Schrijvers tekenen voor heropening boekhandels

Vorige week ondertekenden ruim honderd Nederlandse schrijvers een open brief aan Mark Rutte, met hierin het verzoek om boekhandels als ‘essentieel’ te benoemen. Door middel van het neerzetten van een afhaalloket zouden boekwinkels dan weer open mogen.¹ Dat afhaalloket is inmiddels goedgekeurd.

Boekhandel in nood

Eerder sprongen schrijvers al in de bres voor de in nood verkerende boekenwinkel met de actie ‘steun je boekhandel’, waarbij ze aanspoorden om te bestellen bij de lokale winkel en niet bij sites zoals Bol.com.² Met de open brief gaan zij nog een stapje verder om het belang van de fysieke boekhandel te benadrukken.

Waarom is de boekhandel essentieel?

Het is niet alleen de boekhandel, maar de hele keten van schrijver tot lezer die in deze tijd getroffen wordt. Uitgeverijen als Atlas Contact en Balans lieten weten de geplande uitgaven te verplaatsen tot na de voorlopige einddatum van de lockdown. Natuurlijk is het aanlokkelijk voor uitgever en schrijver om de publicatie uit te stellen, maar dit versterkt de kans op een grote golf nieuwe boeken in een latere periode, waardoor ieder boek ook minder aandacht zal genieten.³

Naast dit probleem, zou een langere sluiting, of zelfs het verdwijnen van de boekwinkels, ook nog andere gevolgen hebben voor het beroep van de schrijvers. De ondergang van de boekhandel treft niet alleen de winkel, maar ook het boek zelf. Dit komt doordat boekhandels al inkopen bij uitgeverijen voordat de boeken gedrukt zijn. Hierdoor heeft de uitgeverij de optie om meer uit te brengen. Als dit wegvalt, zal het aanbod van boeken ook minder worden, zoals wordt uitgelegd op de campagnesite.

Voorbeeld aan de buren

Schrijvers riepen op om een systeem te instaleren zoals in Duitsland, waar boeken bij de meeste winkels op afspraak opgehaald mogen worden. Ook verwijzen ze naar Frankrijk, waar boekwinkels gedurende de gehele lockdown open zijn geweest en naar België, waar boekhandels al maanden meegaan als ‘essentieel’.
In deze landen hebben schrijvers, uitgevers en boekhandels de hoop om zo het hoofd boven water te houden. Het lijkt erop dat ook de overheid in Nederland gehoor geeft aan de noodkreten. Niet-essentiële winkels gaan mogelijk volgende week al open voor het afhalen van bestellingen.⁴