Jeroen Brouwers

Hij zal het wel niet nodig hebben. 35.000 gulden vind ik nog steeds veel geld. Maar misschien heeft hij gelijk als hij vindt dat een PRIJS DER NEDERLANDSE LETTEREN wel wat meer mag zijn. Als het zo'n status heeft... een Libris Literatuurprijs (commercieel) is dacht ik ongeveer drie keer zoveel? Wie looft de Prijs der Nederlandse Letteren eigenlijk uit? En waarom? Wat is het precies?

Wikipedia zegt dit: "De driejaarlijkse Prijs der Nederlandse Letteren is de belangrijkste literaire prijs van België en Nederland. De prijs wordt toegekend door de Nederlandse Taalunie, die zich hierbij laat adviseren door een onafhankelijke jury. De uitreiking vindt beurtelings in België of in Nederland plaats, waarbij het staatshoofd van het gastland de prijs overhandigt. In 2001 ontstond opschudding toen koning Albert II van België weigerde de prijs uit te reiken aan Gerard Reve, omdat diens levenspartner Joop Schafthuizen werd verdacht van ontucht met een minderjarige. De prijs werd uitgereikt door een ambtenaar van de Nederlandse Taalunie. In 2007 weigerde de schrijver Jeroen Brouwers de prijs, na aanvankelijk deze geaccepteerd te hebben, omdat het bijbehorende geldbedrag van 16.000 euro volgens hem te laag is.[1] In een open brief aan de verantwoordelijke Vlaamse minister Bert Anciaux en Nederlandse minister Ronald Plasterk protesteren de Vlaamse Auteursvereniging en de Nederlandse Vereniging van Letterkundigen tegen het in hun ogen lage geldbedrag.[2] De Taalunie was niet genegen dit bedrag naar boven bij te stellen, hoewel er onderzocht gaat worden of het bedrag nog wel recht doet aan het daarbij verbonden prestige.[3] Als gevolg van de weigering, zal de prijs in 2007 niet worden uitgereikt."

Goeie vragen, dat weet ik niet. Even googlen morgen (moet nu echt pitten). Ik weet alleen dat dat koning Albert de prijs uit zou reiken.

En dit zegt Wiki ook: "De Libris literatuurprijs is een jaarlijkse prijs die aan een schrijver wordt uitgereikt voor een boek met "literair verhalend proza". De selectie van titels en auteurs gebeurt door een jury die samengesteld wordt op initiatief van de Stichting Literatuur Prijs. Het winnende boek dient te zijn uitgegeven in het voorafgaande kalenderjaar. Elk jaar worden zes boektitels uitgezocht om mee te dingen naar de prijs die medio mei wordt uitgereikt. De auteur van het winnende boek ontvangt een oorkonde en een bedrag van € 50.000,–. De auteurs van de andere boeken ontvangen elk € 2500,–."

Ah, je bent me voor zie ik net. Wat ben jij vlug! Die prestige komt misschien inderdaad niet helemaal uit de verf met 16000 euro.

WTF? Een prijs weigeren omdat het niet genoeg oplevert? Is niks niet minder dan 16000 euro? :s

Oke, dan wil ik hem wel. Las net in een interview met hem in een krant van afgelopen zaterdag (ja, ik loop een beetje achter) dat hij nog steeds aanklopt bij het Fonds voor de Letteren om een werkbeurs te krijgen bij elk boek. Hij schijnt maar 1 bestseller te hebben gehad en de rest brengt te weinig in het laatje om als riant schrijver door het leven te kunnen. Hij vond het niet erg toen hij de bestseller had dat hij bakken vol geld naar de belasting moest verschepen, omdat hij zijn hele leven al van andermans belastinggeld had geleefd. Ja, en dan nu de prijs weigeren. Ga lekker een paar maandjes rond de wereld met die prijs, zou ik zo zeggen. Oh nee, hij kan niet meer reizen.

