De dag, nog nauwelijks begonnen, is reeds overgegaan in de schemering. Een snijdende wind jaagt de mensen dieper in hun kraag. Zo snel als het dikke sneeuwtapijt hen toelaat, haasten zij zich naar huis, sluiten luiken en deuren, poken het haardvuur hoog op en steken kaarsen aan om zich te weren tegen koude en duistere machten die komen gaan.
Als de langste nacht aanbreekt, waagt niemand zich nog buiten.

Of toch?
Gehuld in een lange, zwarte mantel, wippend van de ene voet op de andere en warmte blazend in haar handen, staart Freya naar het licht dat door kieren van luiken naar buiten sijpelt.
Hoe graag had zij zich genesteld bij de warme haard, het hoofd gevlijd op de schoot van haar lieve vriend, luisterend naar zijn zoete gezangen terwijl zijn vingers over haar wangen krevelden.
Ze mist hem.
Ze braveert haar angsten en wacht.
Vannacht zal ik hem weerzien, denkt ze.
Maar dat dacht ze vorig jaar ook.
En het jaar daarvoor.
Een donkere schaduw van een witte vogel schuift over de sneeuw. De bode van de nacht.

Vanuit het noorden nadert de Nachtvorstin, rijdend op een wit paard wiens ijskoude adem meren en rivieren bevriezen doet, met in haar kielzog de zielen van doodgevrorenen.
Weeklagend en rammelend aan deuren en luiken trekken zij door de straten. Uit de huizen stijgt angstig gegil op en het geprevel van gebeden.
Het aanzicht doet Freya meer rillen dan de kou.
De schimmen schuifelen vlak langs haar heen, lijkbleke gezichten, blauwe lippen en gebroken ogen die wijd open staan, evenals de kaken. Vanuit hun kelen klinkt een onophoudelijk gehuil dat door merg en been gaat.
Ze ziet zwervers, bedekt met sneeuw, een meisje op schaatsen met ijspegels aan haar neus en kin, een grijsaard met rijm in zijn borstelige wenkbrauwen, soldaten met afgestorven vingers, jagers, walvisvaarders en …

“Tarik!” Het hart van Freya maakt een vreugdesprong. Ze stapt af op haar gestorven minnaar en omhelst hem.
 Hij blijft wezenloos voor zich uit staren.
“O Tarik,” snikt ze, “als je eens wist hoe lang ik ...”

“Hij is nu van mij!”
Freya kijkt om. De Nachtvorstin werpt haar een ijskoude blik toe. Gezeten op haar schimmel torent ze hoog boven Freya uit. Witte vlechten omkransen haar hoofd en haar mantel van sneeuw komt haast tot de hoeven van haar rijdier. Op haar schouder zit een sneeuwuil die Freya doordringend aankijkt.
“Vrouwe, wees genadig.” Freya knielt neer. “Ik heb hem lief. We zouden trouwen. Toon u barmhartig. Breng hem terug.”
De Nachtvorstin schudt haar hoofd. “Je weet niet wat je wenst. Verspil je tijd niet langer, vergeet de doden en ga verder met je leven.”
“Een leven zonder Tarik is een leeg bestaan. Nooit zal ik hem vergeten.” Freya drukt teder een kus op het voorhoofd van haar verloofde.
Is haar liefde zo groot dat het de macht van de Nachtvorstin breekt? Is het hart van de Witte Dame minder kil dan het volk denkt? Hoe het ook zij: het bloed begint weer door het lichaam van Tarik te stromen, blossen verschijnen op zijn bleke wangen, zijn lippen kleuren rood en een licht ontsteekt in zijn ogen.
“Mijn lieve Tarik”, zucht Freya en ze valt hem om de hals.
Ruw duwt hij haar van zich af en kijkt haar verbijsterd aan.
“Tarik, herken je me niet?” roept ze vertwijfeld uit. “Ik ben het. Freya.”
“Nee, nee!” Tarik deinst achteruit.
“Tarik”, smeekt ze en ze grijpt naar zijn hand. Dit doet hem nog verder achteruit deinzen. Hij draait zich om en rent weg.
Snikkend zijgt ze ter aarde.
“Dwaze, oude vrouw,” hoont de Nachtvorstin, “wat had je verwacht na vijftig jaar?”

