Eén of meerdere perspectieven: wat past bij mijn verhaal?

Boeken in één perspectief schrijven of juist meerdere, iedereen heeft zo z’n voorkeur. Maar wat zijn nou de voordelen van de verschillende perspectieven en wat past het beste bij jouw verhaal?

---

Voordelen van één perspectief

Als je vanuit één perspectief schrijft, dan zie je het verhaal vanuit één persoon. Maar wat zijn nu de voordelen van een verhaal schrijven vanuit één perspectief?

Beter voor korte verhalen

Eén perspectief is beter voor korte verhalen of stand-alones. Dit om het hoofdpersonage beter te leren kennen in zo’n korte tijd. 

Ontwikkeling van het personage staat centraal

ls de (hoofd)persoon een grote verandering doorgaat in het verhaal, dan is het het beste om één perspectief aan te houden. Op deze manier zie je de gedachtegang van het personage en hun ontwikkelingen het beste.

Verhaal blijft makkelijk te volgen

Met één perspectief blijft je verhaal logischer. Het verhaal loopt (meestal) op een logische volgorde en de lezer kan bijhouden wat er gebeurt. Met meerdere perspectieven kan verwarring sneller ontstaan. 

Hoofdpersoon staat op één

Met één perspectief kun je er makkelijker voor zorgen dat je lezers het hoofdpersonage ook gelijk het leukste personage vinden. Vaak als je meerdere perspectieven gebruikt, zal je lezer het leuk vinden om het perspectief van één personage te lezen, maar een ander totaal niet. Dit probleem kun je voorkomen door dus vanuit één perspectief te schrijven. 

Invloed op de gevoelens van de lezer

Je kunt de gevoelens van je lezer over een bepaald karakter beter sturen met één perspectief. Als jouw personage een ander persoon vervelend vindt, dan denkt de lezer dat ook sneller. Met meerdere perspectieven krijgt de lezer ook meningen van andere personages voorgeschoteld. Hier baseren ze dan hun eigen mening op. 

Je kan een onbetrouwbare verteller schrijven

Ook kun je een onbetrouwbare verteller schrijven. In het begin wordt de lezer natuurlijk beïnvloed door de meningen en ideeën van de verteller, maar wat als deze niet te vertrouwen in? Je kunt door het hele verhaal kleine hints geven dat de verteller niet te vertrouwen is, maar je kunt er ook een grote twist van maken in je verhaal en het ineens onthullen. Zo’n onbetrouwbare verteller werkt eigenlijk alleen met één perspectief, aangezien de lezer het anders doorheeft dankzij de andere personages. 

Voordelen van meerdere perspectieven

Als je vanuit meerdere perspectieven schrijft, dan zie je het verhaal vanuit het oogpunt van meerdere personages. Maar wat zijn nu de voordelen van schrijven vanuit meerdere perspectieven?

Beter voor lange verhalen

Voor series of hele dikke boeken (zo’n 500+ pagina’s) zijn meerdere perspectieven juist beter. Je hebt langer de tijd met de personages en dus kun je meerdere personen uitgebreider uitwerken. Ook krijg je op deze manier pauze van bepaalde personages en wordt het niet saai om steeds over dezelfde persoon te lezen. 

Mysteries ontrafelen

Voor een boek met een mysterie of geheim kun je meerdere perspectieven goed gebruiken. Door steeds iets meer van het verhaal te onthullen per personage komt de lezer er langzamerhand achter wat er is gebeurd.

Bekijk de romantiek van beide kanten

Bij feelgoodboeken met een hoofdpersoon en een ‘love-interest’ zijn vaak interessant om van twee perspectieven te lezen. Zo zie je beide kanten van het verhaal.

Meerdere verhalen in één boek

Door meerdere perspectieven te gebruiken kun je meerdere verhalen in één boek verwerken. Je kunt een secundair personage een klein subplot geven, maar je kunt ook een heel tweede verhaal schrijven en deze twee verhalen aan het einde laten samenkomen tot één verhaal. Bijvoorbeeld door twee tijdlijnen te gebruiken in het heden en verleden. 

De proloog vanuit een ander perspectief

De proloog kun je ook vanuit een ander perspectief schrijven. In de proloog kun je al informatie geven over een gebeurtenis uit het boek of de geschiedenis van de hoofdpersoon, maar dan vanuit het perspectief van iemand anders. Dit kan een toevallige voorbijganger zijn, de derde persoon, iemand die met de hoofdpersoon meereist of bijvoorbeeld de antagonist. Dit kan natuurlijk ook met de epiloog.

Je kan spanning opbouwen met ‘leapfroggen’

Leapfroggen is een goede manier om met spanning te spelen door middel van meerdere perspectieven. Stel, je eindigt je hoofdstuk met een spannende cliffhanger, dan wil je als lezer graag weten wat er hierna gebeurt en dus gaan ze snel door naar het volgende hoofdstuk. Maar het antwoord op je cliffhanger is er nog niet. In plaats daarvan springt het verhaal naar een ander perspectief. Dan ben je aan het leapfroggen. Dit zorgt dus voor spanning in het verhaal, maar het zorgt ook voor rust. Zo kan de lezer nog even doordromen over de uitkomst van de cliffhanger. Dit hoef je echter niet alleen te doen met meerdere perspectieven, maar het kan ook met een flashback of -forward over diezelfde situatie.
Uiteindelijk komt het allemaal natuurlijk neer op jouw voorkeur, maar deze guide kan jou zeker helpen met je beslissing.

Bronnen: Beware of the reader, How-to-write-a-book-now, Helping witers become authors en Schrijven Online.