11 aandachtspunten voor het schrijven van een goede songtekst (deel 1)

Een nummer waarbij de songtekst twee uur later nog in je hoofd rondzweeft? Zo’n songtekst wil jij ook wel een keertje schrijven! Maar hoe doe je dat? We geven je in dit eerste deel vijf punten die zeker aandacht verdienen. In het tweede deel geven we je er nog eens zes.

1. Het kiezen van een duidelijk thema en een boodschap

Net als bij het schrijven van een verhaal is het van uiterst belang om te weten waarover je wilt schrijven, zodat lezers of luisteraars de songtekst duidelijk kunnen volgen en niet halverwege afhaken. Bedenk dus een thema of onderwerp. Het kan iets zijn dat jij belangrijk vindt, maar het kan ook een actueel maatschappelijk thema zijn. Als je voor dit laatste gaat heb je meer kans dat een groot publiek zich in jouw verhaal zal herkennen. Dit leidt tot meer impact en het zorgt ervoor dat je nummer vaker wordt beluisterd. Ook is de boodschap van belang: wat wil je bereiken met je verhaal? Waarom moeten mensen jouw songtekst horen of lezen?

2. Weten voor wie je schrijft om de juiste woorden te zoeken

Je kunt voor jezelf schrijven en autobiografische elementen gebruiken, maar als je deze schrijft met de gedachte dat meer mensen iets soortgelijks hebben meegemaakt kies je waarschijnlijk andere woorden uit. Het helpt om een doelgroep voor ogen te nemen, of één specifiek persoon. Hoe zou jij het verhaal aan die ene persoon vertellen? Dit helpt ook als je een verhaal over een persoon of iets wat jullie samen hebben meegemaakt wilt schrijven. Richt je tot die persoon en schrijf wat je hart je ingeeft, dat komt vaak beter bij anderen binnen, omdat het meer empathie opwekt dan wanneer je uit eigen belang een verhaal wilt vertellen.

3. Het refrein als één verbindende lijn met de coupletten

Als een refrein dezelfde betekenis heeft als een of meerdere coupletten, wordt het al gauw saai. Maar als het refrein in verbinding staat met coupletten die telkens iets nieuws over het refrein vertellen, bevat het refrein juist meer lading en impact. Dat is wat je wilt. Hoe zet je het refrein in verbinding met de coupletten zonder informatie uit de coupletten te verklappen? Dit doe je door in het refrein algemenere informatie te geven. Zie het refrein als jouw verhaal, als de hoofdlijn: het idee. De coupletten werken dat idee uit. 

4. Coupletten in 3 boxen: introductie, midden, plot

Het helpt om jouw songtekst als een verhaal te zien die je verdeelt in drie verschillende boxen. Elke box bevat een stukje meer informatie over jouw verhaal, van interessant naar impactvol. Maar let erop dat je niet elk couplet begint met hetzelfde stukje informatie. De boxen moeten elkaar kracht bij zetten, het verhaal verder vertellen: ontwikkelen. Wellicht helpt het om wie, wat,waar, waarom, wanneer en hoe in je achterhoofd te houden. Beantwoord die één voor één. Wat ook kan helpen is om bij elk couplet voor een ander perspectief te kiezen, schrijf je eerst vanuit jezelf, schrijf dan vervolgens vanuit hem en daarna vanuit we. Het kan ook een verschil in tijdsperspectief zijn: verleden, heden, toekomst. 

Box 1: de introductie, hierin schrijf je het eerste couplet en laat je weten waar het verhaal over gaat. Dit is het moment waar je mensen nieuwsgierig kunt maken, je wilt tenslotte dat ze blijven luisteren. 

Box 2: het midden, hierin schrijf je het tweede couplet en laat je het verhaal vanuit een ander perspectief zien waardoor je nog iets meer lading op het verhaal legt: het verhaal ontwikkelt zich.

Box 3: de plot, hierin schrijf je het laatste couplet waarin je verder gaat met je verhaal, weer vanuit een ander perspectief maar met nog meer lading. De derde box leidt tot de plot, het meest impactvolle stuk uit je songtekst. Alle vragen die het verhaal eerder opriepen worden beantwoord.

5. Elke zin moet boeien: ga voor kort en krachtig

Als je de structuur en het verhaal van je songtekst voor ogen hebt, kun je écht beginnen met schrijven. Waar moet je dan op letten? Ten eerste kun je in een songtekst beter geen ingewikkelde of lange zinnen verwerken. Je wilt dat mensen de tekst onthouden en meezingen. Denk er dus aan: kort en krachtig. Dat geldt ook voor de woorden die je kiest. Ten tweede moet je net als bij elke box er bij elke zin voor zorgen dat het iets nieuws vertelt: een ontwikkeling. Doe je dat niet, dan wordt het saai.

Bronnen:
-Pattison, P. (maart/april 2019). Songwriting Productive Repetition. Writer’s Digest. P. 55-58
-Michelle (5 augustus 2018). 5 Basic Songwriting Tips | For Beginners. Guitar Goddess. 
-(Onbekend). Songteksten leren schrijven. Hoe schrijf je lyrics? Muziek-en-film-infonu 
-(21 maart 2016). Songteksten schrijven: vier handreikingen. DeCDPerserij. 

Door Deborah de Meijer