Hoe schrijf je een fabel?

Je kent ze vast wel: kikker van Max Velthuis of de eekhoorn en de mier van Toon Tellegen. Verhalen waarin dieren net mensen zijn. Ook wel bekend als fabels. Hoe schrijf je je eigen eekhoorn-en-mier-verhaal?

Wat zijn kenmerken van een fabel?

De fabel is ontstaan met als doel kinderen iets bij te brengen. Vandaar dat de morele strekking in dit korte verhaal erg belangrijk is. Vaak wordt er geschreven over dieren (soms ook over planten of voorwerpen). Deze dieren kunnen dan denken, praten en bewegen net zoals mensen. De dieren hebben (meestal) één eigenschap van de mens. Denk aan onze dierenvriend Winnie de Pooh. De gele pratende beer die allerlei avonturen beleeft met zijn dierenvriendjes. Hij loopt op twee poten, zoals een mens, en hij snoept graag uit zijn voorraadkast met honing.

Ook is Winnie de Pooh bevriend met Janneman Robinson, een jongen. In fabels komt de boodschap terug dat mens en natuur elkaar nodig hebben. Mens en dier zijn afhankelijk van elkaar. Dat we veel van elkaar kunnen leren komt dan ook terug in deze verhalen. Kinderen herkennen zich in de dieren: ze zijn klein, hulpeloos en afhankelijk van de grotere dieren, oftewel van volwassenen. Doordat de fabel een verhaal is met een moraal heeft de schrijver veel vrijheid wat betreft het thema van het verhaal. Dieren zitten niet vast aan een bepaalde sociale of culturele structuur waardoor dit mogelijk is. Daarnaast wordt er in dierenverhalen veel geschreven over vriendschap. Dit gaat gepaard met een dosis vol humor.

Stereotypen

Ten slotte hebben de dieren stereotype karaktertrekken. Zo is een mier ijverig, een konijn speels en een vos sluw. Doordat de dieren in situaties terecht komen waar ook mensen in terecht kunnen komen, kunnen gevoelige, pijnlijke onderwerpen aan bod gebracht worden, aangezien dit minder bedreigend aanvoelt omdat er toch een zekere afstand tot de dieren is.

Voorbeeld van een fabel

Een bekend dierenverhaal is het verhaal van de raaf en de vos van Jean de la Fontaine, een Franse schrijver uit de 17e eeuw die bekend is om zijn fabels:

De raaf en de vos

Meester raaf zat in een eikenboom.
Hij klemde in zijn bek een heerlijk brokje kaas uit Gouda.
Meester vos, gelokt door deze droom
Van geur, keek op en sprak: "Doctor honoris causa,
U met uw wijs en alziend oog
En met uw glanzend zwarte toog,
Als ook uw stemorgaan zo mooi is als uw veren
dan moet toch ieder dier u als een feniks eren!"

Meester raaf, ontroerd door zoveel eer,
Wipte van tak tot tak en boog zich wat naar voren,
Keek toen trots over zijn snavel neer
Op meester vos en om zijn stem te laten horen
Gaapte hij met zijn bek héél wijd.
Maar ja, de kaas was hij toen kwijt.
Hij hapte er nog naar, keek treurig naar beneden.
De vos pakte zijn prooi en fleemde toen tevreden:

"Denk eraan, mijn waarde heer,
Elke vleier schenkt zijn eer
Aan door 't lot verwende vrinden
Die zichzelf belangrijk vinden.
Deze wijze les, helaas,
Kost u wel dit brokje kaas!"
Beschaamd verborg de raaf zich in de eikentakken
En kraste toen wat laat: "Mij zul je niet meer pakken!"

Zelf een fabel schrijven

Nu je wat weet over fabels, kun je je eigen eekhoorn-en-mier-verhaal schrijven. Maar dat is nog niet zo makkelijk, dus hier een paar stappen die je op weg kunnen helpen:

1. Bedenk een wijze les, een boodschap die je aan de lezer wil geven. Dit kan een spreekwoord zijn.
2. Zoek twee dieren uit waarvan de eigenschappen van de dieren bij de les passen.
3. Verzin een kort, grappig verhaal.
4. Maak eventueel een leuke afbeelding voor bij het verhaal.

Bron: fabel de raaf en de vos

Door Nicolette Hendriks