Wekelijkse schrijfopdracht: Pronken met andermans veren 

Iedere week kun je aan de slag met een nieuwe inspirerende schrijfopdracht. De opdrachten worden om en om uitgeschreven door schrijfcoaches Frank Noë, Yvette Hazebroek, Lizette van Geene, Johanna Müller, Nadine van de Sande, Rachel Kabelaar, Odile Schmidt, Marc Kerkhofs en Mili van Veegh, Anna Strijbos en Martijn Breeman. Iedereen kan meedoen!

Lees hieronder de 438e opdracht, ga naar het forum van Schrijven Online en plaats je verhaal om gratis feedback te ontvangen.

Opdracht #438 - Pronken met andermans veren 

Door Martijn Breeman

Het succes van de cento

Ik heb mijn hart op Katendrecht verloren 
Ze lachte en ze zei: ik zoek een man 
We waren samen toch zo'n enig span 
Na middernacht en bij het ochtendgloren

Zij verstaat de kunst van bij me horen 
De klank van krontjong en van gamelan
Ik word er zo verdomd gelukkig van 
Liefdesliedjes klinken in mijn oren 

En nu opeens stort alles in elkaar
Ze zegt: "Ik wil vandaag opnieuw beginnen"
Ik voel me als een kerstboom zonder piek

Owee owee wat moet ik zonder haar 
Ik krijg een heel apart gevoel van binnen
Maar wat er ook gebeurt, er klinkt muziek

Een beetje merkwaardige tekst zul je denken, maar kenners van het Nederlandstalige lied herkennen wellicht sommige frases. Het bovenstaande gedicht is een cento in sonnetvorm.

Een cento (Latijn voor lappendeken) is een literair werk dat bestaat uit citaten uit werken van andere schrijvers, doorgaans een gedicht dat is opgebouwd met regels uit andere gedichten. De cento uit het voorbeeld bestaat uit zinnen, afkomstig van popsongs, smartlappen en kleinkunstliederen. 

Het succes van een cento is afhankelijk van het volgende:

  • plezier van herkenning (dus hoe bekender het citaat, hoe beter)
  • logische opbouw (vloeiende overgangen is wat veel gevraagd, maar een zekere logica is wenselijk)
  • humor (een beroemd citaat uit de context gerukt en in een nieuwe context geplaatst, bewerkstelligt een komisch effect)

Opdracht van deze week: 'schrijf' een cento. Deze mag bestaan uit dichtregels, maar je kunt ook denken aan regels uit liedteksten, beroemde citaten en aforismen, gevleugelde woorden, spreekwoorden en gezegdes, of reclameleuzen (bedenk hierbij wel dat Nederland en België niet van elkaars reclamespotjes op de hoogte zullen zijn).
De cento hoeft niet te rijmen of metrisch te zijn zoals in het voorbeeld. (Ook zonder is het al lastig genoeg.) 

NB: De citaten dienen wel één op één overgenomen te worden; sleutelen aan zinnen mag niet.

Tip 1
Als je een citaat gebruikt, probeer die dan vooral los te zien van de context. Een regel uit een gedicht over sla past misschien wel uitstekend in een liefdesgedicht en een regel uit een kerklied zou zomaar opgenomen kunnen worden in een gedicht over tuinieren. Denk creatief.

Tip 2
Handige boeken voor deze opdracht:

  • Cees Buddingh’: Is deze ook goed meneer? : De evergreens in de Nederlandse poëzie.
  • C.J. Aarts en M.C. van Etten: Domweg gelukkig, in de Dapperstraat : De bekendste gedichten uit de Nederlandse literatuur. 
  • Menno Wigman en Rob Schouten: Alleen in mijn gedichten kan ik wonen : De bekendste gedichten uit de Nederlandse literatuur.
  • Joke Linders en Toin Duijx: Liedjes met een hoepeltje erom : de meest gezongen kinderliedjes van dit moment.
  • Vic van de Reijt: Toen wij van Rotterdam vertrokken : Nederlandse liederen uit de 20ste eeuw. 

Succes en moge de muze met je zijn!

Publiceren en feedback

Je kunt jouw verhaal publiceren op een speciaal onderdeel van het forum. Daar kunnen de schrijfcoaches en andere deelnemers feedback geven op het verhaal. Dat gaat zo:

  • Klik op deze link en voer jouw verhaal in (vergeet niet het nummer en de titel van de opdracht te vermelden in de onderwerpregel). Klik vervolgens op 'Bewaren'. Jouw verhaal is nu hier te vinden. 
  • Wacht op feedback of geef alvast feedback op andere verhalen.
  • Feedback geven op verhalen van voorgaande opdrachten mag natuurlijk ook! Andere verhalen zijn hier te vinden. 

Let op: je moet een profiel op Schrijven Online hebben om verhalen op het forum te kunnen plaatsen. Klik hier om een nieuw profiel aan te maken.

Over de schrijfcoach

Martijn Breeman is dichter-zanger en (vormvast) dichter. Hij treedt op met eigen werk onder de artiestennaam Musonius, schrijft liederen en gedichten op maat en geeft cursussen vormvast dichten en liedteksten schrijven.