Dit is wat je als schrijver kan leren van theatermakers

Creatief schrijven komt in veel vormen voor. Zo heb je naast het schrijven van verhalen in proza, zoals romans, ook nog poëzie en schrijven van theaterstukken. We delen 5 lessen uit de toneelwereld die je kan toepassen tijdens het schrijven van jouw verhaal!

---

Dialoog

Als je ooit een toneelstuk hebt gelezen, is het je misschien wel opgevallen dat er veel dialoog en maar weinig anders in staat. In toneelstukken wordt het verhaal door de personages verteld. Door de limitatie van het toneel is het vaak niet mogelijk om een verteller te hebben of om de achtergrond een deel van het verhaal te laten vertellen. Hierdoor is dat wat de personages zeggen van groot belang. Dit geldt ook bij het schrijven van een verhaal, waar dialoog ook een belangrijke rol speelt. Zorg dat wat je personages zeggen past bij hun karakter.

Show, don’t tell

Al wordt er door de personages veel gezegd in toneelstukken, lang niet alles wordt de kijker voorgekauwd. De gouden regel bij het schrijven voor het toneel is: show, don’t tell. Dit betekent dat, in plaats van de lezer te vertellen hoe een personage zich voelt, je ze laat zien hoe een personage zich voelt. Een personage zou in een toneelstuk nooit zeggen; “Ik ben boos.” Dit zie je aan hoe ze zich gedragen op het toneel. Dit is ook mogelijk bij het schrijven van een boek: laat je personages door hun acties vertellen hoe ze zich voelen en niet door middel van woorden.

Vermijd expositie

Als schrijver wil je natuurlijk dat je lezers begrijpen wat je bedoelt. Zo is het soms heel makkelijk om hele stukken te wijden aan wat er nou wel niet is gebeurd. Het toneel biedt vaak geen mogelijkheid voor expositie, alles wat er gebeurt, heeft geen uitleg nodig omdat het te concluderen valt. Dit kan ook gebruikt worden in het schrijven van boeken. Zo stelde Ernest Hemingway de “ijsbergtheorie” voor, wat inhoudt dat je alleen dat vertelt wat noodzakelijk is om het verhaal te begrijpen.

Less is more

Te veel van het goede is in geen geval goed. Dit is ook het geval voor toneelschrijvers, die vaak geen gebruik maken van lange zinnen, veel bijwoorden en onnodige details. Al kent het toneel zijn uitzonderingen hierop, zoals Mercutio’s speech over Queen Mab in William Shakespeares Romeo and Juliet. Zo is Romeo’s reactie op Mercutio’s speech ook: “Thou talk’st of nothing”. Hiermee wordt bedoeld dat Mercutio’s speech zo lang is, dat het nergens meer over gaat. Een uitspraak om in gedachten te houden tijdens het schrijven!

Blijf duidelijk

Op het toneel is het niet mogelijk om moeilijke woorden of zinsstructuren te gebruiken, omdat het publiek dit niet zo snel kan begrijpen. Dit geldt in zekere zin ook voor boeken. Al kunnen lezers wel teruglezen en dingen opzoeken zonder ondertussen delen te missen, het verhaal wordt een stuk trager en moeilijker te volgen. Let erop dat je woorden en zinnen duidelijk en begrijpelijk houdt, zodat het goed te volgen blijft voor de lezer.

Bronnen: Writermag; The Script Lab