Maar het heeft denkelijk geen nut voor mij om hier verder nog over te discussieren omdat iedereen zijn gang gaat op haar/zijn eigen manier; en terecht. Ik heb alleen maar weer willen geven hoe het bij mijn functioneert en dacht dat ik met mijn manier iemand van nut kon zijn. Sorry.

Daar hoef je toch geen sorry voor te zeggen, gerhardt? Inderdaad geeft iedereen weer hoe hij / zij in de weer gaat met zijn tekst, en jouw manier past daartussen. 't Schiet er niet hoog bovenuit dat we denken: já, dát is het, zó moet het - en dat is ook niet wat je wilt, denk ik. We wisselen elkaars ervaringen en werkwijzen en ideeën uit. En ik denk dat MichaM wel een punt heeft als hij beweert dat spreekbeurt, speech en proefstuk van een andere orde zijn dan een tekst voor fictief werk. Dus geen sorry zeggen, hoor.

Ik denk ook dat er een verschil is tussen het schrijven van non-fictie en fictie. Bij non-fictie is een gedegen opzet van tevoren noodzakelijk, is mijn ervaring. Doordat ik veel nonfictie schrijf, en nu voor het eerst ook fictie, merk ik dat de methode van een gedegen strategie die ik bij non-fictie hanteer, er zo in gebakken zit bij mij, dat ik ook bij fictie niet anders kan. En bij een spreekbeurt of speech moet je echt van tevoren weten wat je gaat zeggen, wat je conclusie wordt, anders gaat het al snel mis.

Sorry lijkt me idd in het geheel niet nodig :) .Het was de stelligheid Gerhardt, niet de inhoud. Het is, zeker als je wilt beginnen met schrijven, heel fijn als je ziet op hoeveel verschillende manieren je met succes kan werken. Werken volgens een plan, een schema, is een van die manieren en ik ben er zeker van dat je daarmee mensen helpt. Maar het is niet de enige manier, en dat is ook belangrijk om door te geven. Edit - ik denk nog even na over die detectives - een schema lijkt me daar een stuk noodzakelijker dan bij een ander genre. Juist omdat je de oplossing, die voor jou als schrijver zo ontzettend duidelijk is, moet verstoppen, en het tegelijkertijd noodzakelijk is dat alles klopt, er geen enkele losse draad is of ruimte voor een andere dader, lijkt het me ontzettend verstandig als je alle aantekeningen onder controle houdt. Ik vraag me wel eens af waarom ik geen detective kan schrijven, toch een van mijn favo leesgenres, en ik denk dat ik het nu weet.

Voor mijn werk schrijf ik elke dag non-fictie: artikelen voor allerhande bladen, nieuwsbrieven en magazines. Dat zijn verhalen van tussen de 500 en 1000 woorden. Soms maak ik een opzetje, meestal zit dat opzetje in mijn hoofd of heb ik de opbouw al bepaald tijdens de voorbereiding van mijn interviews. Voor groter werk, zoals een sociaal jaarverslag, maak ik - meestal samen met mijn opdrachtgever - een veel uitgebreidere opzet, ingedeeld in onderwerpen, begin, einde etc. Ik heb altijd gedacht dat fictie anders zou werken en dat blijkt dus niet zo te zijn. Ik vind dat een geweldige ontdekking, want nu kan ik het net zo aanpakken als ik mijn werk aanpak. En dat is vertrouwd. En ik weet dat het kan. Ik neem het ook serieuzer daardoor. Maar Gerhardt: dat is mijn ding. Elizabeth George raadt in haar schrijfboek aan, Stephen King in de zijne bijna het omgekeerde. Nogmaals: iedere schrijver vindt op een gegeven moment de manier die bij hem of haar het beste past.

Ik heb alleen maar weer willen geven hoe het bij mijn functioneert en dacht dat ik met mijn manier iemand van nut kon zijn. Sorry.

