1e persoon of 3e persoon?

Ik heb geen voorkeur. Het hangt van het verhaal af. Schrijven vanuit de ik-persoon (t.t. met terugblikken in de v.t.) paste heel goed in een verhaal dat ik 'klein' wilde houden en zich afspeelde in een paar weken tijd. Vaker echter schrijf ik in de 3e persoon v.t.

Ikzelf schrijf áltijd 3e en ik heb ook heel erg veel moeite met het lezen van de ikvorm. Vraag mij niet waarom, want de reden weet ik niet.

Ik heb geen voorkeur en pleit ook voor de 2e persoon, en de meervoudsvormen.

Ik heb geen specifieke voorkeur, al vind ik de ik-vorm wel lekker schrijven. Doordat het een 'ik' is, krijg ik het gevoel alsof ik me beter in dit personage kan inleven, omdat ik me voordoe als hem/haar; het voelt persoonlijker, alsof ik het personage ben. Het lijkt wel een beetje op acteren :P Al lukt het net zo goed in het personaal perspectief. Het hangt daarbij ook van het verhaal af welke perspectief daar het beste bij past. De ik-vorm heeft meer beperkingen dan het personaal perspectief en soms kun je je verhaal krachtiger neerzetten in het personaal en vice versa.

Ik heb ooit een schrijver horen zeggen: als het personage een capabele held is, schrijf je over hem in de derde persoon. Als het een eikel is: gebruik de eerste persoon.

Ik heb geen voorkeur en pleit ook voor de 2e persoon, en de meervoudsvormen.

De tweede persoon? Er bestaan wel enkele boeken die in de jij-vorm zijn geschreven. Heel apart om te lezen.

Ik las zelfs ooit een verhaal in de jullie-vorm. Dat leek me overigens vooral een experiment te zijn. Een compleet boek in de jij-vorm? Knap als je dat boeiend weet te houden. Maar er zijn zeker schrijvers met het talent om iets dergelijks toch klaar te spelen. Zo is het in het algemeen ook niet aan te raden om een rits zinnen van meerdere alinea's op elkaar te laten volgen. Maar iemand als Jose Saramago doet dat wel degelijk en haalt het kunststukje uit om dat een heel boek lang meer dan lezenswaardig te houden.

Ik heb ooit een schrijver horen zeggen: als het personage een capabele held is, schrijf je over hem in de derde persoon. Als het een eikel is: gebruik de eerste persoon.

Hahaha Harryhol! Zou je het als schrijver niet beter omdraaien? Ik hou van zowel de eerste als de derde persoon, zowel om in te schrijven als om te lezen. Het hangt helemaal van de inhoud af. Alle andere persoonsvormen vind ik vergezocht en dodelijk vermoeiende aanstellerij.

Zo, Harryhol, ik zal maar beter snel naar de derde persoon gaan... ;)

Ik heb zelf altijd in de 1e persoon geschreven, maar ben nu met de 3e persoon aan het experimenteren. Uitproberen hoe ik het vind om op die manier te schrijven. Is in het begin zeker even wennen maar oefening baart kunst. Een verhaal in de jullie of jij vorm.. Dat lijkt me niks.

Doordat het een 'ik' is, krijg ik het gevoel alsof ik me beter in dit personage kan inleven, omdat ik me voordoe als hem/haar; het voelt persoonlijker, alsof ik het personage ben. Het lijkt wel een beetje op acteren.

Dat is voor veel schrijvers een valkuil: ze gaan zo in hun personages zitten, dat er voor de lezer geen plek meer is.

Doordat het een 'ik' is, krijg ik het gevoel alsof ik me beter in dit personage kan inleven, omdat ik me voordoe als hem/haar; het voelt persoonlijker, alsof ik het personage ben. Het lijkt wel een beetje op acteren.

Dat is voor veel schrijvers een valkuil: ze gaan zo in hun personages zitten, dat er voor de lezer geen plek meer is.

Hoe bedoel je dat precies? Dat er voor de lezer geen plek meer is?

