De kunst van het columns schrijven

De column is niet langer voorbehouden aan schrijvers die gecontracteerd zijn bij een dagblad of tijdschrift. Op veel blogs en websites hebben mensen een wekelijkse rubriek en sommigen gebruiken gewoon hun facebookpagina voor een opiniërend, persoonlijk, lyrisch of luchtig artikel. Hoe maak je dit pakkend en vooral lekker leesbaar?

Column tikken op je smartphone

Veel auteurs dromen ervan: wekelijks hun kijk op de actualiteit of hun eigen leven delen met een hoeveelheid lezers. Het speelveld is verbreed door de komst van het internet en de mobiele telefonie maakt het mogelijk om elke inval direct vast te leggen. Daar heb je meteen je eerste tip: schiet je een grap of woordspeling te binnen, zie je een tafereel dat je nader wilt duiden of wil je een gesprek opnemen om uit te citeren, dan haal je je telefoon erbij. Of dit nu een toestel met een sim only is of met een abonnement, je digitale notitieboekje is soms onmisbaar. 

Schrijf zoveel mogelijk zoals je praat

Het geheim van een makkelijk leesbare tekst zit hem deels in je toon, die je niet mooier moet proberen te maken dan hoe je praat. Een mooi voorbeeld daarvan is Nico Dijkshoorn, columnist van o.a. Libelle en Voetbal International. Hij werd juist bekend door zijn losse, ironische toon en formulering, gecombineerd met oog voor detail. Als je hem hoort praten, wijkt dat weinig af van hoe hij schrijft. Een eveneens door zijn lezers geroemde eigenschap is dat Dijkshoorn niet pretendeert verstand van zaken te hebben, en zich goed inleeft in situaties.

Durf emotie te tonen

Menno Pot schrijft voor Het Parool en De Volkskrant, veelal over muziek en voetbal. Deze werelden bieden zowel ruimte aan humor als aan een lyrische woordkeuze. Zie zijn uit het hart gegrepen stuk over de onlangs overleden, maar bij het grote publiek onbekende zanger Mark Lanegan. In dit in memoriam is hij vooral lyrisch en emotioneel omdat het verhaal erom vraagt, in andere columns speelt (cynische) humor een belangrijkere rol. Met andere woorden: emoties mogen de teneur van je artikel bepalen. 

Toon zelfspot à la Campert en Van Kooten

Wie liever columns schrijft die wat luchtiger, maar wel zeer herkenbaar zijn, doet er goed aan eens een boekje van oer-columnisten als Remco Campert en Kees van Kooten open te slaan. Een moderne variant is Thomas van Luyn. Zij tekenen hun eigen onhandigheden op en zijn vooral zelf het lijdend voorwerp. "Ik ben mijn eigen bananenschil", schreef Van Kooten er eens over. Zelfspot is het recept voor de sympathie van de lezer. Zelfs als je een opiniestuk tikt, is deze eigenschap alsmede relativeringsvermogen essentieel.