Is die prijs der Nederlandse letteren dan niet meer dan een aardige geldsom? Dan zou ik in zijn plaats ook weigeren. Maar ik neem aan dat hij geen reclame in het buitenland nodig heeft. Dus wat moet dan nog gekoppeld zijn aan die 'prijs?' Een contract bij een uitgeverij?

Ik vind dat Brouwers gelijk heeft. Het is belachelijk weinig geld voor een prijs van dergelijk kaliber, en of je het nu wilt of niet, het prijzengeld is de belangrijkste maatstaf van prestige. Hij wil dat de Nederlandse literatuur zichzelf serieuzer neemt dan een schamele 16 000 euro, en dat moeten we toejuichen.

Als dit de belangrijkste prijs van Nederland en België is, zoals Wikipedia schrijft, én hij wordt maar eens in de drie jaar uitegegeven, dan is 16.000 euro niet zo veel, hoor. Maar een prijs weigeren vind ik niet elegant. Te vergelijken met iemand die je een schouderklopje geeft en jij geeft hem een schop onder zijn kont terug. Ik vind het grof. @ rudolf: ik dacht dat artiesten ook werkten. Stel je voor dat we geen artiesten hadden.

MJ, Het is niet elegant, maar kennelijk de enige manier om er de aandacht op te vestigen. Brouwers zeurt al langer over het prijzengeld, ook voor hij het zou gekregen hebben - en hij laat me nu wel erg lelijke ww-constructies maken, de kapoen.

Je kan jeZELF natuurlijk ook wel erg belangrijk vinden!

Pluis, Ik denk echt niet dat dat het geval is hier. Ja, misschien ook wel, maar dan via het belang dat hij hecht aan het schrijversschap, en via zijn ego komt hij dan weer op voor alle Nederlandstalige schrijvers. Noem het heroïsch of egocentrisch, het doel mag er zijn.

Nou, laten we eerlijk wezen: er worden nogal wat prijzen geweigerd in Nederland. En dat is allemaal minder voor het goede doel en meer voor het ego, lijkt me. Maar het kan ook zijn dat ik naief en subjectief en weet-ik-wat-nog-meer voor ief ben. Vief wief.

Tja, wat er ook van is, 16 000 euro is een belediging voor een prijs als deze. Ik vind cultuurprijzen doorgaans nogal weinig opbrengen, zeker wanneer je de vergelijking maakt met sport. Een beetje voetballer verdient jaarlijks meer dan de waarde van een nobelprijs. Hoe diep kan een mens buigen voor de commercie. Wat dat weigeren betreft: ik heb inderdaad ook de indruk dat veel schrijvers liever kunnen zeggen dat ze een prijs geweigerd hebben, dan dat ze hem ontvingen. Paljassen.

Of dacht je dat de overheid niet commercieel was?

Omdat de overheid de eerste moet zijn die kunst stimuleert, en daarin de grootste. We zijn allemaal utilitaire navelstaarders geworden, die niet begrijpen dat het enige wat we volgende generaties kunnen geven, kunst is.

Ok het is misschien een beetje een lage prijs als het dé prijs der literatuur is... maar ik vind weigeren gewoon echt niet netjes. Je krijgt een prijs, ze vinden dat je hem verdient. Ik zou blij zijn als ik hem kreeg. Ook al zou 16000 euro een belediging zijn voor de prijs, dan nog vind ik het geen stijl om hem te weigeren...

Ik vind het een beetje flauw om JB neer te zetten als geldwolf. Het gaat toch echt om de knulligheid van het gebaar. Bij iets dat zo tetterend staatsprijs (en dan ook nog van 2 landen) heet verwacht je wel iets meer dan 16.000 euro. Dat bedrag krijg je ook voor de betere debutantenprijs. Het gaat wel om de erkenning van een heel oeuvre. Maak er dan óf iets symbolisch van: geen geldbedrag, maar een lintje of een sjerp of een steek en in de watten gelegd eregast bij ieder cultureel evenement; óf geef echt iets substantieels. Een hoog bedrag. Of - voor later - een plekje in het luxe Bejaardentehuis voor Grote Schrijvers. Of schaf 'm af. Dit alles onder het motto: als je iets doet, doe het dan goed.

