De belangrijkste levenslessen van J.K. Rowling

Op universiteiten in de Verenigde Staten worden jaarlijks commencement speeches gegeven, waarbij afgestudeerden toegesproken worden door bekende mensen zoals schrijvers en politici. In 2008 was J.K. Rowling aan de beurt op Harvard. Benieuwd wat deze beroemde schrijver aan de nieuwe generatie wil meegeven?

---

J.K. Rowling: ‘de voordelen van falen’

Terwijl J.K. Rowling nadacht over wat ze het in haar toespraak moest zeggen, vroeg ze zich af wat zij zelf had willen weten na haar afstuderen. ‘Ik heb besloten om jullie te vertellen over de voordelen van falen. Terwijl jullie op het punt staan het ‘echte leven’ in te stappen, zoals dat soms wordt genoemd, wil ik het cruciale belang van verbeeldingskracht benadrukken.’ Zelf had Rowling altijd last van een ongemakkelijke balans tussen haar eigen ambities en wat anderen van haar verwachtten. Haar ouders geloofden niet dat haar verbeelding haar ergens zou brengen. Ze snapt het wel. Haar ouders waren bang voor armoede.

Tijdens je studieperiode ligt de maatstaf voor succes bij het halen van je examens. Rowling wil niet zeggen dat de studenten het nooit zwaar hebben gehad, maar ‘het feit dat je afstudeert van Harvard suggereert dat je niet zo goed bekend bent met falen. Je wordt misschien net zo gedreven door faalangst als door een verlangen naar succes. Je beeld van falen lijkt waarschijnlijk op wat een gemiddeld persoon als succes zou zien. Uiteindelijk moeten we allemaal voor onszelf beslissen wat mislukking is, maar de wereld staat te popelen om je een reeks criteria te geven als je dat toelaat.’

Leren van tegenspoed

Rowling ‘faalde’ zeven jaar na haar afstuderen: ze was toen arm, gescheiden, werkeloos en een eenzame ouder. ‘Ik ga hier niet staan en je vertellen dat falen leuk is. Die periode in mijn leven was een donkere tijd.’ Maar waarom praat ze dan toch over de voordelen van falen? ‘Simpelweg omdat falen betekende dat je het niet-essentiële weghaalde. Ik stopte met het voordoen van mezelf als iets anders dan ik was, en begon mijn energie te richten op het afmaken van het enige werk dat voor mij van belang was.’ 

Hiermee doelt ze waarschijnlijk op haar schrijven. Wij schrijvers zijn allemaal bang om te falen, maar volgens Rowling is falen dus niet erg. Nee, het is zelfs nodig. Sta jezelf dus toe om te falen in je leven en in je schrijven. Voor Rowling was het zelfs nodig om zo diep in de put te komen. Pas daarna lukte het haar om pen en papier op te pakken en haar dromen te volgen. Wie weet was Harry Potter er anders nooit geweest.

Het belang van verbeelding

Eén van de belangrijkste ervaringen van Rowling was nog voor Harry Potter, toen ze werkte op het hoofdkantoor van Amnesty International. Ze zag daar de verschrikkelijkste dingen, maar na het horen van een pijnlijke schreeuw van iemand die net zijn moeder was verloren, veranderde alles. ‘Elke dag zag ik meer bewijs van het kwaad dat de mensheid hun medemensen zal aandoen, om macht te verwerven of te behouden. En toch leerde ik bij Amnesty International ook enorm veel over de goedheid van de mens.’

Een mens kan leren en begrijpen zonder het zelf meegemaakt te hebben. Een mens kan zichzelf verplaatsen in anderen, dat is het prachtige van verbeeldingskracht. Je zou dit kunnen gebruiken om te manipuleren en te beheersen of om te begrijpen en te sympathiseren. Veel mensen gebruiken hun fantasie gewoon helemaal niet. Die blijven liever binnen de grenzen van hun eigen ervaring. Als schrijver zou dit natuurlijk nooit kunnen. Als je je niet kan verplaatsen in anderen, zul je nooit goede personages kunnen schrijven.

Laatste advies

Rowling deelt nog een laatste advies: gebruik je invloed en status als je die hebt. Je moet je stem verheffen namens diegene die geen stem hebben. Als jij je zowel met de machtigen als met de machtelozen kan identificeren en laat zien dat je het vermogen hebt om je in te leven in het leven van anderen, dan zullen mensen trots op jou zijn. ‘We hebben geen magie nodig om de wereld te veranderen, we dragen alle kracht die we nodig hebben al in onszelf: verbeeldingskracht.’ 

Bron: Harvard Gazette