# 326 Vraagbaak
“Wat weet jij nog van toen je drie jaar oud was?” vraagt mijn pientere kleindochter van dertien.
“Drie dingen”, zeg ik: “mijn oudere broers die spelen met een getemde kraai. De grote zwarte vogel huppelt in de tuin. De verhuiswagen die zijn laatste rit maakt naar ons nieuwe huis. Ik zit veilig in de laadruimte tussen de hoog opgetrokken knieën van mijn papa, de opa van jouw mama, naast een grote ketel soep. In het nieuwe huis wordt al heel snel een broertje geboren. De woonkamer is als slaapkamer ingericht, die later ook de verloskamer bleek.”
“Verloskamer? Beviel jouw mama thuis? Mijn mama vertelde dat ze in een ziekenhuis of een kraamkliniek is geboren en ik ben geboren in het moederhuis."
Nu mijn kleinkind huiswaarts is gekeerd, doen haar vragen mij dromen. Waarom woonde ik te ver weg toen het ouderlijk huis werd leeggehaald en verkocht? Door het te bruuske afscheid verdrong ik vele indrukken die nu terug naar de oppervlakte komen. De ene gebeurtenis verdringt de andere.
De kleinste van de vier kamers deel ik met mijn broer. Mijn zussen hebben de grootste kamer. Als er niemand thuis is verkleed ik mij stiekem en bewonder mij in de grote spiegel van hun kleerkast. Hoe bitterkoud waren de winternachten van weleer. Beneden dooft langzaam de gloed van de kolenkachel. Boven zijn wij vergeten het rolluik neer te laten. Er staan ijsbloemen op het slaapkamerraam. Ze fonkelen door de felle maneschijn. Onder de warme flanellen lakens draait mijn grote broer zich om, ik nestel mij tegen hem aan.
Onze sneeuwlaarzen hebben wij uitgetrokken. Het grote kolenfornuis ronkt in de keuken. We stoppen onze koude voeten met de lange wollen sokken in de bakovens en drinken warme chocolademelk.
Er is een vergeten leeftijd dat ik onhandelbaar ben. Af en toe vlieg ik in de kelder met de deur op slot. Het deert mij niet echt want het is er ruim. In de voorraadkast lees ik de tweetalige etiketten op de conservenblikken. Zo beeld ik mij in dat ik veel Frans bijleer. In de nazomer staat er vers gemaakte jam. Van de grote flessen bruin tafelbier en limonade durf ik er geen te openen uit schrik nog meer gestraft te worden.
Nog zoveel souvenirs die ik straks wil delen, maar mag je die wel doorvertellen aan jouw kleinkinderen, vraag ik mij af. Natuurlijk mogen ze te weten komen dat je zelf ooit best een bengel bent geweest en wat is er leuker dan een grootouder die verhalen vertelt, de ware en gefantaseerde, de trieste en de vrolijke.
Sfeervol verhaal, mooi einde…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Sfeervol verhaal, mooi einde, dat je de feiten op losse schroeven zet, het zou de inleiding van een speelfilm kunnen zijn (of natuurlijk een boek). Bij souvenir denk ik aan foute toeristenshops, maar het is natuurlijk ook gewoon een Frans woord ;-).
Mooi herinneringen Gi, zeker…
Lid sinds
4 jaar 7 maandenRol
Mooi herinneringen Gi, zeker doorbrieven!
Dank voor jullie deugddoende…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Dank voor jullie deugddoende commentaren, KN en Katja.
Hoi Gi, mijn vader kon dat…
Lid sinds
5 jaar 8 maandenRol
Hoi Gi, mijn vader kon dat ook zo beeldend vertellen. Ik heb er spijt van dat ik die verhalen nooit heb opgeschreven.
Schrijf jouw souvenirs vooral op, een mooiere nalatenschap is er volgens mij niet.
Doe ik Fief, dank je.
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Doe ik Fief, dank je.
Ik was even op het verkeerde…
Lid sinds
10 jaar 8 maandenRol
Ik was even op het verkeerde been gezet, omdat naar mijn beste weten thuisbevallingen nog steeds heel gewoon zijn - dacht dus dat ik SciFi te lezen kreeg (over allemaal normale dingen, die post-corona jaren ineens onverantwoord gevonden werden ofzo)
de beeldspraak 'als een boemerang naar de oppervlakte komen' is wat ongelukkig (een boemerang verdwijnt immers nooit onder de oppervlakte)
De herinneringen zijn heerlijk en zeker het opschrijven waard!