Als je je met je gedachten in de hoofdpersoon wilt verplaatsen, bijvoorbeeld om diens motivatie te kennen, moet er ruimte zijn. Ik ken heel wat (beginnende) schrijvers die zo bezig zijn met wat ze zelf ervaren (of fantaseren te ervaren) dat ze de lezer niet uitnodigen mee te denken (kijken, voelen... etc). Nergens een stukje uitleg, en alleen maar tunnelvisie - voor jezelf heb je nu eenmaal niet zo veel uitleg nodig, en de omgeving ken je wel.

Beide vormen spreken mij erg aan, in een verhaal kun je ook mooi spelen met beide personen. Alhoewel je in mijn optiek wel tot één persoon moet beperken in één hoofdstuk.

Beide vormen spreken mij erg aan, in een verhaal kun je ook mooi spelen met beide personen. Alhoewel je in mijn optiek wel tot één persoon moet beperken in één hoofdstuk.

Het gebeurt vrijwel nooit dat een verhaal zowel in eerste als in derde persoon wordt verteld, omdat dit heel verwarrend en desoriënterend werkt. Het is al heel snel stijlbreuk.

Wat de reactie/het advies uit een manuscriptbeoordeling over de "ik" allemaal losmaakt., zeker in combinatie met de tt.. Voor mij bevestigt het dat het commentaar op mijn MS hout sneed. Mijn conclusie, ook na het lezen van alle reacties in het hierover gesloten topic, is niet dat ik nu het MS ga herschrijven in de hij vorm. Ik blijf bij de ik in tt. De hoofdpersoon in de tt is een van de karakters in het MS, de derde persoon komt ook ruimschoots aan bod. De valkuilen van de eerste persoon tt, volgens de beoordeling van mijn MS; verkeerde wisseling tt en vt, reflecties en samenvatten dialoog in tt; moet ik wel aan werken. Dus ja schrijven is ook werk, en consequent zijn, en creativiteit, en... openstaan voor kritiek. Voor de liefhebbers die willen lezen wat er nog meer in de manuscriptbeoordeling stond, op een dubbel blog: Beoordeling Hamer: "Begin opnieuw"! http://schrijverijen.keesvanwouw.nl/

Mijn voorkeur gaat toch uit naar 3e persoon verleden tijd, gewoonweg omdat ik dit het prettigste vind om te lezen. Met de 1e persoon kan je echter wel beter de gedachten van het hoofdpersonage en de gevoelens van de hoofdpersonage beschrijven maar dit vind ik minder prettig lezen. Natuurlijk moet je bij de 'ik' persoon ook opletten opdat je niet te vaak 'ik' gebruikt.

Als de 'ik' een spannend avontuur (o.i.d.) beleeft, vallen de hoeveelheden ikken niet meer op. Kwestie van spanning inbrengen. Zelf schrijf ik liever in de 1e persoon tt dan de 3e persoon vt, het heeft dan iets van 'het is toch al gebeurd'. 1e persoon tt lijkt mij gemakkelijker. Ik ben eens begonnen met 3e pers. vt. met een marathon. Na een week lukte het mij niet meer om het verhaal te verwoorden. Toen heb ik de hele boel omgegooid naar 1e pers. tt en het lukte verder wel. Volgens mij is het duidelijk een persoonlijke voorkeur die je hebt om in welke vorm dan ook te schrijven.

[...] Met de 1e persoon kan je echter wel beter de gedachten van het hoofdpersonage [...] beschrijven [...]

Dit hoor je wel vaker, maar ik vind dat echt een overschat voordeel van het ik-perspectief, want hoe vaak op een dag denkt een gemiddeld mens echt (diep) na. Dan bedoel ik dus diepzinnige, wezenlijke gedachten: een soort gesprek met jezelf. Niet vaak, denk ik. De meeste tijd gaan onze gedachten over alledaagse dingen, zaken waar we eigenlijk nauwelijks bij stilstaan, maar die, als je ze zou uitschrijven ten behoeve van een verhaal - heel gekunsteld overkomen. Bovendien kan je in een hij-perspectief ook gedachten weergeven, maar juist doordat het dan geen ik-figuur is, komt het dan minder raar over om over iets alledaags na te denken. Een voorbeeld: Als iemand elke dag jam op zijn brood doet (uit gewoonte) dan is het raar om dat vanuit de ik-persoon te beschrijven: 'Ik neem vandaag een boterham met aardbeienjam, want dat doe ik altijd op zondagochtend.' Want normaliter denkt de ik dit niet, want anders zou het geen gewoonte zijn, terwijl dit in de 3e persoon geen enkel probleem is: 'Henk smeert op zondagochtend zijn vertrouwde boterham met aardbeienjam.' Mijn duit in het zakje.

