Ik-perspectief en informatie

alsof je de informatie bewust achterhoudt voor de lezer

Dat is de essentie van schrijven! Gewoon doen dus.

Als je het plompverloren doet, kan het erg nep overkomen. Doe anders wat onderzoek naar techieken om het beter in te lijsten. Je kunt bijvoorbeeld uitzoomen in de alinea's ervóór (i.e. de vertelafstand vergroten, minder dicht op je hp's kijken, minder van diens gevoel en gedachte weergeven). Dan komt het misschien wat logischer uit de verf wanneer je de scène op laat houden nog voor het gesprek waarin hij/zij deze info onthuld, afgerond is. Of, als je hp deze informatie als beschamend of anderszijds gevoelig beschouwd, kun je misschien het volgende doen: leg het emotinele zwaartepunt van de scène niet op het moment waar hij/zij de informatie prijsgeeft, maar op het punt waar hij/zij besluit om die informatie überhaupt te geven. Laat dat het keerpunt van de scène zijn, en het daadwerkelijke geven van die info onderschikt zijn, zodat het natuurlijker overkomt dat je die dialoog daarna overslaat. Nouja, dat soort dingen. En je kunt natuurlijk kijken naar hoe andere schrijvers dit doen, want ik weet zeker dat dit vaker gedaan wordt. Alhoewel ik op het moment me geen boeken voor de geest kan halen waarin dat zo is. Anderen misschien wel?

Suzanne Collins is hier heel goed in. Als je een hoofdstuk leest, kijk dan naar het einde. De overgang van het ene hoofdstuk naar het andere eindigt meestal met een onthulling, een cliffhanger of een raadsel dat wordt opgelost door de HP in haar hoofd. Briljant gedaan. Is een goed voorbeeld.

Bedankt voor jullie tips, dat van de focus verschuiven is een goede, denk ik. Er ligt nu te veel nadruk op het opbiechten zelf. Ja, Johan, ik ben me ervan bewust dat dit de essentie van het schrijven is. Maar dan wel graag zonder dat het de lezer irriteert. En zoals het er nu staat, vind ik het een goedkope truc.

@kiks Een truc is af en toe wat hints te geven. Zo van die sneaky opmerkingen waardoor de lezer weet dat er wat speelt, maar niet precies wat het is. Komt de spanningsboog ten goede. Maak wel de acties/reacties consistent met wat de karakters weten (niet met wat de lezer weet!), anders voelt de lezer zich achteraf bij de neus genomen.

Inderdaad, Leonardo. Dat doe ik ook. Het verhaal wordt d.m.v. flashbacks uit de doeken gedaan. De ik-figuur heeft echter ook bepaalde kennis en het is interessanter als die kennis niet meteen wordt prijsgegeven. Ik ga proberen dat op een zo natuurlijk mogelijke manier erin te verwerken. Het is ook even wennen aan het ik-perspectief (hoewel mij dat heel goed bevalt).

Ja, het ik-perspectief kan heel beperkend zijn, maar heeft zeker ook voordelen. Je kunt de plot bijvoorbeeld goed koppelen aan de psychologie van de hoofdpersoon. In dat geval is een kokervisie behulpzamer en natuurlijker dan een ik-figuur die alle kennis op zak heeft. Bij een meervoudig perspectief heeft de schrijver de touwtjes in handen en accepteert de lezer het doseren van informatie. Als een ik-figuur de vertelregie heeft ligt dat lastiger. Maar er zijn inderdaad allerlei manieren om langs andere wegen informatie prijs te geven en even met je zelf opgelegde vertelregel te breken. Denk aan de cursieve fragmentjes 'historische context' die Camilla Läckberg steevast invoegt. Zij gebruikt weliswaar geen ik-perspectief, maar het is evengoed een manier om buiten de verhaallijn om stukjes informatie mee te geven die intrigeren, maar pas op het door jou gewenste moment in het verhaal op hun plaats vallen.

Ik denk juist dat het heel simpel is om iets achter te houden voor de lezer. Kijk maar eens naar jezelf, op het moment dat jij iets meemaakt gebeurd het. Als je later aan die situatie denkt, dan ga je niet de hele situatie van A tot Z voor jezelf herhalen (tenzij je bang bent dat er miscomminicatie was oid) Dus als voorbeeld: Je hebt ruzie met je moeder gehad. Dit staat niet in het boek. Als jij later terugdenkt aan die ruzie denk je niet: "Ik had twee uur geleden ruzie met mijn moeder over de hond, want blablabla." Jij denkt dan (bijvoorbeeld) "Wat denkt ze wel niet? Het is háár hond" oid. Dus dat is heel leuk met het weggeven, je kunt de hp dus dingen laten denken, dat de lezer wéét dat dat gesprek heeft plaatsgevonden en wat je verder wilt vertellen, maar zonder dat de lezer weet waar je het over hebt. In mijn ms is de vader van de hoofdpersoon overleden. Dit wil ik gedoseerd vertellen, tot je achter het hele verhaal komt en dan haar gevoelens ook snapt. Dus eerst laat ik haar herinneringen ophalen, dus ze ligt op bed en ziet allemaal beelden langsflitsen en in 1 zin zeg ik dan dat ze haar vader heeft gevonden. Later praat ze er een keer over, dan droomt ze er een keer over. Mijn hp is heel gesloten en laat niet snel haar ware gevoelens zien (die de lezer dus wel kent), dus haar moeder weet niet hoe de hp over haar denkt, de lezer weet dat wel maar niet waarom, en daar komt hij dus pas achter als de hp in een ruzie haar moeder alles voor de voeten gooit. Dus, volgens mij is het geen probleem om te doseren in de ik, als je het maar strookt met hoe je hp is en denkt. In mijn verhaal zijn haar gedachten heel belangrijk, omdat de wereld om haar heen 'normaal' lijkt maar zij enorm in de knoop zit. Dus ik laat haar heel veel denken.

Dank je, Bernadette! Zo ga ik het inderdaad voor een groot deel doen. Er komt echter ook veel dialoog in mijn manuscript voor en daar knip ik het voor nu even uit, om het later eleganter op te lossen. Het is vooral in dat soort stukken waar het probleem speelt. Want dan moet je toch knippen en naar een andere scène springen, terwijl je bij hetzelfde personage blijft. Maar ik denk dat het wel gaat lukken.