Meestal begin ik met 1 woord of zin, van daaruit schrijf ik steeds een stukje erbij en als het helemaal af is lees ik het nog een keer goed door en verbeter de zinnen waar nodig. Het gebeurt ook nog al eens dat de eerste versie meer een grove schets blijkt te zijn en dat het niet goed genoeg is om daarin verder te gaan. Dan begin ik dus weer van vooraf aan. Voor een groter verhaal (van ruim 60 blz versie1) is mijn methode iets anders. Daarvoor heb ik eerst een samenvatting geschreven, daarna versie 1 en nu ben ik het eerst aan het onderzoeken. Wat is het plot? Wat gebeurd er per hoofdstuk? Wie zijn de personages en wat is hun rol en onderlinge relatie? Personageschetsen van de belangrijkste personages. Voor dit verhaal ga ik misschien wel hoofdstukken door elkaar schrijven, maar dat komt omdat het verhaalidee goed genoeg in mijn hoofd zit, bij een nieuw verhaal is het voor mezelf ook een verrassing hoe het verder gaat. Dat begint meestal met een heel vaag idee en een idee voor het plot en einde waar ik naar toe wil werken, wat tijdens het schrijven weer helemaal anders kan worden.

Met gedichten verander ik soms wel achteraf de volgorde van de strofen.

Ik schrijf net als jij Iris. Van a naar z lukt me (helaas denk ik soms) niet.

Ik denk (vermoed) dat het makkelijk is om, alvorens je begint te schrijven, van elk hoofdstuk(je) een kleine samenvatting te maken (kernzinnen) waarin je eerst bedenkt wat er gaat gebeuren in dit deel. Je wordt dan verplicht om eerst eens na te denken over wat er gaat gebeuren en de chronologie van het verhaal. Het grote voordeel is, denk ik, dat je enorm veel tijd uitspaart en geen tijd moet investeren in het samenplakken van het verhaal. Misschien hebben anderen hier al ervarig mee?

Meestal schrijf ik wel van a naar z. Soms zit ik even vast en dan begin ik aan een ander stuk. Bij Arthur heb ik niet alle verhalen in de volgorde waarin ze verschijnen geschreven, trouwens, maar dat vind ik niet echt tellen omdat dat zelfstandige verhalen zijn.

Ik ben ongeorganiseerd en schrijf door elkaar heen. Nu ben ik helemaal opnieuw begonnen bijvoorbeeld. Er zitten andere scenes in mijn hoofd die al verderop gebeuren en nog moeten rijpen. Maar ik denk er constant aan, op de één of andere manier.

Mijn opzetje loopt van a tot z. Ik begin bij a, naar b, maar dan houd ik daarna niet helemaal de juiste volgorde aan, kris kras door elkaar.

Ik schrijf altijd van A naar Z. Zonder opzet, want daar kan ik me toch niet aan houden. En als ik al iets van tevoren schrijf, blijkt dat vaak niet te kloppen (andere plaats opeens, of er komen personages in voor die op dat moment al dood zijn) - slechts af en toe is dat tot nu toe gelukt.

Ik begin meestal maar ergens en ik zie wel waar ik uit kom... Alleen nu ben ik bezig met echt een soort verhaallijn op te zetten, voornamelijk ook omdat ik een eigen wereldje aan het bedenken ben en ik voor mezelf alles duidelijk wil hebben hoe het eraan toe gaat

Ik begin soms zelfs een verhaal met de titel. Of ik verzin een titel en dat brengt me dan op een leuk idee voor een verhaal. Maar dan werk ik, indien het een lang verhaal is met veel wendingen, meestal eerst een visgraat-scenario uit. De hoofdader vormt de belangrijkste leidraad en dan heb je randgebeurtenissen die persoonlijkheid scheppen en omgeving creeëren.

Ik schrijf ook van a tot z. Op de een of andere manier heb ik dat nodig, zeker omdat er al schrijvend nieuwe gebeurtenissen uit mijn pen vloeien. Nu ben ik bezig met een fantasy verhaal, waarbij ik nog niet echt weet hoe het gaat eindigen. Dat zie ik wel als het zover is. Maar ik ben nu bezig met een eerste fase waarin ik alles neerschrijf, maar me absoluut nog niet bezig houdt met taalfouten, zinsbouw, enz. Dat is allemaal voor latere versies.