(alleen bij 'af en toe vlieg ik' moest ik tweemaal lezen om te begrijpen dat het straf was; het actieve 'vliegen' deed mij denken dat het een zelf gekozen vorm van afzondering was, bij gebrek aan eigen kamer noodzakelijkerwijze in de kelder, met de deur op slot om toch af en toe een moment alleen te hebben)
In Nederland (maar Gi is…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
In Nederland (maar Gi is geloof ik Vlaams) durfde in 2018 (de meest recente cijfers) 12,9% van de (aanstaande) moeders een echte hardcore thuisbevalling aan, en 15% beviel in een geboortecentrum. Dus je zou kunnen betogen dat de maar liefst 71,1% die klinisch bevalt (plus de 15% poliklinisch) dat doet wat normaal is. Wel lieten onze verloskundigen eind vorig jaar even vrolijk als tevergeefs een filmpje zien van een heel ontspannen thuisbevalling – omdat er soms te weinig plek was in het ziekenhuis. En toen kwam de corona.
Een en ander aangepast,…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Een en ander aangepast, behalve het 'vliegen' want wie zich niet gedraagt in Vlaanderen 'vliegt buiten' of 'vliegt naar zijn kamer' of in de kelder...
BTW: volgens gezondheid.be worden in Nederland 30 procent van de kinderen thuis geboren tegenover 1 procent in België. In mijn verhaal ging het over een geboorte in 1952.
ja hoor, lekker laten staan,…
Lid sinds
10 jaar 8 maandenRol
ja hoor, lekker laten staan, goed vlaams is niets mis mee
(ik had ook tussen de 30 en 40 procent in mijn hoofd, zo was het toen ik mijn eerste kreeg -wat overigens geheel vanzelfsprekend thuis gebeurde, de verlsokundige noch ik hebben volgens mij ooit iets anders overwogen, vandaar waarschijnlijk dat het voor mij nog altijd vanzelfsprekend voelt; ik kan me ook maar moeilijk voorstellen dat iemand het anders wil, tenzij daarvoor aanleiding is, maar dat is mijn ding, doet verder niet echt iets af aan jouw verhaal)
Die 30% thuis bevallen zal…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Die 30% thuis bevallen zal wel een definitiekwestie zijn: het is min of meer de som van die 12,9+15 aan echt thuis en in een geboortehuis, volgens Perined, die dat bijhoudt.
Van onze oudste wilde mijn vrouw graag thuis bevallen in 2012 (omdat haar zeer ervaren moeder ooit een rotbevalling had gehad in het ziekenhuis, en omdat het inderdaad in principe geen medische handeling is), maar dat wilde de verloskundige uiteindelijk niet, omdat we toen nog zeshoog achter woonden en stel dat er iets mis ging. Een vriendin was een paar jaar eerder in het geboortehuis bevallen en dat herinner ik me nog, dat we dat niet kenden, je beviel gewoon thuis, tenzij er iets mis was. In dat jaar was de stand: 15,6% thuis, 13,8% geboortehuis, 70,2% medisch. In 2019 is er hier bij Utrecht een nieuw ziekenhuis gebouwd met een royaal geboortehuis (het oude had vier geboortekamers, het nieuwe heeft er tientallen, met een bad en met lachgas en zo; er is alleen te weinig personeel).
Maar die veiligheid en sfeer en zorg en reinheid en rust en apparatuur van het ziekenhuis bevielen zo goed, dat ze nummer 2 en 3 in het geboortehuis (gewoon een vleugel van het ziekenhuis) wilde. Gelukkig maar, want na de derde (begin dit jaar) werd het bloedverlies ineens gevaarlijk en had ze binnen een paar minuten een team verpleegkundigen om zich heen, en hoefde ze niet met de ambulance door de Utrechtse binnenstad, of verder, of nog verder. Dat was dus allemaal pas ná de bevalling.
Lang verhaal kort: een geboortehuis is écht iets anders dan thuis bevallen.
Mijn vader is van 1952, die komt uit een boerengezin van een stuk of twaalf kinderen, vast allemaal thuis geboren, dat was toen heel normaal, en hij moest gaan werken op zijn veertiende (en werkt nog steeds). Man, wat een barre tijden.
En dat allemaal naar aanleiding van een half regeltje uit je verhaal, Gi ;-).
Hé,hé, Kruidnagel, dat half…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Hé,hé, Kruidnagel, dat half regeltje, dat ik om bestwil maar vervangen heb, brengt een en ander teweeg. Mijn moeder was veertig in 1952 toen ze haar achtste kind baarde, thuis omdat er in die tijd geen andere voorzieningen waren. Vroedvrouwen hadden toen een hooggewaardeerde status in het dorp en omstreken. Van de vele kleinkinderen, achterkleinkinderen en achterachterkleinkinderen is niet één thuis geboren. Geboortehuis is een woord dat wij in Vlaanderen niet kennen daarom heb ik de Vlaamse varianten nu in het stukje verwerkt.