Als kind had ik een hekel aan spannende boeken die in de ik-vorm geschreven waren. Mijn redenatie was, dat als de 'ik' het vertelt, hij dus redelijk ongeschonden uit het avontuur moet zijn gekomen om het na te vertellen. Inmiddels heb ik aardig wat ik-boeken gelezen waar dat aan het eind op zijn kop werd gezet, maar het er valt wel wat voor die kritiek te zeggen. Je weet namelijk als lezer dus dat de held er ofwel ongeschonden doorheen kwam, ofwel de schrijver haalt straks een truc uit de hoge hoed.

Als iemand elke dag jam op zijn brood doet (uit gewoonte) dan is het raar om dat vanuit de ik-persoon te beschrijven: 'Ik neem vandaag een boterham met aardbeienjam, want dat doe ik altijd op zondagochtend.' Want normaliter denkt de ik dit niet, want anders zou het geen gewoonte zijn, terwijl dit in de 3e persoon geen enkel probleem is: 'Henk smeert op zondagochtend zijn vertrouwde boterham met aardbeienjam.'

Maar dat kun je toch op een andere manier inleefbaar / aannemelijk maken: Nog voor ik opstond, had ik al zin in mijn broodje aardbeienjam. Ik hoopte dat Piet me niet vóór was, zoals gisteren. Ik gleed dus als een aal tussen de lakens vandaan, en gluurde in Piets bed. Waar was hij? Et cetera. 't Is maar een voorbeeld. Maar volgens mij kun je het in de eerste persoon enkelvoud ook spannend maken. Alleen moet je niet geloven dat je de eerste persoon precies zo kunt laten denken, voelen, handelen als de derde. Daar zit een schrijftechnisch verschil.

Helemaal mee eens. Ik zeg ook niet dat het niet kan, maar het wordt al snel gekunsteld, terwijl het in de 3e persoon veel minder opvalt.

Helemaal mee eens. Ik zeg ook niet dat het niet kan, maar het wordt al snel gekunsteld, terwijl het in de 3e persoon veel minder opvalt.

Ik ben nu 22 11 63 aan het lezen van Stephen King. In de ik-vorm geschreven. Daarin zitten heel veel scenes over de hoofdpersoon, zijn gewoontes, zijn gedachten, etcetera. Is volgens mij een schoolvoorbeeld hoe de ik-vorm perfect werkt.

[...] Met de 1e persoon kan je echter wel beter de gedachten van het hoofdpersonage [...] beschrijven [...]

Dit hoor je wel vaker, maar ik vind dat echt een overschat voordeel van het ik-perspectief, want hoe vaak op een dag denkt een gemiddeld mens echt (diep) na. Dan bedoel ik dus diepzinnige, wezenlijke gedachten: een soort gesprek met jezelf. Niet vaak, denk ik. De meeste tijd gaan onze gedachten over alledaagse dingen, zaken waar we eigenlijk nauwelijks bij stilstaan, maar die, als je ze zou uitschrijven ten behoeve van een verhaal - heel gekunsteld overkomen. Bovendien kan je in een hij-perspectief ook gedachten weergeven, maar juist doordat het dan geen ik-figuur is, komt het dan minder raar over om over iets alledaags na te denken. Een voorbeeld: Als iemand elke dag jam op zijn brood doet (uit gewoonte) dan is het raar om dat vanuit de ik-persoon te beschrijven: 'Ik neem vandaag een boterham met aardbeienjam, want dat doe ik altijd op zondagochtend.' Want normaliter denkt de ik dit niet, want anders zou het geen gewoonte zijn, terwijl dit in de 3e persoon geen enkel probleem is: 'Henk smeert op zondagochtend zijn vertrouwde boterham met aardbeienjam.' Mijn duit in het zakje.

