De observerende schrijver: Ik zie… opoffering

Observeren is een belangrijke vaardigheid van schrijvers. Maar met alleen iets opmerken ben je er nog niet. Je moet ook weet hebben van associaties die bij je waarnemingen opkomen en hoe je daar een mooie verhaalopzet mee kan maken of clichés kan voorkomen. Deze week in de serie: ‘De observerende schrijver’: Ik zie... opoffering.

Opofferen: maar al te graag of omdat het moet?

Opoffering kan op twee manieren voorkomen. Je doet het maar al te graag – je werkt over zodat je dat speciale cadeau voor je geliefde kan kopen - of je doet het omdat je gedwongen wordt en het alternatief alleen maar erger is: je geld of je leven!
Welke van de twee ook van toepassing is, het feit blijft dat:
* als je de keuze had je het liever anders had gezien: liever een hoger salaris of geen beroving 
* het vaak een mate van onzelfzuchtigheid toont of anders moed om met de de vervelende situatie te leven. 

Onzelfzuchtigheid, moed en een keuze om voor iets te staan? Jawel, elementen die bij een held(enreis) niet kunnen ontbreken! 

Opoffering observeren kan je helpen om je held beter te begrijpen en ook uniek en realistisch vorm te geven. 

Wat is opofferen precies?

Om het te kunnen observeren, moet je opofferen zowel erg groot als erg klein kunnen zien. 
Zodra een opoffering klein lijkt, is het vaak iets dat in ons alledaagse leven veel terugkomt. Je associeert het al vaker met ‘maar dat moet nou eenmaal’ of ‘dat doe je gewoon, dat is normaal of je menselijke plicht.’ Is het iets groters, dan is het vaak iets dat we scharen onder iets dat superhelden in films doen en we zelf niet kunnen of durven.

Kleine opofferingen zijn dingen als:

•    Eerder opstaan zodat je op tijd kan werken, ook al heb je geen zin om je warme, knusse bedje te verlaten.
•    Die twee euro die je op straat vindt aan een zwerver geven in plaats van er zelf een kaneelbroodje van te kopen.
•    (Meer) werken zodat je je kinderen kan opvoeden met (iets meer) materiële luxe

Dat lijkt nutteloos om op te merken, tot je je bedenkt dat er mensen zijn die op de zak van hun rijke ouders teren en nooit werken, of met uitkeringen frauderen om dat niet te hoeven en nooit iets aan anderen geven. Kortom: als je meerdere kleinere opofferingen bij elkaar optelt, kan je uitkomen op de normen en waarden van je personage: wat die doet of nooit zou doen, ten koste van iets anders. 

De grote opofferingen zijn bijna altijd tekenen van grote moed. Ook die heeft je held nodig, anders verlaat die de comfortzone nooit en kan een verhaal niet beginnen. 

Zonder normen en waarden en moed – wat dat dan ook specifiek voor je held mag betekenen -, heb je een held op sokken. 

Opoffering en waardering

De opoffering van de een is een waardering van de ander. Heb je ooit in de vroege ochtend van een belangrijke sollicitatie in stromende regen op de bus staan wachten? Dan was je vast blij dat de buschauffeur de kleine opoffering had gemaakt om die dag op tijd op te staan. Zo kwam jij warm en droog op je sollicitatiegesprek aan en heb je nu een geweldige baan. 
Kijk eens op wat voor manieren je deze kleine wisselwerkingen van opoffering en waardering kan opmerken. Dan zie je ook hoe iemand heldhaftig kan zijn zonder meteen een superheld te hoeven zijn. Dat is dan weer erg handig voor het maken van een herkenbaar personage. 

Over de auteur 

Nadine van de Sande is freelance copywriter en schrijfster. Op verhaalentaal.blog post ze wekelijks een uitgebreide tip voor creatief schrijven. Daarnaast doceert ze een cursus autobiografisch schrijven bij de Ondernemersschool. Als manuscriptredactrice en schrijfcoach helpt ze schrijvers het beste uit hun werk te halen.