Haha, ja, ik zag 'Moederhuis…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Haha, ja, ik zag 'Moederhuis' en vond toen eerst allemaal nonnenkloosters (te veel Call the Midwife gekeken) en zag daarna de website van een ziekenhuis. Hier heeft het allerlei soorten namen. Geboortehuis klinkt wel lekker huiselijk.
haha, ik vind geboortehuis…
Lid sinds
10 jaar 8 maandenRol
haha, ik vind geboortehuis dan juist weer vreselijk lopendebandwerk achtig klinken, helemaal niet huiselijk
(na de vanzelfsprekendheid van de eerste thuis, heb ik voor de tweede enige moeite moeten doen, omdat we inmiddels in de VS woonden, waar thuisbevallen helemaal niet vanzelfsprekend was, maar oh, wat was ik blij dat ik die moeite gedaan had toen ik twee dagen over tijd formeel een uurtje opgenomen werd in het ziekenhuis om wat langer aan de monitor te kunnen liggen - ik heb toen echt uit alle macht gehoopt dat ik niet ingeleid hoefde te worden, want daar wilde ik dus echt niet hoeven rondlopen tijdens mijn bevalling; het gejammer van de aanstaande moeder aan andere zijde van het gordijn, wanneer ze nu éíndelijk naar de verloskamer mocht en dat het zooooo'n pijn deed, en dan uiteindelijk de zakelijke mededeling dat ze slechts 1cm ontsluiting had en misschien beter een rondje kon wandelen ofzo, gevolgd door nog veel meer gejammer, staat me negen jaar later nog helder voor de geest. En vervolgens bleek het maar goed ook dat ik een thuisbevalling gepland had, anders was het een ongeplande geworden; persdrang overviel me terwijl ik nog zat te wachten tot mijn weeën regelmatig zouden worden. 'Doet wel veel meer pijn dan ik me kan herinneren,' piepte ik nog tegen mijn echtgenoot, maar als iemand gesuggereerd had dat ik op dat moment naar een ziekenhuis, geboortehuis of wat dan ook had moeten gaan, had ik hem voor gek verklaard. Ten eerste verwachte ik het kind pas over enkele uren, ten tweede voelde ik me fysiek echt niet in staat tot enige actie buitenshuis. Bij de geboorte van de derde (in Duitsland, waar ik ook even zoeken moest naar een verloskundige die thuisbevallingen deed) was ik uitgeput door bronchitis en wederom heel blij dat ik gewoon mocht blijven waar ik was en de deur niet uithoefde, niet met weeën op stap, niet pas bevallen op stap. Heerlijk in mijn eigen huis, met mijn eigen spulletjes en met niemand om me heen. Maar ik ben me weldegelijk bewust van het geluk dat ik heb met drie probleemloze zwangerschappen, bevallingen en kinderen.)
maar we dwalen af
Spijtig dat we dit gesprek…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Spijtig dat we dit gesprek niet rond de tafel in een gezellige kroeg kunnen voeren.
Haha, ja, we dwalen heerlijk…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Haha, ja, we dwalen heerlijk af. Het is ook juist best wel weer handig, een min of meer internationaal gesprek alhier. Laten we het biertje en de sfeer er maar bij verzinnen :-).
Vrij bruut, enkel een gordijn ertussen. Ik snap dat je je daar niet senang voelt, Lisette.
(... en het scheelt vast dat wij in een gehorige maisonnette wonen, waar de ketel het begaf, in de winter, twee dagen na de geboorte van intussen de middelste.)
och ja, kroegje denk ik…
Lid sinds
10 jaar 8 maandenRol
och ja, kroegje denk ik erbij. al ga ik op dit uur van de dag voor koffie. Zouden ze taart hebben?
de fel verlichte gangen, waar voortdurend mensen af en aan liepen stonden me ook al tegen. En voor dat ene uurtje kregen we al een rekening van ruim 500 dollar ... gelukkig realiseerden we ons pas na afloop dat we het ons helemaal niet hadden kunnen veroorloven als er iets was misgegaan
Iets met Sinterklaas, of dit…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Iets met Sinterklaas, of dit jaar waarschijnlijk al Kerst, vermoed ik, want dat is hier collectief vervroegd, al zal een worteltaartje jaarrond wel te krijgen zijn.