Men zou het net zo min stijlvol vinden moest hij hem wel aanvaarden, na er jaren over geklaagd te hebben: de hypocriet! Nee, echt, Brouwers heeft het aan het rechte eind. Kwaak!

Of bijzetting (vanzelfsprekend pas na zijn dood) in de kerk voor Grote Schrijvers, Wetenschappers, Staatsmannen en dergelijke. Zoals in Frankrijk en GB. En Rudolf: Als het om de eer gaat, waarom dan toch geld uitkeren?

Ikheb laatst een interview gezien op de t.v. met Brouwers als hoofdpersoon. Hij maakte toen al op mij de indruk van 'het miskende genie'.

Wat knap, dat je dat uit één interview kunt halen. ;-) Zonder gekheid: Wat maakt het uit als JB zich een miskend genie voelt en dat uitvent? (Volgens mij valt dat wel mee, overigens, hij is geen makkelijk mensch, maar da's niet zo vreemd is als je bedenkt dat hij eerst in een Jappenkamp heeft gezeten en vervolgens in een internaat is gedumpt.) Het gaat om wat hij heeft geschreven. En dat is van grote klasse. Of is het tegenwoordig ook een eis dat een schrijver lief & aardig is?

Zonder de bovenstaande discussie geweld aan te doen, wil ik alleen maar even melden dat ik € 16.000,= ontzettend veel geld vind. Hij heeft een boek geschreven en KRIJGT daarom die prijs. Er zijn duizenden onder ons die er een moord voor zouden doen als een uitgever hun manuscript zou willen omzetten in een boek. Dan zijn er nog eens honderden schrijvers die een boek hebben geschreven en er een moord voor zouden doen als het een beetje verkoopt. Dan blijven er nog tientallen succesvolle schrijvers over die, alleen maar voor de waardering, er een moord voor zouden doen als ze een prijs zouden winnen. En meneer Brouwers behaalt het ultieme en krijgt een prijs, wint daar en passant ook nog eens € 16.000,= bij en weigert dat niet uit principe of iets dergelijks. Nee, hij weigert dat omdat hij het bedrag te laag vindt. Hoe ondankbaar kan je zijn?

Dat van dat belastinggeld vertelde hij zelf in het interview, Rudolf. Hij leeft blijkbaar voor een groot deel van de werkbeurzen van het Fonds voor de Letteren. In 2006 verdiende hij aan zijn hele oeuvre slechts 6000 euro, volgens de krant. Ik heb het niet nagevraagd bij de belastingdienst. Zijn verhuizing naar Belgie zal dan ook wel geen belastingvlucht heten. Tja, als hij die 16000 even wel had gepikt, zou hij dit jaar niet op de knieen hoeven voor een werkbeurs. Want dat was wat hem stoorde. Dat hij als 67-jarige schrijver nog steeds moest smeken om een beetje geld. Misschien ben ik wat te pragmatisch. Heren en dames prijsuitreikers: ik neem elk bedrag aan, al is het een schijntje, mits je mijn reiskosten betaalt.

