Literatuur is in (...) nu mede haar pracht.

Er worden hier twee verschillende definities van "Wat is literatuur?" gegeven. Daarin verschilt het van enkele andere teksten in dit onderwerp, die veel duidelijker het schrijven van literatuur als onderwerp hebben. De tweede definitie vind ik door het voorbeeld fraaier verwoord dan de eerste, en daarmee dus dichter bij de definitie die in dit stuk wordt gegeven. Ik zie het als een soort metafoor voor "literatuur is kunst, kunst is schoonheid, schoonheid is het leven, te vinden in uiterlijke en innerlijke doorleefdheid". De eerste definitie vind ik lastiger te duiden. Ik proef er eerder uit dat literatuur een levend lichaam is (wat versterkt wordt door de tweede definitie) maar dat staat er niet: literatuur is volgens de tekst slechts een geraamte met de bijbehorende spieren. Een opsomming had hier vermoedelijk meer duidelijkheid geschapen over de literatuur als levend lichaam. Toch vraag ik me mij dit stuk af in hoeverre literatuur, of het schrijven daarvan, verschilt van het schrijven van andere soorten teksten.

Literatuur is recht (...) Helder en Puur.

Deze tekst vind ik aansluiten bij het bevindelijke van Wiske en Thérèse. Ik vraag me wel af of deze tekst gaat over literatuur lezen, of het schrijven ervan. In de eerste alinea proef ik vooral een zoeken, een proces van vallen en opstaan bij het schrijven. Daar heb ik mijn vraagtekens bij: is dat het persoonlijke schrijven van literatuur, of over het algemeen? Het wordt me niet duidelijk. Ik hoop dat schrijvers al doende de vaardigheden krijgen om minder hortend en stotend tot een literaire tekst te komen, dat het volgende boek altijd makkelijker te schrijven is.

Literatuur schrijven is (...) niet meer alleen.

Wat me in dit stuk verwart, is dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen het schrijven en de schrijver. Althans, als de tekst "Literatuur schrijven is voor mij:" bij het stuk hoort. De perspectiefwisselingen storen me ook, en dat hangt er mee samen. Het begint met het wat krom geformuleerde "Literatuur schrijven is (...) een zoekende ziel, die..." (het was fraaier als het woord "als"hier werd gebruikt: "Literatuur schrijven is als een zoekende ziel...". Dit wordt uitgebreid met "Altijd op zoek", wat een (correcte en prettige) samentrekking is van "De zoekende ziel is altijd op zoek". Dan gaat het verder met "... terwijl ik". Hieruit blijkt dat de spreker, de ik, zelf niet de zoekende ziel is (de zoekende ziel doet iets, terwijl ik iets anders doe). Het kan ook anders zijn,"Altijd ben ik...", maar het weglaten van de zinskern wekt bij mij verwarring op. Ik vraag me af of "In mijn literaire schrijven ben ik een altijd zoekende ziel..." geen sterkere opening is. Na de uiteenzetting over de zoekende ziel wordt gesteld "Tot slot is het gevoelens vangen". Hierbij verwijst "het" terug naar het schrijven van literatuur. Hoe het schrijven uitgeput van emoties kan zijn, kan ik me niet voorstellen, ik vraag me af of hier niet iets anders wordt bedoeld. Overigens vindt ik het laatste beeld van literatuur schrijven (gevoelens vangen, verkleinen van de afstand tussen zielen, het verdwijnende onderscheid en ook de cryptische laatste zin) veel sterker dan de uiteenzetting daarvoor. Juist door de aangwende schrijfstijl, waarin met dichterlijke vrijheid allerlei taalregels worden genegeerd ofzeer los worden gehanteerd, en wat voor literair door zou moeten gaan, schept deze tekst een enorme afstand voor mij: ik kan de inhoud van de tekst niet volgen in de wirwar van indrukken, perspectieven en verdichtingen. Het doet dus het tegenovergestelde van wat literatuur schrijven volgens dit stuk zou moeten bewerkstelligen: de afstand tot andere zielen (de lezer) verkleinen.

Stel, een jongen op de rand tussen pubertijd en adolescentie zegt tegen zijn moeder: 'Moeder, ik wil loeihard leven!' Dan kan moeder zeggen: 'Jongen, dat zeg je niet goed, want loeihard heeft te maken met geluid en snelheid, niet met leven.' Toch. Die jongen heeft een woordcombinatie gebruikt die een nieuw beeld geeft van hoe hij leven wil - hij is eraan toe, en hij wil het zó! Ik zeg: dat is literair.