Haha. Je hebt gelijk over dat we meestal over alledaagse dingen denken en niet heel diep nadenken maar als in boeken de gedachten van de hoofdpersoon in de 1e persoon worden beschreven, zijn dit vaak gedachten die gaan over hoe het personage zich voelt en hoe hij in gedachten reageert op wat een ander persoon zojuist heeft gezegd of heeft gedaan. En natuurlijk worden de gedachten die de hoofdpersoon heeft ook zo opgeschreven dat ze interessant / amusant zijn om te lezen want je wilt je lezers niet vervelen met de gedachten van iemand die zich 5 minuten ergert aan een vlek op zijn pak, of iets dergelijks. Je hoeft dit ook niet als gedachte te laten blijken maar je kunt die zinnen ook zo in het ik perspectief herschrijven: Mijn handen gaan uit naar de aardbeienjam, en zonder dat ik er bij nadenk heb ik de pot al open. Zondagochtend staat voor mij gelijk aan aardbeienjam. Ik zou niet weten wat ik zonder die aardbeienjam op zondagochtend zou aanmoeten, zo'n traditie is het voor mij inmiddels geworden.

Haha. Je hebt gelijk over dat we meestal over alledaagse dingen denken en niet heel diep nadenken maar als in boeken de gedachten van de hoofdpersoon in de 1e persoon worden beschreven, zijn dit vaak gedachten die gaan over hoe het personage zich voelt en hoe hij in gedachten reageert op wat een ander persoon zojuist heeft gezegd of heeft gedaan. En natuurlijk worden de gedachten die de hoofdpersoon heeft ook zo opgeschreven dat ze interessant / amusant zijn om te lezen want je wilt je lezers niet vervelen met de gedachten van iemand die zich 5 minuten ergert aan een vlek op zijn pak, of iets dergelijks. Je hoeft dit ook niet als gedachte te laten blijken maar je kunt die zinnen ook zo in het ik perspectief herschrijven: Mijn handen gaan uit naar de aardbeienjam, en zonder dat ik er bij nadenk heb ik de pot al open. Zondagochtend staat voor mij gelijk aan aardbeienjam. Ik zou niet weten wat ik zonder die aardbeienjam op zondagochtend zou aanmoeten, zo'n traditie is het voor mij inmiddels geworden.

Klopt allemaal. Maar dan beschrijf je dat enkel als het belangrijk is voor de plot van je verhaal en bovendien: het ging erom of dit alles een voordeel is van het ik-perspectief. Je legt met dat perspectief automatisch de nadruk op dat personage. Dan moeten die gedachten van dat personage dus erg belangrijk zijn voor het verhaal, anders heeft deze vertelvorm geen meerwaarde boven het hij/zij perspectief, waar je immers ook de gedachten van die personages kan weergeven. Ik blijf erbij dat dat voordeel vaak wordt overschat en dat aan de andere kant de nadelen van het ik-perspectief (bijvoorbeeld dat het moeilijker is om de HP aan bepaalde informatie te laten komen over situaties waar de hp niet zelf bij is) worden onderschat.

Mijn voorkeur gaat naar de derde persoon. Dan kun je alles beschrijven. In korte verhalen gebruik ik soms ik. Maar ik schrijf bijna geen korte verhalen. Trouwens Zjaan, p.f.

p.f.?

p.f. staat voor gefeliciteerd.

Heb net een boek uit waarin er wordt gewisseld tussen tweede (jij) en derde (hij/zij) persoon. Die jij betrof een stalker en omdat ik niet wist wie het was, leek het net of ik die jij was. Ik voelde me meteen een stalker :P Vond het wel effectief gedaan op die manier.

Klopt allemaal. Maar dan beschrijf je dat enkel als het belangrijk is voor de plot van je verhaal en bovendien: het ging erom of dit alles een voordeel is van het ik-perspectief. Je legt met dat perspectief automatisch de nadruk op dat personage. Dan moeten die gedachten van dat personage dus erg belangrijk zijn voor het verhaal, anders heeft deze vertelvorm geen meerwaarde boven het hij/zij perspectief, waar je immers ook de gedachten van die personages kan weergeven. Ik blijf erbij dat dat voordeel vaak wordt overschat en dat aan de andere kant de nadelen van het ik-perspectief (bijvoorbeeld dat het moeilijker is om de HP aan bepaalde informatie te laten komen over situaties waar de hp niet zelf bij is) worden onderschat.

True, ik heb zelf ook liever 3e persoon hoor ;3