dwe

Lid sinds

13 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

Oubollig of juist hip? mooie woorden

1 maart 2012 - 13:58
Soms verdwijnen er Nederlandse woorden omdat ze gezien worden als oubollig of raken ze gewoon vergeten. Vaak is dit mi ten onrechte en een verarming van de taal. Daarom, dat ik me hier afvraag wat jouw favoriete 'oubollige' woord is. Zelf las ik gisteren in een boek uit de jaren twintig het woord 'slabakken'. Prachtig ritme in drie lettergrepen. Deze staat dus voorlopig bij mij op één.

Lid sinds

15 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
1 maart 2012 - 22:35
Ik vind de gebiedende wijs die daar vermeld wordt, wel erg leuk: 'Slabak!' Nog nooit iemand een ander horen gebieden dat hij treuzelen moet, trouwens. Zij vertalen het woord als luieren, overigens. Dat heb ik ook nog nooit iemand horen gebieden.

Lid sinds

15 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
1 maart 2012 - 22:46
Trouwens en overigens beginnen ook oubollig te worden 8)
Vooral als ze vlak na elkaar gebezigd worden - en bezigen is ook oubollig bovendien. Vind ik.

Lid sinds

15 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
  • Moderator
1 maart 2012 - 22:51
Wat is eigenljik oubollig? Van Dale zegt boertig, min of meer ruw-komisch. Dat idee had ik niet bij het woord, eerder iets als van oude oliebollen die je niet meer gebruikt. Jullie?

Lid sinds

12 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
1 maart 2012 - 22:54
Slabakken doet me denken aan de meisjesboeken die mijn moeder vroeger las (en die bij ons in een stoffige kast op zolder lagen), van Joop ter Heul. Ik vind het een vreselijk woord, maar dat komt misschien door die Joop ter Heul, dat vond ik vreselijke boeken.

dwe

Lid sinds

13 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
1 maart 2012 - 23:01
Ik vind de gebiedende wijs die daar vermeld wordt, wel erg leuk: 'Slabak!'
Die ga ik gebruiken als een ijverige diender mij weer eens beboet!

Lid sinds

14 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
2 maart 2012 - 0:09
@Hekate: http://www.mijnwoordenboek.nl/werkwoord/slabakken Dit had je zelf ook kunnen opzoeken in plaats van altijd maar de strijd aanbinden, zelfs/vooral als je verkeerd zit.
Ja, want één of ander internetwoordenboek is heus betrouwbaarder dan een woord gewoon al duizenden keren gehoord te hebben en te weten in wat voor context je het wel of niet gebruikt :rolleyes: Overigens blijkt het gewoon een Vlaams woord te zijn als ik er betrouwbaarder bronnen op na sla, in Nederland heeft het inderdaad de betekenis die dwe eraan geeft, maar daar is het dan weer "zeer informeel" terwijl het hier juist een eerder formeel woord is. Verklaart meteen waarom ik het een alledaags woord vind en dwe niet. http://www.vrt.be/taal/slabakken De Van Dale bevestigt dit ook, die geeft dwe's betekenis als eerste (langzaam, niet flink werken, niet voortmaken, treuzelen met werk), maar zonder aan te geven dat het informeel of verouderd zou zijn, of uitsluitend in gebruik in Nederland, maar dat laatste doet VD volgens mij nooit. Pas de tweede en derde betekenis zijn degenen die ik ken: 2. verminderen, afnemen 3. slecht gaan - enkel bij die laatste betekenis staat de aanduiding Belg.N. Maar voor 2 geldt wat ik zei natuurlijk ook, je zegt niet "ik neem af" (of toch niet in die betekenis van afnemen). Maar dat had je zelf ook kunnen opzoeken, chaim ;)

dwe

Lid sinds

13 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
2 maart 2012 - 0:26
@Hekate: http://www.mijnwoordenboek.nl/werkwoord/slabakken Dit had je zelf ook kunnen opzoeken in plaats van altijd maar de strijd aanbinden, zelfs/vooral als je verkeerd zit.
Ja, want één of ander internetwoordenboek is heus betrouwbaarder dan een woord gewoon al duizenden keren gehoord te hebben en te weten in wat voor context je het wel of niet gebruikt :rolleyes: Overigens blijkt het gewoon een Vlaams woord te zijn als ik er betrouwbaarder bronnen op na sla, in Nederland heeft het inderdaad de betekenis die dwe eraan geeft, maar daar is het dan weer "zeer informeel" terwijl het hier juist een eerder formeel woord is. Verklaart meteen waarom ik het een alledaags woord vind en dwe niet. http://www.vrt.be/taal/slabakken De Van Dale bevestigt dit ook, die geeft dwe's betekenis als eerste (langzaam, niet flink werken, niet voortmaken, treuzelen met werk), maar zonder aan te geven dat het informeel of verouderd zou zijn, of uitsluitend in gebruik in Nederland, maar dat laatste doet VD volgens mij nooit. Pas de tweede en derde betekenis zijn degenen die ik ken: 2. verminderen, afnemen 3. slecht gaan - enkel bij die laatste betekenis staat de aanduiding Belg.N. Maar voor 2 geldt wat ik zei natuurlijk ook, je zegt niet "ik neem af" (of toch niet in die betekenis van afnemen). Maar dat had je zelf ook kunnen opzoeken, chaim ;)
Zo, dan zijn we weer wat verder. Chaim, jij nog een woord?