Daarin ga ik -binnen je eigen definitie van literair schrijven- met je mee. Maar de opdracht hier was dat ook in de tekst te verwerken. En dat lukt niet iedereen, of ik lees het er niet in terug. Bovendien is er wel meer mis op taalkundig niveau in enkele teksten. Daarom zeg ik: nee, het is geen literatuur wat er geschreven is. Vaktechnisch is er nog te veel mis mee om het literatuur te kunnen noemen, ondanks de fantasievolle beschrijvingen; je zou kunnen beargumenteren dat enkele teksten niet eens volwaardige Nederlandstalige teksten zijn. Ook zet ik mijn vraagtekens bij enkele teksten: gaat het niet om schrijven in het algemeen, of echt specifiek over het schrijven van literatuur?

Plus: het persoonlijke erbuiten laten, en ingaan op de tekst. Maar dat is een kunst apart, misschien?

Ik ben nooit persoonlijk (ik ken de mensen hier ook niet persoonlijk, ik ken ze alleen door wat ze schrijven). Het zijn de schrijvers die zich de kritiek persoonlijk aantrekken omdat ze zichzelf niet los van hun literaire kroost kunnen zien. Wat uiteraard door de marketing in de hand wordt gewerkt, want tegenwoordig is de maker daar belangrijker dan het gemaakte.

Volgens mijn bescheiden mening ontleent de literatuur zijn bestaansrecht niet aan de voren, maar aan het zelf gekweekte, meest krachtige zaad. Voren dienen naar mijn bescheiden mening ook liever zelf getrokken te worden. Alleen dan val je op en ben je vernieuwend, val je op tussen alles wat er al is.

Ik denk dat ik mijn stuk moet herzien, omdat de beeldspraak blijkbaar niet wordt begrepen en ook mijn definitie van literatuur niet wordt begrepen. De uitleg dat die voren o.a.(!) de grote massa zijn, wil dat helpen? Kan zelfs het sterkste Kunstzaad ontkiemen als de voren waarin het gezaaid wordt niet ontvankelijk zijn?

Ook vergelijken met een schot in het duister vind ik niet geheel op zijn plaats. Vroeger schoten we met gladloopmusketten, maar nu niet meer. Omdat je al geluk had als je met zo'n musket überhaupt íéts raakte. Met andere woorden, als literatuur een schot in het duister is, is het wapen niet efficient en niet effectief en wordt het tijd een ander wapen te bouwen. Zelf.

Ook hier heb ik de indruk dat de (bekende) beeldspraak niet wordt begrepen. Om er maar van te zwijgen dat je het verschil tussen literatuur en literatuur schrijven niet ziet. Het gaat niet om wapens, maar om iets loslaten zonder dat je er zeker van kunt zijn dat je iets raakt. Niemand kan er zeker van zijn dat een bepaald literair boek dat raakt wat het zou moeten raken - als dat kon dan waren de uitgevers en de verzinners van die formule spekkoper. Je kunt niet meer dan je best doen en het (laten) publiceren. De rest is aan de anderen: marktwerking, concurrentie, nou, ik noem het eigenlijk al op in mijn stuk.

Dus: literatuur is niet iets wat de grote massa aanspreekt.

Hiermee spreek je jezelf tegen. Je legt immers uit dat Shakespeare wèl de grote massa aanspreekt. Zijn bijzondere zaad kon ontkiemen in de ontvankelijke voren van de maatschappij waarvan hij deel uit maakte.

Kort samengevat: literatuur is altijd vernieuwend, in welke ontstaanstijd dan ook bijzonder, anders en smaakvoller dan de rest, en ontstijgt culturen en doorbreekt grenzen. Literatuur geeft mensen andere en nieuwe smaken te proeven. Literatuur is niet een gat in de markt vullen. Literatuur is: dat gat zelf in de markt boren. Dan laat je mensen pas iets anders proeven dan de diepvriesmaaltijd die ze al jaren eten.

En wat is literatuur schrijven dan? Een marketingcampagne opzetten? Daarnaast moet ik toegeven dat ik zeer teleurgesteld ben in je reactie. Je reageert duidelijk op mijn stuk, maar je laat wat ik schrijf niet in zijn waarde. Ik denk dat je het niet hebt begrepen. Dat kan natuurlijk aan mij liggen, maar dan zou een "dit stuk deugt niet" niet op zijn plaats zijn, maar wel een "ik snap er geen fluit van". Je legt jouw definitie van literatuur naast de mijne en concludeert dat die van jouw beter is en die van mij niet deugt, wat je goed recht is in een vrij land. Wil dat dan ook zeggen dat mijn stuk binnen zijn eigen definitie niet deugt? De manier waarop je mijn stuk aanvalt -al zeg je nog zo fraai dat het dat niet is, het is het natuurlijk wel, dat kun je niet verdoezelen, een in cadeaupapier verpakte kogel blijft een kogel- zal leiden tot een welles-nietes-spelletje omdat je enige argument is dat jouw definitie beter is.

