Waar stuur ik mijn manuscript heen?

Schrijven doe je vaak alleen, met niets om je zorgen over te maken behalve het verhaal. Maar dan is je manuscript ineens af en wil je graag een uitgever benaderen. Hoe doe je dit? Het Nederlandstalige boekenveld kent veel verschillende soorten uitgevers, in dit artikel vind je een grove schets van de verschillende soorten.

---

De grote uitgever

Onder de grote uitgever vallen namen die je waarschijnlijk weleens voorbij ziet komen, zoals Prometheus, Ambo/Anthos, Meulenhoff en Overamstel. Natuurlijk hoopt iedere schrijver erop dat hun manuscript aangenomen wordt door zo’n bekende uitgever. Als debutant is de kans hierop helaas niet heel erg groot. Soms accepteren de uitgeverijen geen manuscripten, of wordt er gemiddeld maar eens in het jaar een manuscript van een onbekende schrijver aangenomen.
De kans dat de uitgeverij je manuscript wil publiceren, verschilt nog wel sterk in deze categorie. Zo profileert Prometheus zich als een uitgeverij die risico’s neemt en ook graag onbekend talent binnenhaalt. De grote uitgeverij kan dus zeker wel het proberen waard zijn. Let hierbij wel erop dat het manuscript binnen het fonds van de uitgever past. Jouw manuscript sturen naar een uitgever die het genre dat je schrijft per definitie al niet uitgeeft, kost onnodige tijd en moeite.

De kleinere uitgever

Daarnaast is het ook een optie om je als debutant te richten op minder grootschalige en minder bekende uitgeverijen. Vaak zijn dit uitgevers die ook werk van Nederlandse bodem een kans willen bieden. Voorbeelden zijn: Dutch Venture Publishing, Zilverbron, Uitgeverij Macc en Crime Compagnie. 
Het grootste verschil met de voorgaande categorie is dat deze uitgeverijen meestal een deel van de promotie aan laten komen op de auteur zelf. Vaak werken ze met ‘eigen bijdrage’, wat inhoudt dat de schrijver betaalt voor een deel van de boeken en die ook zelf afneemt. Als je al deze boeken verkoopt, ben je meestal direct uit de kosten, maar dan moet je dat natuurlijk wel voor elkaar krijgen.
Verder promoot de uitgever het boek ook en zorgt voor de redactie, de omslag en alles wat bij het proces komt kijken.

Uitgeven in eigen beheer

Als derde optie heb je uitgeven in eigen beheer. Als je hiervoor een uitgever vindt, zal die meestal niet meer doen dan het drukwerk. De verkoop en kosten liggen dan ook in handen van de schrijver. Een belangrijk verschil met de twee bovenstaande uitgeefvormen is dat bij uitgeven in eigen beheer er geen kwaliteitseisen zijn aan het manuscript en dat ook geen redactie wordt verzorgd om het boek beter te maken. Belangrijk is dus dat je zelf voor goede kwaliteit zorgt. Dit kan bijvoorbeeld door een redacteur in te schakelen. Voordelig is wel dat je de regie over je boek en de rechten in eigen handen houdt. 

Jouw checklist

Voor je jouw manuscript gaat opsturen, is het goed om te bedenken wat je wilt van het boek en of je bereid bent zelf tijd of geld te investeren. Wil je gewoon graag je verhaal in boekvorm vasthouden en delen met vrienden en familie? Dan lijkt uitgeven in eigen beheer een voor de hand liggende optie. Als je grootse verwachtingen hebt van je verhaal en graag wil dat zoveel mogelijk mensen het lezen, is het wellicht een goed idee om juist naar meer reguliere uitgeverijen te kijken. Binnen de verschillende categorieën bestaan ook veel gradaties, let dus altijd op wat jouw specifieke uitgever precies kan betekenen.