Ik schrijf ook van A tot Z. Meestal heb ik het einde al in mijn hoofd en weet ik vaag wat er allemaal eerst nog moet gebeuren. Ik heb wel eens geprobeerd eerst de belangrijkste/leukste scènes te schrijven en de tussenruimtes tussen die scènes achteraf te vullen, maar dat werkt bij mij niet. Het voelt als 'werk' en ik ben dan al gebonden aan hoe het verhaal gaat lopen. Als ik van A naar Z schrijf, heb ik het idee dat ik vrijer kan schrijven en tijdens het schrijven van de minder spectaculaire dingen, leef ik alvast naar de belangrijkere scènes toe. Soms gebeuren er dan nog onverwachte dingen (voordeel van fantasy schrijven ;-) ) die ik mee kan nemen naar de ontknoping. Tijdens het schrijven houd ik me ook niet bezig met taalfouten en zinsbouw. Het verhaal moet eerst op papier staan en dan heb ik de rust om er verder naar te kijken. En dan schrik ik meestal van alle taalfouten! Soms typ ik blijkbaar sneller dan dat ik na kan denken ;-).

ik schrijf omdat ik niet anders meer kan; omdat, na vijftig jaar leven, dat bijna de enige manier is waarop ik de diepte, de totale absolute intimiteit van het leven ervaar. (dit staat los van de passies van mijn leven als mijn echtgenoot en kinderen, etc). De enige communicatie vorm waarin ik zo totaal werkelijk kan zijn. Of dat van A-Z is of op elke andere wijze wordt bij mij, denk ik nu, vaak door het geschrevene bepaald. Het is zeker geen vooropgezet beleid, alhoewel het wel bij mij een kwestie van doorzetten (in de vorm van "het geeft niet wat er uit komt, maar schrijf!") is. Pas als het geschreven is (en soms in tussendelen) wordt de vorm bepaald. Op de één of andere manier begin ik op hetzelfde punt als hetgene dat geschreven moet worden en groei ik mee...Zoiets.

@Sabarinde: meegroeien, alsof je anders schrijft naarmate je personages zich anders gaan gedragen door de dingen die ze meemaken? Bedoel je dat? Dat werkt bij mij tenminste zo... mijn gevoel bij die personages verandert dan ook met elke scène die ik typ (met het stukje waar ik nu mee bezig ben tenminste).

misschien wel Aart, ik merk dat ik er meer over na moet denken: vind het eigenlijk een goede vraag voor mij, dat van A-Z etc. Weet nog niet zeker hoe ik mijn eigen proces zou beschrijven, maar voor mij heeft het duidelijk met groei te maken en de richting van te voren niet schematisch kunnen bepalen..ik doe meer denkwerk...

Leuk om te lezen hoe en waarom jullie op die manier wel of niet schrijven. Ik zelf ben nog steeds in de fase van het uitzoeken in hoe en wat voor soort boek ik wil gaan schrijven. Ik heb al wel verschillende verhalen opgezet en die gaan meestal vooraf in een korte schets per hoofdstuk of gedeelte van het verhaal. Ik begin ook altijd bij a en werk zo verder en als ik vast zit begin ik bij a weer te lezen en verander of voeg iets toe. Zo kom ik ook weer op een idee voor het vastgelopen gedeelte.

Mijn opzet is van A tot Z. Het schrijven gaat kriskras door elkaar heen. Zo heb ik nu een begin en het complot klaar, maar wat er tussendoor gebeurt nog lang niet. En hoe het verhaal eindigt weet ik nog niet en dat maakt het ook wel spannend. Op een gegeven moment is het verhaal gewoon compleet. Al ligt het huidige verhaal nu een tijd stil door andere schrijf bezigheden.