Wat Shakespeare betreft: ik ga er eerder vanuit dat hij de tijd meehad (economische welvaart, hegemonie op de zeeën en een vrij stabiele Elisabeth), en er mentale ruimte was om te doen wat hij deed

Hear, hear, de mentale ruimte als de voren van de maatschappij!

Literatuur is recht (...) Helder en Puur.

Deze tekst vind ik aansluiten bij het bevindelijke van Wiske en Thérèse. Ik vraag me wel af of deze tekst gaat over literatuur lezen, of het schrijven ervan. In de eerste alinea proef ik vooral een zoeken, een proces van vallen en opstaan bij het schrijven. Daar heb ik mijn vraagtekens bij: is dat het persoonlijke schrijven van literatuur, of over het algemeen? Het wordt me niet duidelijk. Ik hoop dat schrijvers al doende de vaardigheden krijgen om minder hortend en stotend tot een literaire tekst te komen, dat het volgende boek altijd makkelijker te schrijven is.

Ik vind het in ieder geval een applausje waard dat je zoveel tijd stopt in het bekijken van de teksten. En ja, mijn stuk heb je in ieder geval goed geïnterpreteerd. Je vraagtekens zijn precies de mijne. Geen idee of ik het ooit zou kunnen, literatuur schrijven. Maar ik hoop gaande de weg in ieder geval bij te leren, ja. Ik ben echt enorm op zoek op het moment. Naar allerlei dingen (waar ik jullie niet mee zal vermoeien). Maar onder andere ook wat ik kan met schrijven, maar vooral wat ik leuk vind en wat als tweede huidje zit.

Oeps.

In dit topic gaat het specifiek om het zelf schrijven van literatuur. Hoe doe je dat?

Is de eerste vraag niet: doe je dat (al)? En wil je dat wel doen? In Irene's antwoord staat zoveel als "voor mij is het op dit moment zo". Dat zal dan wel zo zijn, maar ik vraag me ook af of je het zo statisch moet zien. Meer de vraag van "wat denk je dat het is als je gepubliceerd literair schrijver bent en hoe werk je er aan om van je huidige horten en stoten je ideaalbeeld van literatuur te bereiken?" Ik geloof namelijk helemaal niet dat Irene op het door haar geschetste niveau blijft hangen.

Literair schrijven is met zuiver gekozen woorden streven de kwintessens gestalte te geven.

Over het algemeen geldt dat je geen gat in de markt kunt boren. Wat er wel gedaan kan worden is een markt creëren. Je hebt een aanbod (je boek), en de vraag ernaar kun je opwekken. Zo is hoe dat werkt. Geweld lost ook hier niets op. Om op jullie toespelingen in te gaan, maar ook op wat bavarois eerder op het forum schreef: een verkrachting is niet zinnig om jezelf te verkopen, je moet de lezers verleiden zodat ze voor je open staan voor je ze neemt. En dan zijn ze heel wat ontvankelijker voor je zaad en de vruchten die eruit voortkomen.

Wat voor zaad is het? Constructie, structuur, kiemkracht, gen? Waaraan herkennen we het goede zaad?

Zoals je dat in mijn betoog kunt lezen: dat herken je pas als het bloeit. Vandaar dat schot in het duister. Er zijn te veel factoren die een rol spelen bij het al dan niet tot bloei komen en die je als schrijver niet in de hand hebt. Misschien overbodig, maar voor de duidelijkheid: ik geloof niet dat er zomaar Literatuur geschreven kan worden. Wel literatuur (een genre, zie Johan Bordewijk), maar geen Literatuur.

En Shakespeare legde zijn vinger wel op het al aanwezige universele, en bood volksvermaak, maar wel van de bovenste plank.

Dat vinden "wij" nu, maar dat is wel eens anders geweest. En ook nu zijn er literatuurcritici die de grootsheid van Shakey betwisten. Met andere woorden: als die bovenste plank niet goed is vastgeschroefd aan de muur van de leitkultur, kan hij wel eens met alles wat erop staat naar beneden lazeren. En het is de vraag of hetgeen erop stond na die val nog wel gerepareerd kan worden.

Ik vind het in ieder geval een applausje waard dat je zoveel tijd stopt in het bekijken van de teksten.

Dank je wel, graag gedaan.

dan denk ik met jou (?): die voren zijn smal. En niet te diep. Kunst wordt door de massa over het algemeen gezien als opsmuk. Leuk, maar als het niet leuk is, willen we het niet aan de muur hebben. Normale mensen doen dat niet.

