P.F. Thomése in conflict met publiek

Op zondag 20 maart geeft schrijver P.F. Thomése, bekend van onder andere Schaduwkind, een lezing in de Centrale Bibliotheek te Utrecht ter afsluiting van de Boekenweek.  De toehoorders bestaan voornamelijk uit adorerende vrouwen van middelbare leeftijd. Thomése vormt een contrast door zijn bijna zwaarmoedige visie en schrijfwijsheden.

Invloed van lezers

Waar veel schrijvers aangeven persoonlijk plezier uit schrijven te halen, is dat bij Thomése na de publicatie van Schaduwkind anders gebleken. Voor hem liet het boek zien dat schrijven alleen zin had omdat het voor de lezers zin had, niet perse voor hemzelf.

Thomése: ‘Altijd als ik iets schrijf denk ik aan publicatie. Ik houd altijd rekening met het publiek.’

Dat dit effect heeft blijkt uit de bijna aanbiddende woorden die uit het publiek klinken. Toch durft één vrouw kritiek te uiten, namelijk dat Thomése zich niet in zou kunnen leven in zijn vrouwelijke personages, als man zijnde. ‘Schrijven heeft te maken met empathie en je gevoelens aan een ander lenen. Mannen kunnen zich dus ook in vrouwen verplaatsen,’ luidt de reactie van Thomése. Terugkrabbelend stamelt de vrouw nog dat ze ‘het boek echt geweldig vond’, voordat de lezing verder gaat.

Oprechtheid van tekst

Thomése reflecteert verder op de relatie tussen schrijver en lezer: ‘Je bent niet intiem met de schrijver als je leest, maar met het boek zelf.’ In andere woorden, dat de aanwezige vrouwen zich zo verbonden voelen met Thomése zelf, is volgens hem niet mogelijk. De schrijver zelf is niet aanwezig in een tekst. Sterker nog: ‘Als een schrijver in de openbaarheid persoonlijk wordt, moet je het wantrouwen,’ volgens Thomése.

Kan een boek dan nooit oprecht zijn? Een vraag die van alle wanhopige gezichten in de zaal is af te lezen. Dat kan wel, maar ‘de eerlijkheid van een tekst zit niet in het openhartige,’ aldus Thomése. De oprechtheid van een schrijver vind je juist in fictie, in het creëren van een nieuwe werkelijkheid.

Thomése: ‘Een misverstand is dat de schrijver zich niet met de werkelijkheid bezig houdt. Een schrijver vervormt juist deze werkelijkheid om zich vrijer te voelen.’