De 5 belangrijkste regels voor een ijzersterke plot

Een plot dat de lezer intrigeert, goed is opgebouwd en toch niet te voorspelbaar is... Hoe doe je dat? Schrijven Online helpt je op weg!

1.Scènes: elke scène heeft een doel

Bepaal van te voren wat het doel van een scène is. Wat moet de lezer meenemen van deze scène en waarom is dit belangrijk voor je verhaal? Denk vooraf goed na over wat de essentie van de scène moet zijn en welke eigenschappen de personages in deze scène zullen laten zien. Zo krijg je meer coherentie in je boek en voorkom je dat je onnodig veel moet schrappen of herschrijven.

2. Coherentie: ‘daarom’, ‘maar’, ‘en toen’

Deze tip is afkomstig van Trey Parker en Matt Stone (de makers van South Park). In hun schrijfworkshop hebben zij het over de ‘Therefore, but, and then’ – regel.
Volgens Parker & Stone zijn alle gebeurtenissen in een verhaal verbonden met elkaar. De manier waarop deze verbonden zijn, bepaalt of je verhaallijn zich ontwikkelt of slechts gebeurtenissen ‘toont’. Als je tussen de verschillende gebeurtenissen het woordje ‘daarom’ kunt plaatsen, is er een oorzaak/gevolg-relatie of vindt er een beslissing plaats. Als je tussen de verschillende gebeurtenissen ‘maar’ kunt plaatsen, is er sprake van een conflict. Op deze twee manieren kan de plot zich vorderen.
Als je echter ‘en toen’ tussen twee gebeurtenissen moet plaatsen, is er slechts sprake van een opsomming en voegt de gebeurtenis, volgens Parker en Stone, niets of weinig toe aan je verhaal.

3. Spanning: roep vragen op

Niet alleen bij thrillers, maar ook bij andere genres is het belangrijk om spanning op te bouwen. Structureer je verhaal zo dat er vragen worden opgeroepen, vragen die de lezer prikkelen om verder te lezen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van flashbacks of flash-forwards,  maar ook op andere manieren. 

4. Personages: motiveer je personages

Schrijver Kurt Vonnegut zei ooit: ‘Elk personage moet iets willen, al is het maar een glas water.’ Geloofwaardige personages zijn essentieel voor een goede plot. Zorg ervoor dat je bijpersonages echte personen zijn en niet slechts verhaalopvulling. Door personages te maken met eigen conflicten en obstakels, kunnen zij tevens een goede basis vormen voor een subplot.

5. Originaliteit: verras je lezer

Zorg ervoor dat je plot de lezer kan verrassen. Je kunt dit bijvoorbeeld doen door clichés te gebruiken en hier iets nieuws mee te doen. Denk na over wat de verwachte uitkomst van een cliché zou zijn en laat je verhaal juist anders aflopen. Je kunt ook een stereotype gebruiken en deze nieuwe, conflicterende eigenschappen geven. In de film Shrek wordt veel gespeeld met clichés en archetypen uit sprookjes en volksverhalen. De held van het verhaal is een ogre (een monster) en de prinses in nood wil helemaal niet door hem gered worden. Omdat elke subgenre weer eigen cllichés heeft, kun je hier eindeloos mee varieëren.