Het maakt niet uit hoe smal een vore is. Ga maar na: menselijk zaad is veel kleiner dan dat van bijvoorbeeld peterselie, en moet je zien wat er uiteindelijk uit groeit. Het gaat later wel om de ruimte om te groeien. Dat gebeurt door het wieden van onkruid en snoeien. Uitgevers wieden: zij selecteren alleen de goede planten om te groeien met hun verzorging. Snoeien doen recensenten, soms met de botte bijl, ja. Bovendien heb je het nu over literatuur en niet over het schrijven ervan. Als ik schrijf (literatuur of niet) is "hoe de massa het ziet" wel het laatste dat me interesseert. Daar ben ik niet mee bezig. Er wordt ook niet in voren gewrikt. Wat je wel kunt doen is diepploegen voordat je gaat eggen, dan kun je in niet-ontvankelijke grond nog het een en ander bereiken (even tussendoor en off topic: in die drie maanden Staphorst lijk je zo nog geen ideale deelneemster voor Boer zoekt vrouw te zijn geworden). Maar dan nog: voren zijn voren en die zijn er al als je gaat zaaien. Wat de oogst is, en met hoeveel personen die gedeeld kan worden, is een heel ander verhaal. Dat weet je pas als het zaad gaat ontkiemen (niet alles zal ontkiemen) en tot bloei komt (niet alles wat ontkiemt zal opbloeien, veel gaat naar de ramsj). Deels valt de oogst met Kunstmest te vergroten. Maar dat heeft geen invloed op de grootte van de voren. Daarnaast vraag ik me af of literatuur een massaproduct mag zijn of niet. Het product zelf wijzigt niet bij de reproductie; althans niet in de literatuur (schilderijen hebben maar één origineel, maar boeken worden in oplagen van soms tienduizenden exemplaren gedrukt: worden ze daarmee minder literatuur?) Ik vind het een vreemde opmerking dat literatuur (welke definitie je er ook aan zou geven) zou veranderen naarmate er meer van wordt geproduceerd. Aan de andere kant: zo'n 60% van de Nederlandse bevolking is niet in staat hedendaagse literatuur te lezen en te begrijpen, en ruim 95% kan geen algemene literatuur lezen. Je publiek is dus per definitie al zeer beperkt. Maar het punt van mijn betoog is dat die voren er al moeten zijn. Het is onze cultuur. Het is wie wij als lezers zijn. Daar valt niet aan te wrikken. Het is het basismateriaal van literatuur, de kurk waar het op moet drijven. Wanneer literatuur niet gebed is in de door de maatschappij geëgde voren van een bepaalde cultuur, verliest ze haar waarde.

Dan wordt het tijd voor nieuwe voren - daar gaat ploegen aan vooraf. En aan ploegen wieden. Cyclische processen.

Nee, zo werkt dat niet. In ieder geval zijn dat bezigheden waar je als schrijver (al dan niet van literatuur) niet mee te maken hebt. Je kunt hooguit in de gaten houden waar er wordt geëgd, en wat voor bodem dat dat is en hoe er is geploegd (bijvoorbeeld door literaire tijdschriften en recensies te lezen, en diverse vakartikelen over literatuur). Dan kun je een beetje inschatten of je zaad zal ontkiemen. Maar zekerheid zul je nooit hebben.

Waar staan we nu? Wat hebben we te bieden? Wat heb jij (niet Schlimazlnik persooonlijk, maar ieder die in dit topic post) te bieden? Wat heb ik te bieden? Aan de kunst, de literatuur? En hoe ga ik dat doen?

Dit heb ik al in mijn eerste bijdrage beantwoord. Maar dat werd een beetje lang, dus ik heb er in gewied (nederwiedewiedewiet...). Het gaat om twee dingen: een goede tekst weten neer te zetten en een goed verhaal te vertellen. Dast hoort in het DNA van het verhaal te zitten. Dat geldt voor alle fictie. Of het literatuur wordt? De tijd zal het leren. "Een goede tekst" komt neer op een vakkundig geschreven verhaal. Met het taalgebruik dat hoort bij de tijd waarin het wordt geschreven. Het hoeft niet perfect te zijn (anders worden de redacteuren werkeloos), maar met besef van taal kun je er iets moois van maken. "Een goed verhaal" wil zeggen een boeiend en herkenbaar verhaal, bij voorkeur iets dat raakt aan de grote gemeenschappelijke deler van alle lezers, namelijk menselijkheid. Boeiend wil niet zeggen "spannend", en het verhaal moet bij een tweede keer lezen nog steeds boeien.