Tijdens de spoedoperatie van mijn vrouw stond ik, met onze zoon van enkele uren oud in mijn armen, nerveus te ijsberen, tot een vriendelijke verpleegkundige me wees op al die ziekenhuisbacteriën en ik me weer terugtrok in de bevalsuite, waar we vrij ad hoc hadden overnacht. Gelukkig hadden we ons ditmaal bijverzekerd bij de HEMA (jawel, inclusief 10% korting op vrijwel het gehele assortiment), want de vorige twee zwangerschappen begonnen pas in februari en maart, en bijverzekeren kan alleen in december en januari. Bij de tweede betaalden we dus een Euro of 500, maar dat was voor de hele mikmak, inclusief kraamzorg. Wij zijn dan ook allemaal vuile socialisten.
wij waren inderdaad optimaal…
Lid sinds
10 jaar 8 maandenRol
wij waren inderdaad optimaal verzekerd; hadden we ons voor we überhaupt durfden te beginnen aan zwanger raken uitgebreid in verdiept, en zodra het zover was heeft het nog enige moeite gekost om de verzekeraar ertoe te bewegen de door state law opgelegde verplichting thuisbevallingen evenzeer te vergoeden als ziekenhuis bevallingen -ook wanneer er geen in-plan verloskundige is die thuisbevallingen doet en er dus een ingehuurd moet worden die niet aan de verzekeraar verbonden is- daadwerkelijk uit te voeren. Maar zelfs met een goede verzekering krijg je verreweg de meeste behandelingen, waaronder het hele zwangerschaps- en bevallingspakket niet meer dan 80% vergoed. En medische kosten in de VS zijn ook nog eens waanzinnig hoog (gelukkig zijn wij allemaal altijd erg gezond, maar mijn man was wel verbaasd toen in Duitsland zijn identieke hooikoortsmedicijn ineens een factor tien goedkoper bleek).
sommige zaken zijn in de VS echt zo onwaarschijnlijk schunnig geregeld - lang leve de vuile socialisten!
Vermits jullie er niet over…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Vermits jullie er niet over ophouden nog deze: mijn dochters werden geboren in een materniteit in hartje Brussel omdat de gynaecoloog van mijn echtgenote daar toevallig mee verbonden was. In de omgeving was circa 80 % van de bevolking Marokkaans. Voor de verloskamer troepten geregeld vrouwen samen en krijsten om ter hardst samen met de aanstaande moeder. Het was (en is?) een traditie bij hen: hoe harder je roept hoe mooier de baby. Ik moet toegeven dat er iets van klopt: Marokkaanse baby's zijn de schattigste.
Ik ga toch maar even terug…
Lid sinds
10 jaar 6 maandenRol
Ik ga toch maar even terug naar het verhaal (alhoewel de serie geboorteverhalen ook best goed bevallen :-). Heerlijk geschreven, Gi. Geurt naar de jaren stillekes.
Als Nederlandse in Brussel kan ik de Vlaamse zinswendingen goed smaken!
Hoi Gi, Heerlijke…
Lid sinds
6 jaar 9 maandenRol
Hoi Gi,
Heerlijke beschreven mijmeringen van een opa. Het middenstuk ban je verhaal voelde wel een beetje als een poëtische opsomming. Hoe mooi had het geweest als dat echt in dichtvorm had gestaan compleet met rijmelarij.
Ha, wat een geweldig verhaal…
Lid sinds
10 jaar 8 maandenRol
Ha, wat een geweldig verhaal is dat nou weer, Gi!
Heel blij dat ik daar niet tussen zat, want ik ben echt als een kat die het liefst heel stilletjes in een donker hoekje wegkruipt om te baren. Maar ik heb heus mooie kinderen, hoor 😂
Mooie anekdote, Gi. Wij…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Mooie anekdote, Gi. Wij wonen hier tussen de zogeheten Tokkies en hoofddoeken, en er wordt veel betegeld, geroepen, gebonkt, gemept, over straat gerold, gesloopt, gedumpt, gejat en herrie gemaakt, bij bruiloften; maar ik heb er nog nooit een horen baren. Of ik verkeerde in blessed ignorance.
Daarvoor moet je dus naar…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Daarvoor moet je dus naar jouw 'geboortehuis'. Voor mij is een geboortehuis geen instelling maar de plaats waar iemand geboren werd (dus toch thuis!). Dat staat ook dikwijls op een gedenkplaatje aan de gevel: bv. geboortehuis van Jacques Brel, Guido Gezelle, Willem Elschot, Wolfgang Amadeus Mozart,....
je hebt helemaal gelijk, dát…
Lid sinds
10 jaar 8 maandenRol
je hebt helemaal gelijk, dát is een geboortehuis
O,o, moet ik mijn troost…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
O,o, moet ik mijn schamele troost erin vinden dat het ANW me (én jou) gelijk blijkt te geven? 🧐