Rapid: Redeneer je niet volledig vanuit jezelf? Jij wil graag publiceren, een prijs winnen. Als iemand anders die - anders dan jij misschien - wel publiceert en ook nog prijzen wint niet nederig iedereen op z'n knietjes dankt dat hem al dat moois overkomt, schiet je in de contramine. Probeer je eens in te leven in JB. Hij is - daar is iedereen het over eens - een groot schrijver, die prachtige boeken schrijft die een verrijking zijn voor de Nederlandse literatuur. Moet híj dan degene zijn die dankbaar is? Dat lijkt me misplaatste nederigheid. En een totale miskenning van de waarde van het schrijverschap. En wat betreft die prijs: Natuurlijk is 16.000 euro in jouw (en mijn) ogen veel geld. Maar onze ogen doen er niet toe. Wij hebben niet 40 jaar lang prachtige boeken geschreven. Een dergelijke prijs wordt gepresenteerd (niet door JB, maar door de uiteikers) als de hoogste erkenning die een Nederlandstalige schrijver ten deel kan vallen. Bij een dergelijke claim hoort cachet. En 16.000 euro heeft geen cachet. Dat is hetzelfde als een Nobelprijswinnaar afschepen met een verguld kaasplankje. Zjors, je klinkt zo verongelijkt, zelfs een beetje jaloersig. Belastingvluchten (JB woont volgens mij al sinds de jaren '60 in België, gewoon omdat hij er een baan had), ga dan op wereldreis. Alsof je vindt dat JB 40 jaar lang uit z'n neus heeft zitten vreten en nu ineens vraagt om een bonus vergelijkbaar met die van Rijkman Groenink.

"Laat ik maar niet ingaan op artiesten en werken, Marriejeanne. Ik vind nog altijd dat eenieder die kan werken, moet werken. En anders de zweep erover." Hier heb ik nog over na zitten denken. Als ik je goed begrijp, rudolf, kan meneer Brouwers van jou de zweep krijgen? In plaats van een honorering? Want hij schijnt voor zijn werk telkens een werkbeurs aan te vragen, zo hoor ik hier. En dat is teren op belastinggeld. Gemeenschapsgeld. Jouw geld. Dat is wat je bedoelt. Jij werkt hard voor meneer Brouwers. Of niet? En daarvoor verdient hij de zweep. Maar wat hadden we dan gemist? Bibliografie van Jeroen Brouwers 1961 - Edith Piaf. Lyrische straatmus 1963 - Van rondeel tot chanson 1964 - Couperus. 1863-1963 1964 - Het mes op de keel (verhalen) 1967 - Joris Ockeloen en het wachten (roman) 1968 - De toteltuin. Gevallen van de sfinx (verhalen) 1969 - Groetjes uit Brussel (verhalen) 1973 - Zonder trommels en trompetten (novelle) 1975 - Zachtjes knetteren de letteren. Een eeuw Nederlandse literatuurgeschiedenis in anekdoten 1977 - Zonsopgangen boven zee (roman) 1977 - Klein leed (verhalen) 1978 - Mijn Vlaamse jaren (memoires) 1979 - De nieuwe Revisor (pamflet) 1979 - Kladboek (essays) 1979 - Het verzonkene (roman) 1980 - De bierkaai. Kladboek 2 (essays) 1980 - Zonder onderschriften (toneel) 1981 - Bezonken rood (roman) 1981 - Et in Arcadia ego (verhaal) 1982 - De spoken van Godfried Bomans (essay) 1982 - Alleen voor Vlamingen (essays) 1982 - Es ergo sum (essay) 1983 - Verhalen en levensberichten (verhalen) 1984 - De laatste deur (essays) 1984 - Winterlicht (roman) 1985 - De levende stilte van Stig Dagerman (essay) 1986 - Hélène Swarth: haar huwelijk met Frits Lapidoth, 1894-1910 (essay) 1986 - De sprong (novelle) 1986 - Hij is reeds aan de overzijde (necrologieënbloemlezing) 1987 - Miniatuur van wanhoop 1987 - Kroniek van en karakter. Deel 1 (1976-1981) 'De Achterhoek' (brieven) 1987 - Kroniek van een karakter. Deel 2 (1982-1986 'De oude Faust' (brieven) 1987 - De schemerlamp van Hélène Swarth (essay) 1988 - Sire, er zijn geen Belgen (Boekenweekessay) 1988 - De zondvloed (roman) 1989 - Het tuurtouw (essay) 1990 - Zomervlucht (roman) 1991 - Het vliegenboek. Kladboek 3 (essays) 1993 - Het is niets (essay) 1993 - Twee verwoeste levens 1993 - De vervulling (monoloog)' 1994 - Steeds dezelfde zon (toespraak Dodenherdenking) 1994 - Het circus der eenzaamheid. Kladboek 4 (essays) 1994 - Vlaamse leeuwen (essays) 1995 - Adolf & Eva & de Dood (essays) 1995 - Oefeningen in nergens bijhoren (essay) 1996 - Het aardigste volk ter wereld: Willem Frederik Hermans in Brussel. Bijdrage aan zijn biografie 1996 - De vervulling (verhalen) 1996 - Kilometers 1997 - In memoriam patris 1998 - Alles is iets (dagboekbladen en brieven) 1998 - De verliefden, hommage aan Fernand Victor Toussaint van Boelaere, 50 jaar na overlijden 1998 - Een beroemde naamgenoot 1998 - Terug thuis, verhalen, leerervaringen, voetnoten 1999 - Al dat papier 1999 - De zwarte zon, essays over zelfmoord en literatuur in de 20e eeuw 2000 - Geheime kamers (roman) 2001 - Papieren levens 2001 - Zachtjes knetteren de letteren. Literaire anekdoten - herziene en uitgebreide editie 2004 - Stoffer en blik 2005 - De schemer daalt 2005 - Warme herfst 2006 - In het midden van de reis door mijn leven (Oerboek) 2007 - De stilte bestaat uit zoveel antwoorden (briefwisseling met Gerrit Komrij) 2007 - Datumloze dagen (roman, oktober 2007)