Ik hou niet erg van geploegde voren. Wel van het land maar niet van de voren (ik heb het nog steeds over literatuur) Literatuur is: Of de vore rechtgetrokken is of scheef, het zaad vraagt tijd en warmte. De meeuwen zijn slechts belust op de omgewoelde aarde. Het boerenpaard trekt de voren, rechtlijnig of scheef. Hij heeft al lang een buizerd in het rechteroogvizier. Hoog in de lucht en biddend. Het boerenpaard komt in opstand. Ongehoord is dat en ongezien. Riemen en juk schudt hij van zich af en zet het op een lopen in galop. De boer kijkt naar de meeuwen en de meeuwen naar hem. Waar gaat het boerenpaard heen? Zonder voren kan er toch niet gezaaid worden ? Wanneer het werkdier halfdood in een greppel met gebroken benen gevonden wordt, heeft het zaad zich genesteld in de grond, stille getuigen van het weglopen. Of de voren rechtlijnig of scheef getrokken werden. Het zaad neemt tijd om te kiemen en eist de warmte op. Van de zon. De stadse wandelaar met of zonder hond, al dan niet aan de lijn, blijft staan en denkt: Oh, leuk! Een pas omgeploegd veldje. Hij bezint zich over de lente. Even later glijdt hij uit. Een diepe, waterige afdruk van een hoefijzer die zijn gummilaars niet aankon. Oh, leuk, hier is een paard langs gekomen.’. Het zaad wacht niet op de boer. Enkelen kleven in de wimpers van het rechteroog van het boerenpaard dat bloedsnuivend adem slokt in de greppel. De boer vloekt : ‘Mijn oogst !’ De wind spuwt : ‘Welke oogst ?’ De boer roept uit : ‘Mijn tarwe !’ De wind grijnst : ‘Jouw tarwe is een schijntje maan te vroeg. En morgen staan jouw voren, recht of scheefgetrokken onder water.’ Ik kan het niet laten, ik ben geënt op een ramp die wel dan niet gebeurt. En in het schrijven zal ik van een rechte voor dus een scheve maken. UIteindelijk slaat het paard die de ploeg trekt op hol. Ik schrijf zoals dat paard. Voor mij is literatuur onvoorspelbaar en dan weer is het theoretisch gezien klaar en duidelijk. Conclusie: tussen schrijven over literatuur en literatuur denken te schrijven is er bij mij een hemelsgroot verschil. Dat besef ik nu wel.

Ik hou niet erg van geploegde voren. Wel van het land maar niet van de voren (ik heb het nog steeds over literatuur) Literatuur is:

Ik vind het jammer dat je mijn metafoor oppakt en die vervolgens helemaal vernaggelt in plaats van met een interpretatie van mijn tekst te komen en met inhoudelijke argumenten te komen. Ik heb ook de indruk dat je nog steeds niet door hebt wat die voren in mijn metafoor betekenen. Wij schrijvers zaaien, we ploegen en we eggen niet. Dat kunnen we niet. Ondanks wat de politiek denkt te zeggen is de maatschappij en de cultuur niet maakbaar. We zullen het er mee moeten doen, of we willen of niet. En je maakt er wel een aardig verhaaltje van, maar ik snap niet wat literatuur nou is volgens jouw woorden, en ik snap nog minder wat het heeft te maken met het schrijven van literatuur. Hoewel ik al aan mijn bloemetjes twijfelde, voor wat betreft originaliteit (iemand anders had het er voor mij ook al over), is het doorboorduren op wat iemand anders had bedacht (ik in dit geval) niet authentiek of origineel; daarom alleen al vind ik dit geen literatuur, nog afgezien van de definitie die je zelf probeert te geven (en die ik dus niet begrijp). Mijn kiem verstikt ermee *Schoffel halen

@Schli: - dat ik geschreven heb 'Literatuur is niet iets wat de grote massa aanspreekt' is inderdaad fout. Dit had moeten zijn: Literatuur is niet iets wat de grote massa meteen en altijd aanspreekt - ik heb nergens geschreven dat ik mijn definitie van literatuur beter vind dan die van jou en al helemaal niet dat jouw definitie niet deugt, dus heb ik dat ook niet bedoeld. Heel flauw dat je beweert dat ik dat gedaan heb. Dat vind ík teleurstellend. Jij schrijft trouwens vooral over wat er daarna gebeurt: het loslaten op de wereld waar je verder niet veel invloed op hebt. En dat ben ik tot op zekere hoogte zeker met je eens - ik begrijp jouw beeldspraak wel, maar ik zie het alleen anders en hoopvoller misschien, maar dat weet ik natuurlijk zo op afstand niet. Ik denk dat je bijvoorbeeld door het eindeloos selecteren van uitgevers het schot in het duister wat minder duister kan maken: de kans dat het een schot in het duister is, is dan kleiner. Het is dan (meestal, hopelijk) minder onzeker wat er van het geesteskind gaat worden. Jouw beeldspraak 'Schot in het duister' heb ik slechts uitgebouwd door te stellen dat het ook aan het wapen kan liggen, waarbij ik wapen als beeldspraak zie voor de tekst die de wereld wordt ingestuurd. Ik heb de beeldspraak min of meer een dubbele bijbetekenis gegeven. Hoe beter en pakkender een tekst, hoe groter de kans op succes, dat lijkt me logisch. Ook de voren als beeldspraak heb ik begrepen, maar ook hier, verklein het zaaiveld zou ik zeggen, zoek het zaaiveld waarvan je vrijwel zeker weet dat er boeren in de buurt wonen die jouw plantjes af en toe water willen geven. (boer = doelgroep. Ik zeg het er maar even bij). Jouw doelgroep, die kleiner is dan de grote massa, kan voor bekendheid bij de grote massa zorgen bedoel ik daarmee. Maar die basis moet er zijn, sterk, maar ook duurzaam. - mijn stukje over literatuur schrijven is misschien voor anderen warrig, maar voor mij niet. Mijn doel was ook niet dit zo literair mogelijk te maken, maar op zo'n manier dat het verwarde gevoelens verwoordt. Het is ook mijn heel persoonlijke gevoel dat ontstaat bij (literatuur) schrijven, want dat was ten slotte waar het om ging. Als ik non-fictie schrijf heb ik trouwens geen last van mensen of gevoelens en beelden in mijn hoofd, dat zou niet best zijn als het wel zo was.

