op straat bent, zal je dingen opmerken die je anders nooit zag of hoorde. Dat is waar verhalen beginnen.

Volg iets

Heb jij moeite met het vinden van een richting in het arbitraire wandelen? Stippel je eigen route uit door je wegwijzer buiten jezelf te zoeken. Volg bijvoorbeeld mensen die met een hondje wandelen. Volg eerst de vrouw met de poedel en daarna de man met de Sint Bernardus. Of volg iedereen met een rood kledingstuk. Of mensen met kinderen op de arm. Of de blauwe verkeersborden. Soms is het gemakkelijker om verloren te lopen als je je tocht de illusie van een richting geeft. Over de weg terug kan je je later zorgen maken.

Heb jij wat meer begeleiding nodig om je pen op gang te brengen? Volg dan de online cursus creatief schrijven bij De Schrijfschool.