Overigens heeft hij meerdere prijzen gekregen: 1967 - Vijverbergprijs voor Joris Ockeloen en het wachten 1980 - Multatuliprijs voor Het verzonkene 1981 - Dr. Wijnaendts Franckenprijs voor Kladboek 1982 - Geuzenprijs 1989 - F. Bordewijkprijs voor De zondvloed 1993 - Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre 1995 - Gouden Uil voor Vlaamse Leeuwen 1995 - Prix Fémina Etranger voor Rouge décanté (Bezonken rood) 2001 - Multatuliprijs voor Geheime Kamers 2001 - AKO Literatuurprijs voor Geheime kamers 2001 - Gouden Uil voor Geheime kamers 2001 - Humo's Gouden Bladwijzer voor Geheime kamers 2007 - Prijs der Nederlandse Letteren [2], deze heeft hij echter geweigerd omdat het prijzengeld te laag zou zijn.

Is boeken schrijven dan geen werken?

Nee, arturv, ik redeneer niet vanuit mezelf. Of ik wel of niet gepubliceerd heb, wel of niet succesvol ben en wel of geen prijs heb gewonnen, staat hier los van. En JB hoeft van mij niet nederig op zijn knietjes. Maar wat hij nu doet, is doorslaan naar de andere kant. Ik ken vele schrijvers die prachtige boeken schrijven en een verrijking zijn voor de Nederlandse literatuur en die hebben die prijs nooit gewonnen. Moeten die nu verongelijkt hun pen aan de wilgen hangen, omdat ze niet gewaardeerd worden? Of zullen ze blij zijn dat ze de prijs niet hebben gewonnen omdat het slechts € 16.000,= was. En hoe zou zo iemand zich voelen als hij wel enorm blij zo zijn en zich gewaardeerd zou voelen als hij de prijs zou winnen, maar nu leest dat JB hem heeft geweigerd omdat jij niet tevreden was met de hoogte van het geldbedrag? Sommige mensen, en jij dus ook blijkbaar arturv, vinden dat iets alleen waardevol is als er genoeg € of $ mee gemoeid zijn. Zo zit ik gelukkig niet in elkaar.