Literatuur schrijven is een schot in het duister... Ik ben de zaaier van Kunstbloemenzaad. Ik zaai mijn teksten in de voren die door de maatschappij zijn getrokken. Ik hoop dat mijn zaad tot bloei kan komen en niet voortijdig als onkruid gewied wordt door pedante personen die hun bekrompen opvatting over Literatuur als enige ware willen doordrukken door anderen kansen te ontzeggen; ik hoop dat de kiemen van mijn zaad niet worden verstikt door de bontgekleurde, snelgroeiende en kortbloeiende planten die met de op commercie ingestelde combine en masse worden geplukt voor de massa; ik hoop dat mijn zaad boven het maaiveld uit mag komen en, als het volgroeid is, als Kunstbloem in een fraai gecomponeerde ruiker van hedendaagse proeven van Literatuur kan worden opgenomen; ik hoop dat het zaad dat uit de Bloem voortkomt zich verder zal verspreiden, zodat mijn schrijven niet eenzaam in een perk bloeit. Mijn Literatuur bestaat uit ideeën, en die verdienen het buiten het tijdperk en het culturele hof waarin ze wortelen te woekeren. Ik ben de zaaier. Ik kan het Kunstkiemgoed verzorgen, het water geven. Ik kan het onderbrengen in een broeikas van literair agenten, uitgeverijen en redacteuren. Maar het blijft een feit dat zodra het zaad mijn handschrift verlaat en verdwijnt in de duisternis van de aardse textuur ik geen grote invloed meer heb op de ontwikkeling ervan. Een verslechterd literair klimaat; gesnoeid worden door bezuinigingen van economische crises; door onderwijsvernieuwingen verdorde grond of overbemesting met POD: het ligt buiten mijn macht hoe de Kunstbloem zich ontwikkelt. Ik kan slechts voor het beste zaad zorgen, voor sterk zaad waarvan de ideeën kunnen wortelen in de maatschappij middels een taalgebruik waarvan de helderheid ook in de toekomst stand blijft houden. Ik poog zaad te cultiveren dat, op basis van het DNA van de eeuwen trotserende vertellingen, bestand is tegen politieke en commerciële tegenwind.

Jij vind het jammer. Ik heb niets van je ingepikt. Die voren heb ik gehaald uit een schrijfsel van mezelf. Mijn visie. Jouw metafoor schippert tussen landbouwbouw termen en redacteuren en zelfs POD. Vind je dat geen grote afstand? Bij een 'Kunstbloem' denk ik aan een plastic bloem. Zaad wortelt nooit, het kiemt eerst. En teksten zaaien in voren? Teksten? Allez, Schlie, dat is wel vergezocht hoor. En dan deze nog : Een verslechterd literair klimaat; gesnoeid worden door bezuinigingen van economische crises; door onderwijsvernieuwingen verdorde grond of overbemesting met POD: het ligt buiten mijn macht hoe de Kunstbloem zich ontwikkelt. Gaat het een beetje? Je doet dit met opzet, niet? Literatuur belachelijk maken? Ik dacht dat jij net een afkeer had van mooischrijverij. Vergis ik me nu? Neen, je doet met opzet!

