Lid sinds

8 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

# 282 – Haast

21 januari 2020 - 17:10

Haast

lijn acht naar Centraal reflecteert in de ramen
het buurjongetje is nog steeds moddervet
niets conserveert blad zo sterk als glycerine
een mees pikt manisch in de feestverlichting

vijf bladzijden heb ik verknipt tot een slinger
de pinksterbeweging kreeg altijd gelijk
de handigste wet blijft: moment is kracht maal arm
onze ammoniet is tachtig miljoen jaar oud

het wintergraan groeide verstikkend uitbundig
je kamertje is bijna helemaal af
de proefdruk was geen overbodige luxe

we kopen iets groters zodra ze een baan heeft
de sierpruim loopt uit, maar het vriest nog
genetisch is iets anders dan familiair

 

Lid sinds

13 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
21 januari 2020 - 18:25

Het totaal is meer dan de afzonderlijke delen.
Die moddervette buurjongen moet niet magerder worden, die doet het goed op de tweede regel. Mijn grijns bleef tot het eind hangen.

Ik zou achter wet blijft, een dubbele punt zetten.

Lid sinds

7 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
22 januari 2020 - 20:14

Hoi Kruidnagel, ik weet niet wat ik hiervan moet vinden. Het intrigeert, maar dringt niet door. Roept respect op en verwarring. Laat mij dolend achter, na veertien regels met elk hun eigen boodschap.
Mvg Ton Badhemd

Lid sinds

7 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
22 januari 2020 - 22:03

Da's aardig van je, Kruidnagel. Onthoud wel de bottom line van mijn reactie; jouw gedicht roept wel mijn respect op. Dat ik er niet mee uit de voeten kan ligt echt aan mij hoor; de inzending van Webkabouter is geheel op mij van toepassing, alleen schrijft hij het heel verdienstelijk op! ;-)
Mvg Ton Badhemd

Lid sinds

8 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
22 januari 2020 - 23:02

Alvast een aanzet: begin bij de titel. Welke betekenissen roept die bij je op? Haast is: onaf, bijna, gebrekkig, of juist zo goed als volmaakt, maar ook: snelheid, spoed, tijdsdruk of breder: tijdsverloop en beweging, en de ongrijpbaarheid en frustraties die ermee gepaard gaan. Waar in het 14e-eeuwse sonnet (want dat is de vorm) zie je die betekenissen terug?

En nog een tip: in deze sonnetvorm zit de chute, de wending, tussen strofe 2 en 3. Welke verandering zie je daar?

Ook kun je kijken naar de plekken waar de vorm het krachtigst wordt doorbroken. Hoe verhouden die plekken zich tot het geheel?

En dat het onsamenhangend lijkt, verhoudt zich ook tot het geheel.

En natuurlijk ook gewoon wat er gebeurt in het gedicht, voor zover je daar in eerste instantie al grip op krijgt bij een eerste lezing.

Lid sinds

8 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
23 januari 2020 - 10:46

Kruidnagel, een associatie, zo las ik het ook.

Ik lees er een komend kindje in.

En daarbij is het moddervette buurjongetje idd erg grappig.

Fijne dag.

Lid sinds

8 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
23 januari 2020 - 22:43

Haast

  • Zin 1: de bus = beweging op schema, de schijn van structuur, aan het begin
  • Zin 2: de buurjongen = te
  • Zin 3: het vergankelijke conserveren
  • Zin 4: onbegrip bij een dier
  • 5: oneigenlijk gebruik
  • 6: onterecht
  • 7: poging tot greep op de werkelijkheid 
  • 8: alles relativerende ouderdom
  • 9: groei, mede juist dankzij doodse winter, maar zelfs weer dodelijk ('verstikkend')
  • 10: vrij letterlijk 'bijna af'
  • 11: vrij letterlijk: 'proefdruk' en ook nodig, dus onaf
  • 12: nog geen baan, huis te klein
  • 13: mogelijke vorst doodt dan knoppen
  • 14: genetische aandoening

Ritme en metrum

  • 'oud' achter aan zin 8, op de valreep van deel 1 (= de eerste acht regels) is een extra lettergreep, mét klemtoon, benadrukt aspect 'ouderdom' en 'jeugd' (als tegendeel).
  • Zin 13 mist twee lettergrepen: als een plotse onderbreking van de gedachtenstroom en stille opmaat bij zin 14: de ziekte.
  • Verder her en der nog wat antimetrie, o.a. om Sinterklaasritme te voorkomen, maar natuurlijk vooral om betekenis te verschaffen.

Verhaal/fabula/scène 

De slotzin bevat de 'conclusie', de afsluiting, de sleutel: er is een ziekte geconstateerd bij de hoofdpersoon of een geliefde. Daartegenover staat de komst van een nieuwe boreling, die direct na de chute wordt genoemd. Leven en dood relativeert alles, zelfs een steen uit het Krijt. Er is de schijn van greep op het leven: we hebben infrastructuur, mobiliteit, feest, literatuur en wetenschap, maar die zijn als het erop aankomt niet meer dan gewoon interessant, handig en nuttig. De natuur is zo geflipt dat een vogel een feestlampje aanziet voor eten, dat kinderen zo dik kunnen zijn en dat mensen ziek worden en ultimo doodgaan. De aanstaande geboorte is het krachtige tegenbeeld van al die gebreken, zoals ook het graan weer opkomt na de winter en het leven voedt (én verstikt; zoals in '[s]mothering'). De eerste acht zinnen drukken de verwarring uit bij de verteller.

Maar verlies jezelf gewoon :-).