2 maart 2012 - 7:47
Als we eens een keer normaal gingen doen over "moeilijke woorden" dan zouden veel meer woorden in tact blijven. Als het hebben van een grote woordenschat niet meer gelijk het predicaat "nerd" oplevert, en schrijvers zich erop zouden toeleggen steeds hun woordenschat te verrijken, zouden niet zo veel woorden verloren gaan. Het is toch vaak het in bescherming nemen van de lezer "die dat woord niet begrijpt en geen zin heeft het woordenboek te pakken" dat schrijvers niet meer toestaat om een woord niet meer te benutten. Waarom is de schrijver niet meer de cultuurdrager die de lezer verheft in het taalgebruik? Dat zou de lezer en de hele natie helpen met denken, want je kunt alleen helder denken, en je gedachten helder formuleren, als je de juiste woorden op het juiste moment gebruikt. Ook het aanmerken van woorden als "hip" of "oubollig" (of "formeel" of "dialect") geeft een nodeloos waardeoordeel over woorden. Het gaat eraan voorbij dat woorden binnen een bepaalde context worden gebruikt: als je een oubollige tekst wilt schrijven, dan is een hip woord daarin niet op zijn plaats, en andersom. Dat heeft alles te maken met taalregisters, en als schrijver zul je er verschillende moeten beheersen. Sommige groepen mensen hebben immers een ander taalgebruik (als onderdeel van een andere cultuur), en er is geen eleganter manier om dat te tonen dan met het juiste taalregister, zowel in dialoog als erbuiten. Dat geldt voor moderne (sub)culturen, maar ook voor die van vroeger: tien jaar terug spraken we anders, met andere stopwoorden, met andere vergelijkingen, met andere woorden, of dezelfde woorden in andere betekenissen. En dan zijn er ook nog achterhaalde woorden, zoals "kwispedoor", omdat het gebruik waar het bij hoort niet meer gangbaar is. Afijn, het verdwijnwoordenboek staat er vol mee. En voor dat slabakken: http://etymologiebank.nl/trefwoord/slabakken dat is dus voor slappe slakken. Ik vind thans, nochtans en althans heerlijke woorden die wat vaker gebruikt mogen worden. Ofschoon, echter, doch en slechts horen er ook bij. De nuances van de betekenis gaan verloren bij het gebruik van het hippe "equivalent" (dat is het dus niet: de betekenis is anders). Maar waarom kan "maar" niet aan het begin van een zin? Ik zou die docent toch willen vragen om het gebruik van het woord echter toch te onderwijzen, in plaats van het te verbieden. Het is een goed en mooi woord. Het is alleen jammer dat veel mensen het verkeerd gebruiken (de zinsvolgorde klopt niet, omdat ze gewoon het woord "maar" door "echter" vervangen, echter dat werkt dus niet). Als ik kinderen had die bij Muzy95 op school zaten, zou ik ze er onmiddellijk vanaf halen. Slecht taalonderwijs is kindermishandeling.

Lid sinds

13 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
2 maart 2012 - 10:08
Als ik kinderen had die bij Muzy95 op school zaten, zou ik ze er onmiddellijk vanaf halen. Slecht taalonderwijs is kindermishandeling.
Omdat één docent blijkbaar niet alles goed doet? Verbieden doet ze 'echter' trouwens niet. Ze keurt het af en wil liever niet dat we het gebruiken, maar ik heb het gewoon op een schrijftoets gebruikt en heb geen klachten gehoord. De leerlingen nemen ook heus niet zomaar iets over van een docent. Bovendien hebben we meer docenten (ook meer docenten Nederlands) en met heel veel ben ik erg tevreden. Het is een goede school. De houding van één docent tegen één woord kun je toch niet gebruiken als betrouwbare maatstaf voor het niveau van de hele school?

dwe

Lid sinds

13 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
2 maart 2012 - 11:35
En dan zijn er ook nog achterhaalde woorden, zoals "kwispedoor", omdat het gebruik waar het bij hoort niet meer gangbaar is. Afijn, het verdwijnwoordenboek staat er vol mee.
Kwispedoor vind ik ook een prachtig woord. Eigenlijk zou elk Nederlands huishouden met minstens één liefhebber van olijven er een moeten hebben. Het was al eens mijn idee om hiervoor campagne te voeren maar ik ben daar mee gaan slabakken. Van het verdwijnwoordenboek had ik nog niet gehoord. Voortaan ga ik minstens tien woorden hieruit opnemen in elk nieuw verhaal.