Ik hou niet erg van geploegde voren. Wel van het land maar niet van de voren (ik heb het nog steeds over literatuur) Literatuur is:

Ik vind het jammer dat je mijn metafoor oppakt en die vervolgens helemaal vernaggelt in plaats van met een interpretatie van mijn tekst te komen en met inhoudelijke argumenten te komen. Ik heb ook de indruk dat je nog steeds niet door hebt wat die voren in mijn metafoor betekenen. Wij schrijvers zaaien, we ploegen en we eggen niet. Dat kunnen we niet. Ondanks wat de politiek denkt te zeggen is de maatschappij en de cultuur niet maakbaar. We zullen het er mee moeten doen, of we willen of niet. En je maakt er wel een aardig verhaaltje van, maar ik snap niet wat literatuur nou is volgens jouw woorden, en ik snap nog minder wat het heeft te maken met het schrijven van literatuur. Hoewel ik al aan mijn bloemetjes twijfelde, voor wat betreft originaliteit (iemand anders had het er voor mij ook al over), is het doorboorduren op wat iemand anders had bedacht (ik in dit geval) niet authentiek of origineel; daarom alleen al vind ik dit geen literatuur, nog afgezien van de definitie die je zelf probeert te geven (en die ik dus niet begrijp). Mijn kiem verstikt ermee *Schoffel halen

Iedereen heeft zijn voren, Schlie, heb jij ze ooit zelf geploegd? Mijn tekst was geen reactie op jouw schrijven. Het is mijn interpretatie van literatuur. Voren ploegen is universeel en tijdloos. Je bent niet de enige bezitter ervan. Ik kan er ook niets aan doen dat je het niet snapt. Ik had geen zin om een opstelletje te schrijven. Ik heb een consequente metafoor geschreven. Ik maak me er niet druk meer over wie het snapt of niet. Geen literatuur, oké. Nooit de schoffel uit het oog verliezen, Schlie. Maar je weet toch dat de schoffel meedogenloos te werk gaat en per ongeluk vaak de kiemplanten die de mooiste bloemen geven, kapot maakt? Je schoffelt of je wiedt met de hand. Een verschil van dag en nacht.

Gaat het een beetje? Je doet dit met opzet, niet? Literatuur belachelijk maken? Ik dacht dat jij net een afkeer had van mooischrijverij. Vergis ik me nu? Neen, je doet met opzet!

Ik dacht dat persoonlijke aanvallen hier verboden waren. Waarom kun je niet inhoudelijk reageren?

Gaat het een beetje? Je doet dit met opzet, niet? Literatuur belachelijk maken? Ik dacht dat jij net een afkeer had van mooischrijverij. Vergis ik me nu? Neen, je doet met opzet!

Ik dacht dat persoonlijke aanvallen hier verboden waren. Waarom kun je niet inhoudelijk reageren?

Oké, je schrijven is niet gedisproportioneerd. De link tussen zaad, kunstbloemenzaad , voren enz, en uitgeverijen en POD is niet geslaagd, de afstand is te groot tussen beiden. Er is geen organisch verband tussen beiden. Voor mij in elk geval niet. Het is te abrupt. Ik snap het wel maar het klikt niet. De keuze van 'kunstbloemenzaad'. Ik maak associaties NIET met kunst, maar met 'kunstmatig', met nep dus. En dat is je bedoeling niet. Het kan ook zijn dat ik een barslechte lezer ben. Sorry hoor, ik heb helemaal de bedoeling niet om iemand persoonlijk aan te vallen. Ik dacht echt dat dit een grapje was. Niet dus. Mijn excuses!

Literatuur schrijven is voor mij; in mijn werk laten doorklinken dat de mensheid vooruitgang boekt, dat ze meer en meer op een hoger plan komt te verkeren. De individuele mens en de maatschappij en de cultuur kunnen onvolmaakt zijn. Het individu is misschien zelfs kwaadaardig en ronduit slecht. Maar zes miljoen mensen als waren ze ongedierte naar de gaskamers sturen; voor de mensheid anno nu is zoiets onbestaanbaar. Richting Afrika vertrekken om daar inboorlingen op te gaan jagen en gevangen te nemen, en ze als beesten te verkopen of voor je te laten werken; voor de mensheid anno nu is zoiets onbestaanbaar. Gehandicapten en psychisch zieken afdoen als menselijk afval en ze aan hun lot overlaten of verjagen; voor de mensheid anno nu is zoiets onbestaanbaar. Het vanzelfsprekend vinden dat een vrouw er is om veel kinderen te baren, en als ze sterft in het kraambed, pech gehad; voor de mensheid anno nu is zoiets onbestaanbaar. Toegegeven, niet overal is de ontwikkeling zover doorgedrongen; er zijn landen waar de levensomstandigheden ten hemel schreien. Maar ook in die culturen bestaat vriendschap, hetgeen een uiting is van het geloof in het mooie en het goede van het mensdom. Toegegeven, er lopen over de hele aardbol lieden rond die nog steeds geloven in het recht van de sterkste. Hier vinden wij de criminelen, de vrouwenhandelaars, de onderdrukkers, de wapenhandelaars, de oorlogvoerders, de uitbuiters en de oplichters. Maar ze doen het in het verborgene om straf te ontlopen. Of ze kunnen het zich permitteren uit hoofde van hun macht om in het openbaar bezig te zijn. Ze schieten echter ogenblikkelijk in de verdediging wanneer ze erop aangesproken worden, omdat ze diep van binnen weten dat er geen doel bestaat dat hun levenswijze kan rechtvaardigen. De mensheid zal niet op deze personen wachten, want ze gaat niet terug naar af; ze zal de weg blijven volgen die met het strijken van de tijd alleen maar verder omhoog voert. Als ik in mijn werk in staat ben dit geloof in de vooruitgang van het mensdom te laten weerklinken, vind ik dat ik bezig ben literatuur te schrijven.