***

[Oude versie]

Een snijdende wind jaagt de mensen dieper in hun kraag. Zo snel als het dikke sneeuwtapijt hen toelaat, haasten zij zich naar huis.
Dit is niet de tijd om buiten te zijn.
De dag, nog nauwelijks begonnen, is reeds overgegaan in de schemering. Voor de langste nacht aanbreekt, wil iedereen thuis zijn, het vuur opstoken en zo veel mogelijk kaarsen branden.

Freya zou ook liever met een warme drank bij de open haard zitten, maar een groter verlangen drijft haar naar buiten. Ze trekt de kap van haar lange, zwarte mantel verder naar voren, en wacht.
Dit keer zal ze hem vinden, denkt ze.
Maar dat dacht ze vorig jaar ook.
En het jaar daarvoor.
De donkere schaduw van een witte vogel schuift over de sneeuw. De bode van de nacht.

Een bleke stip met een lange staart verschijnt aan de hemel en komt ras dichterbij. Het is de Nachtvorstin, gezeten op een schimmel, met in haar kielzog de zielen van doodgevrorenen.
Mannen en vrouwen, grijsaards en kinderen, arm en rijk; het is een gemengd gezelschap. Wat zij gemeen hebben is een asgrauw gelaat, blauwe lippen en gebroken ogen die wijd open staan, evenals hun kaken.  Vanuit hun kelen klinkt een onophoudelijk gehuil dat door merg en been gaat.
Weeklagend en rammelend aan deuren en luiken trekken zij door de straten. Uit de huizen klinkt angstig gegil en het geprevel van gebeden.

Die aanblik doet Freya meer rillen dan de kou.
Eens waren het levenden, die werden getroffen door het noodlot, bedenkt ze. Schaatsers die door het ijs zakten, zwervers die in de kou sliepen, walvisvaarders die overboord sloegen, reizigers die in de sneeuwstorm verdwaalden, net als …

“Tarik!” Het hart van Freya maakt een vreugdesprong. Ze stapt af op een gestorvene die bij leven een knappe jongeling moet zijn geweest en omhelst hem. Hij blijft wezenloos voor zich uit staren.
“O Tarik,” snikt ze, “als je eens wist hoe lang ik ...”

“Hij is nu van mij!”
Freya kijkt om. De Nachtvorstin werpt haar een vernietigende blik toe. Gezeten op haar schimmel torent ze hoog boven Freya uit. Witte vlechten omkransen haar hoofd en haar mantel van sneeuw komt haast tot de hoeven van haar rijdier. Op haar schouder zit een sneeuwuil die Freya doordringend aankijkt.
“Vrouwe, wees genadig.” Freya knielt neer. “Ik heb hem lief. We zouden trouwen. Toon u barmhartig. Breng hem terug.”
De Nachtvorstin schudt haar hoofd. “Je weet niet wat je wenst. Verspil je tijd niet langer, vergeet de doden en ga verder met je leven.”
“Een leven zonder Tarik is een leeg bestaan. Nooit zal ik hem vergeten.” Freya drukt teder een kus op het voorhoofd van haar verloofde.
Is haar liefde zo groot dat het de macht van de Nachtvorstin breekt? Is het hart van de Witte Dame minder kil dan het volk denkt? Hoe het ook zij: het bloed begint weer door het lichaam van Tarik te stromen, op zijn bleke wangen verschijnen blossen, zijn lippen kleuren rood en een licht ontsteekt in zijn ogen.
“Mijn lieve Tarik”, zucht Freya en ze valt hem om de hals.
Ruw duwt hij haar van zich af en kijkt haar verbijsterd aan.
“Tarik, herken je me niet?” roept ze vertwijfeld uit. “Ik ben het. Freya.”
“Nee, nee!” Tarik deinst achteruit.
“Tarik”, smeekt ze en ze grijpt naar zijn hand. Dit doet hem nog verder achteruit deinzen. Hij draait zich om en rent weg.
Snikkend zijgt ze ter aarde.
“Dwaze, oude vrouw,” hoont de Nachtvorstin, “wat had je verwacht na vijftig jaar?”