dwe

Lid sinds

13 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
2 maart 2012 - 11:41
Ook het aanmerken van woorden als "hip" of "oubollig" (of "formeel" of "dialect") geeft een nodeloos waardeoordeel over woorden. Het gaat eraan voorbij dat woorden binnen een bepaalde context worden gebruikt: als je een oubollige tekst wilt schrijven, dan is een hip woord daarin niet op zijn plaats, en andersom. Dat heeft alles te maken met taalregisters, en als schrijver zul je er verschillende moeten beheersen. Sommige groepen mensen hebben immers een ander taalgebruik (als onderdeel van een andere cultuur), en er is geen eleganter manier om dat te tonen dan met het juiste taalregister, zowel in dialoog als erbuiten. Dat geldt voor moderne (sub)culturen, maar ook voor die van vroeger: tien jaar terug spraken we anders, met andere stopwoorden, met andere vergelijkingen, met andere woorden, of dezelfde woorden in andere betekenissen.
Dit ben ik helemaal met je eens. Er zijn hier vast studies naar gedaan. Misschien een idee voor een draad in 'research'?

Lid sinds

12 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
2 maart 2012 - 19:27
Daarom, dat ik me hier afvraag wat jouw favoriete 'oubollige' woord is.
Jottum! Op www.belegenwoorden.nl - hoop niet dat dit als reclame wordt gezien, ik heb in ieder geval niets met de site van doen - staan ook veel van dit soort woorden op.

dwe

Lid sinds

13 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
3 maart 2012 - 12:10
Mooi woord, Jottum. Volgens mij is het niet verboden links te plaatsen. Hoe dan ook ga ik nu kijken.

Lid sinds

12 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
3 maart 2012 - 12:42
Muzy, Een docent Nederlands die het woord 'chill' gebruikt, serieus? Hekate, ik slabak, jij slabakt. Het is een werkwoord.
Je kunt toch niet ieder werkwoord voor een mens gebruiken. Je zegt bijvoorbeeld toch ook niet "ik verdamp"?
Als het schaamrood je kaken kleurt, is verdampen een veilig heenkomen. :D In Limburg wordt dagelijks door boeren en buitenlui heel wat 'afgetrampeld' met stevels aan hun voeten. Ik had nog nooit gehoord van 'slabákken', hoewel ik toch wel eens geslabakt heb!

Lid sinds

12 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
3 maart 2012 - 13:23
Trampelen, met de stevels in de polonaise?
Trampelen past niet goed bij polonaise. Je doet het eerder door weilanden en over omgeploegde akkers. Er schuilt iets moeizaams in het woord. Je kunt met stevels aan wel de polonaise dansen, maar dan is het geen trampelen. Als we met z'n allen veelvuldig en langdurig met stevels aan trampelen, raken die woorden ingeburgerd in de Nederlandse taal en vinden we ze straks ook in de Dikke van Dale.

Lid sinds

16 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
3 maart 2012 - 14:38
Verpozen. Gewilliglijk. Gewilliglijk verpozen suggereert iets wellustigs. :o

dwe

Lid sinds

13 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
3 maart 2012 - 15:08
Gewilliglijk verpoosde de bakvis in haar oubollige stepels, edoch slabakte zij niet. Mijn zinnen zijn ontremd! :unibrow:

Lid sinds

14 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
3 maart 2012 - 16:12
Kwisperdoor is een prachtig woord, maar ik heb nog nooit een verhaal geschreven in een context waarin ik dat kon gebruiken. Misschien moet ik maar eens met opzet een verhaal bedenken dat om een kwispedoor draait ;) "Dra" vind ik nog zo'n mooi ouderwets woord, veel mooier dan het toch wat flauwe "weldra". En "gloren" (als in "er gloort hoop aan de einder").

Lid sinds

14 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
3 maart 2012 - 17:33
Leuk, al dat oubolligs dat op dit forum gloort! Ook een ouderwetse vorm, de gebiedende wijs gespeld met een t erachter. Spelling in een pamflet uit 1941 dat opriep tot staking (februaristaking): "Protesteert! Staakt! Staakt! Staakt!" Nu alleen nog gangbaar in uitdrukkingen als "komt dat zien." En natuurlijk, "hoort wie klopt daar kin'dren".

dwe

Lid sinds

13 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
4 maart 2012 - 22:05
Helaas is sinds de jaren zestig de gebiedende wijs zwaar in verval geraakt. Maar de tijden veranderen wederom en gewoontes uit het verleden keren terug. Zingt, vecht, huilt, bidt, lacht, werkt... en bewonder.

Lid sinds

12 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
16 maart 2012 - 23:38
Drie van mijn favoriete 'oubollige' woorden (niet toevallig van een leerkracht Latijn geleerd): gemelijk gefnuikt slempen (boem paukeslag)