Die laatste zin van je Chissy, vind ik de allermooiste.

Ik heb alles met interesse gelezen. Maar eh, wat is literatuur nu?

Zaad heeft geen voren nodig

Als je het zaad niet in de voren (dus: in cultuur gebracht land, maar dat wisten jullie zelf ook wel) zaait, is lectuur je opbrengst. Literatuur heeft, naar mijn mening die ik hierboven al verschillende keren op verschillende manieren heb proberen uit te leggen, cultuur nodig (leitkultur), daar moet het in gebed zijn. En dat is de reden waarom je "zomaar" niet zelf kunt beslissen of je Literatuur schrijft of niet. Het is van omgevingsfactoren afhankelijk of je kunstzaad tot Kunst (Literatuur) kan uitgroeien. Ja, zaad heeft geen voren nodig, maar als je Literatuur wilt kweken moet je wel daarin zaaien. Het stoort me zeer dat iedereen er met de elementen van mijn metafoor vandoor gaat, zonder op de essentie ervan in te gaan. Is het zo moeilijk te begrijpen (moet ik het naar B1-niveau herschrijven?), of is het zo moeilijk zelf iets te verzinnen waardoor allerlei spraakverwarring (bijvoorbeeld over de meta-betekenis van woorden, of het omkeren van betekenis en drager en de causaliteit, of over landbouwtechnieken) in de discussie vermeden kan worden? De gegeven etymologie van vernaggelen (> vernachelen) is overigens zeer discutabel en wordt door toonaangevende boeken niet ondersteund. De meer waarschijnlijke herkomst is jiddisch *bedriegen of rotwelsch *verneuken, "fucked up" Zie: http://etymologiebank.nl

Misschien is literatuur geen Koning der Letteren, maar een krakkemikkige kapstok waaraan van allerlei gehangen wordt: indien dit, dan dat; als zus, dan zo - en voilà, nu hebben wij literatuur. Maar de centjes dan? Niet verkopen = géén literatuur? Maar ik wilde het niet hebben over geld - waarom komt dat telkens om de hoek kijken? De doelgroep, de opbrengst. De karige essentie is dat je een verhaal bij je draagt - en dat dat verhaal geboren wil worden, en dan de wereld in.

Wellicht omdat - zeker in de Westerse wereld - de verhalenverteller zijn verhalen is ontstegen. [...] Grote mensen houden van cijfers. Wanneer je hun vertelt van een nieuwe vriend, vragen ze nooit het belangrijkste. Ze zeggen nooit: 'Hoe klinkt zijn stem? Van welke spelletjes houdt hij het meest? Verzamelt hij vlinders? Maar ze vragen: 'Hoe oud is hij? Hoeveel weegt hij? Hoeveel broertjes heeft hij? En hoeveel verdient zijn vader? Dan pas vinden ze dat ze hem kennen. Als je tegen de grote mensen zegt: 'Ik heb een prachtig huis gezien van roze baksteen, met geraniums voor de ramen en duiven op het dak...' dan kunnen ze zich dat huis niet voorstellen. Je moet zeggen: 'Ik heb een huis van een half miljoen euro gezien.' – Dan roepen ze: 'Wat mooi!' [...] (Uit: 'De kleine prins' van Antoine de Saint- Exupéry)

Literair schrijven is een vorm van Kunst. Een bevriend kunstenaar, die kortgeleden zijn ezel heeft verhuisd en nu het hemelgewelf schildert, heeft eens gezegd: "Aan kunst moet je meer aandacht besteden dan aan je eigen mening over kunst". Ik ben het roerend met hem eens. Aan literair schrijven moet je, zeker als (potentieel) Woordkunstenaar, meer aandacht besteden dan aan je eigen mening over literair schrijven. *** Wat een naargeestig sfeertje hangt hier zo nu en dan.

Hoe kun je aandacht besteden aan iets waarvan je niet weet wat het is?