Worden fantasy en sci-fi overheerst door onvolwassen mannelijkheid?

Schrijver en columnist Damien Walter constateert dat fantasy en science fiction zijn uitgegroeid tot een zandbak voor onvolwassen mannelijkheid. Moeten schrijvers de stereotypen van deze genres bevechten?

Het komende jaar dreigt volgens Walter weer een periode van blanke, mannelijke heldhaftigheid te worden in bovengenoemde genres. Nog een zomer met mannen met superkrachten in de bioscoop. Nog een jaar met dertig langverwachte fantasyromans, waarvan er maar zeven door vrouwen zijn geschreven. ‘Waarin een science fiction lijst van vijf met twee vrouwen wordt begroet als een soort overwinning,’ aldus Walter.

Geld is de motor

Walter denkt dat de uniforme blanke mannelijkheid van de cultuur is ontstaan vanwege geld. Producten voor vrouwelijke geeks zouden de winstmarges kunnen verstoren. ‘En jongens kopen meer speelgoed. Daarom is het boze oog van de marketingafdeling gefixeerd op hen.’

Man-kind

In veel fantasy en science fiction verhalen ziet Walter dat de ‘traditionele mannelijke waarden’ worden vergist met de waarden van een verlengde kindertijd. De blanke, mannelijke helden van boeken zijn geen mannen, maar man-jongens.

‘Zo is Tony Stark [uit superheldenfilm Iron Man] een brutale ‘billionaire playboy’ met onderontwikkelde sociale vaardigheden die in de kelder knutselt met zijn speelgoed. Hij is niet Iron Man, hij is Iron Man-kind. Deze verhalen worden verteld in het fantasy genre omdat de kinderlijke analogen van mannelijkheid die ze verkondigen nooit overleven in de volwassen werkelijkheid.’

Wanhopige behoefte

Schrijver en president van de Science Fiction and Fantasy Writers of America, John Scalzi, zegt: ‘Hetero, blank en man is de laagste moeilijkheidsgraad die er is.’

‘Ik weet niet of ik het daar mee eens ben,’ zegt Walter. ‘Jonge blanke mannen zijn vaak deel van de meest nutteloze, gebrekkige individuen in de samenleving, juist omdat ze zo’n misleidend gevoel van hun eigen belang en rechten hebben. Ze groeien op met het idee dat ze op een dag miljonairs worden, filmgoden, rocksterren en superhelden. Maar dat gaat niet gebeuren en ze krijgen woedeaanvallen als gevolg.’

‘Er is een plek voor mannelijke verhalen. In feite is er een wanhopige behoefte aan verhalen die de harde waarheden van de mannelijke identiteit behandelen,’ zegt Walter.

Daarom roept schrijver Daniel José Older (blanke en mannelijke) schrijvers op om over zichzelf te schrijven: ‘Wat we niet vaak zien is blanke mensen die schrijven over de emotionele, politieke en sociale ervaringen over hoe het is om blank te zijn: de uitdagingen en complexiteit van blankheid. We zien ook niet veel mannen schrijven over het patriarchaat, hoe het ons heeft beschadigd en hoe we omgaan met deze onmogelijke tweedeling van geslachten in ons dagelijks leven.’

Wat vind jij?

Hoeveel waardevoller zou fantasy zijn als allerlei soorten mensen worden gerepresenteerd? Wat voor fantasyverhalen kunnen we vertellen, ook met blanke mannelijke helden, als schrijvers zich bezighouden met de realiteit van macht en privilege? Heb je een voorstel of ken je een verhaal dat precies deze onderwerpen aansnijdt? Of ben je het totaal niet eens met Walter? Laat het weten op het forum!