Mijn laatste boek heb ik van a tot z geschreven, in één keer doorgestoomd naar de ontknoping, terwijl mijn eerste boek een proces van knippen, plakken, schuiven en nóg eens knippen was. Ik heb gemerkt dat de a-tot-z-methode mij veel beter ligt, maar vermoedelijk heeft de manier waarop een boek tot stand komt veel te maken met het soort verhaal dat je vertelt. Het 'knip & plak'-boek was meer een 'sfeerschets', het draaide minder om een plot dan het tweede boek. Als je een heldere plot hebt, word je automatisch vooruit gedreven - ik had het verhaal van tevoren helemaal uitgestippeld en wist precies waar ik naartoe ging. Natuurlijk kwam ik onderweg nog wel verrassingen tegen, onverwachtse wendingen en interssante zijpaden, maar de spanningsboog die ik had uitgestippeld, hield me op het rechte pad. De 'knip & plak'-methode kostte mij veel meer tijd. Alles is mogelijk, hè? Hoofdstuk 22 kan net zo goed hoofdstuk 1 worden, waarom eigenlijk niet? En als ik dát doe, dan kan ik het oorspronkelijke eerste hoofdstuk maar beter weggooien. Of zal ik het halverwege tussenvoegen, als een flashback? En misschien is het ook wel interessant om een extra personage toe te voegen, al moet ik het hele verhaal dan herschrijven, maar ach... ik ben toch al steeds aan het herschrijven, dan kan dit er ook nog wel bij. Enzovoort. Het 'plotgedreven' verhaal vond ik veel leuker en gemakkelijker om te schrijven, gewoon omdat ik mijn eindbestemming al kende. Ik kon me vasthouden aan de grote lijn, die een aantal noodzakelijke scènes met zich meebracht, omdat ik bepaalde informatie kwijt moest. Wel vind ik het belangrijk (maar dat is ongetwijfeld persoonlijk) om niet ál te veel vast te leggen in schema's en samenvattingen, omdat het schrijven daar zo saai van wordt, een soort invuloefening. De methode die bij mij het beste werkt, is me van tevoren focussen op de grote lijn, of het raamwerk, zónder al te veel aandacht te besteden aan de details. Die bedenk ik wel tijdens het schrijven, dat is namelijk het leuke werk. Maar de constructie in elkaar zetten is gewoon timmeren, en het was voor mij een verademing om te merken hoeveel houvast en zelfvertrouwen mij dat gaf tijdens het schrijven. Ik denk dat je schrijvers in twee groepen kunt onderverdelen, of eigenlijk in drie: de analytische denkers, de 'creatieven' (ik kan even geen beter woord bedenken) en de mazzelaars die zowel analytisch als creatief zijn. Ik behoor tot de tweede groep, helaas. Voor mij is de 'knip & plak'-methode dus niet weggelegd, omdat ik te weinig overzicht heb, te weinig ruimtelijk inzicht in mijn eigen verhaal, zeg maar. Ik móet dus wel met een braaf schema aan de slag, omdat ik niet het talent heb om al die lijnen en pijlen en verbanden en dubbele bodems uit de losse pols op papier te zetten - dat wordt één grote rotzooi.

Ik schrijf ook van a tot z. Aan het begin weet ik vaak niet eens hoe ik het verhaal wil laten aflopen. Als ik een leuk idee heb dat ik later kan gebruiken, schrijf ik dat ergens anders zodat ik het kan inpassen op een moment dat het geschikt lijkt. Soms zijn dit wel hele fragmenten, maar verder lukt het schrijven me enkel als ik verderga op wat ik heb. Dan wordt het resultaat vloeiend en dat merk ik ook als ik halverwege een heel stuk besluit te veranderen. Dat sluit minder goed aan en staat echt los, wat slechts met heel veel moeite en een (meestal) niet echt bevredigend resutaat is op te lossen.

Leuk om te lezen hoe iedereen dat doet en hoe verschillend of overeenkomstig iedereen daarin is.

Het boek 'Schrijven: het begin' van Pim Wiersinga, zegt daar alles over (volgens mij). :P Webmaster wil dat ik wat meer smileys gebruik :)

Hebben ze voor jou geen groene?

Ik schrijf van A naar Z, maar daar gaat wel een heleboel denkwerk in chaotische volgorde aan vooraf. Omdat mijn plot uit nogal veel lijnen bestaat, moet ik wel de volgorde van het boek aanhouden. Ik kan niet zomaar wat schrijven wat zestig pagina's verderop pas gebeurt, het zou zomaar kunnen dat dat uiteindelijk helemaal niet meer past. Dat vind ik zonde. En bovendien heeft een A-Z benadering m.i. voordelen voor wat betreft spanningsopbouw etc. Wel keer ik tijdens het schrijven, als ik bijv. bij J ben, voor de zekerheid nog even terug naar C om even wat details aan te passen. En ik heb een (inmiddels enorm) document met losse opmerkingen die me te binnen schieten en die ik op een later moment in het boek niet moet vergeten te gebruiken. Dat doc. staat tijdens het schrijven altijd op de achtergrond open.

Ik schrijf van A tot Z, maar ga soms wel weer terug naar B om even iets aan te passen of iets toe te voegen. Ook heb ik een document gemaakt met daarin de verhaalstructuur en in welke volgorde ik alles wil vertellen, daar houd ik me dan ook aan, meestal dan.

Het boek waar ik nu mee bezig ben had ik een grove lijn van in mijn hoofd. Daarna ben ik met mensen vanbepaalde instellingen gaan praten over plausibiliteit enzo, en moest ik dingen aanpassen. Daarna soort hoofdstukjesindeling bedacht. Het echte invullen is pas later begonnen. Stel dat ik als hoofdstuk heb dat Pietje en Klaasje naar de supermakrt gaan om ranjae te halen. Als ik dat hoofdstuk daadwerklijk ga schrijven, kan ik nog bedenken waarom ze dat kopen, hoe ze heen gaan, wie ze tegenkomen, wat ze beleven in de supermakrt enzovoort. Dus ik heb een hoofdlijn en een doel, de details doe ik al schrijvend. Als ik het geheel in klad af heb ga ik de boel weer bijlangs om te herschrijven. Overigens heeft mijn voorbeeldje helemaal niets te maken met waar ik nu mee bezig ben, hoor.