Schraptip 2: analyseer je scènes

Schrap overbodige scènes. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Want welke scènes zijn overbodig? Stel één vraag en je weet het.

In elke goede scène staat iets voor de hoofdpersoon op het spel: er verandert een waarde voor de hoofdpersoon. Dat kan positief zijn, maar natuurlijk ook negatief. Mirjam Boelsums, die voor Schrijven Online een cursus samenstelde over het schrijven in scènes, stelt zelfs: ‘Elke goede scène heeft een winnaar en een verliezer.’

Als je vast zit in je verhaal of je hebt intuïtief het idee dat er iets niet klopt, analyseer dan de scènes. Wat staat er in deze scène voor mijn hoofdpersoon op het spel? Kun je geen duidelijk antwoord geven op die vraag, dan is de kans groot dat de scène overbodig is en dus geschrapt kan worden.

Mag er dan geen enkele ‘neutrale’ scène in het verhaal voorkomen? Stel dat je een lange beschrijving van je ouderlijk huis in je verhaal wil opnemen, is dat dan een scène waarin niets verandert? Meestal niet. Want elke goede beschrijving heeft voor je hoofdpersonage een emotionele lading. En die kan in de loop van het verhaal veranderen. In een Bildungs-roman, bijvoorbeeld, kan je verteller eerst zeer negatief naar haar ouderlijk huis kijken en later in het verhaal positiever.

Kijk dus goed naar de waarde die in je scènes op het spel staat. Schrijfster en militair Esmeralda Kleinreesink: ‘Elk verhaal, elk hoofdstuk, elke scène moet een value change bevatten, een ontwikkeling. Als ik vastzit in een scène hoef ik maar een value change analysis te maken om te zien waarom het verhaal niet loopt.’ Sinds ze dat doet, krijgt ze veel minder commentaar van haar redacteur bij de uitgeverij.

Schrapweek

Meer tips over schrappen? Lees de volgende schraptip: vermijd mooischrijverij.