Ook volgens mij hoef je geen sorry te zeggen. Natuurlijk heeft het nut als je vertelt hoe het bij jou functioneert. En tja, meningen en ervaringen verschillen nu eenmaal. Daar ben je op een gegeven moment misschien inderdaad over uitgepraat.

Over een zijweg in een plot gesproken: ik ben nog niet aan het schrijven, maar ben aan het bedenken wat er is gebeurd voordat het verhaal begint. Ik heb al eerder een personage gehad die de plek van de hoofdpersoon heeft overgenomen. En nu lijkt de geschiedenis een stuk spannender zijn dan de plot die ik in mijn hoofd heb. Ik denk dat de geschiedenis de plot gaat worden en dat de plot die ik eerst bedacht heb meer een soort climax wordt. Dat had ik nooit zo gedaan als ik gewoon maar was begonnen met schrijven. Spannend dit! Als ik binnenkort een topic met vragen over de jaren zeventig kom, dan weten jullie wat ik heb besloten!

Ooh, wat een goeie opmerking... Dat is inderdaad ook heel belangrijk, een verhaal is nooit het begin...

ik ben erg blij met dit topic. Ik ben dus niet de enige die hiermee worstelt. Ik voelde me al een schrijver van niks. Ik kan best een verhaal leuk opschrijven. Maar dat verzinnen, die schema's. Eerder begon ik wel eens in het wilde weg, maar dan moest ik de hoofdpersoon allerlei rare capriolen laten uithalen om toch nog uit de puinhoop te komen die ik had gecreëerd. Nu ik het liefst spannende boeken ga schrijven kan ik niet onder een schema uit. Maar wat een gezwoeg voordat je eindelijk kan beginnen. pffffff.

Ik kan dat stuk van het schrijfproces eigenlijk juist ook erg waarderen, vind het leuk om mijn fantasie en ideeen in te zetten bij het vormen van personages en situaties. Het lijkt me inderdaad vooral bij spannende boeken, met cliffhangers en veel geheimen, echt goed om zo'n schema te hanteren. Ingrid, succes ermee!

Schema klinkt goed; maar hoe hanteer je het? Op papier? Lukraak? Ik raak het overzicht al kwijt in mijn korte verhalen, hoe het dan met een heel boek moet? Pfff.

Ik ben nog erg aan het zoeken naar een goede aanpak. Ik heb een groot notitieblok (A4) waar ik al mijn ingevingen, schema's etc. in schrijf. Vaak komt er dan een moment waarop ik denk: oke, waar staan we nu. Dan schrijf ik achterelkaar op hoe de plot (of de verhaallijn of het stuk voor de plot) er op dat moment uit ziet. Om even mijn gedachten weer op orde te krijgen. En dan ga ik verder. Ondertussen gebruik ik op mijn mac Scrivener, een echt heel handig schrijfhulpje. Daar heb ik al mijn personages een eigen file gegeven, waarin ik zo helder mogelijk zet wat ik op papier heb bedacht. Datzelfde doe ik met de verhaallijnen en de plot. Een soort digitale kaartenbak. Als ik daar dan mee klaar ben (en ik voel dat het punt begint te naderen) dan ga ik een indeling maken per hoofdstuk en ga ik per hoofdstuk schrijven. Tenminste dat is het plan. En dan zal er onderweg wel weer van alles veranderen... Ik bewaar alles wat ik nu opschrijf en intik zodat ik steeds terug kan grijpen. Zo groeit mijn verhaal.

Zo Jeanne Thamar, ik ben onder de indruk! Wat een werk, maar dat lijkt me ook onontbeerlijk. Het is inderdaad een groeiproces, en dit lijkt me wel een manier om het overzicht te behouden. Gr.D.

Het verschilt nogal per verhaal hoe ik tot het plot kom. Ik heb trouwens ook de indruk dat het antwoord op de vraag hoe je je plot uitwerkt ook in dit topic staat. :) Afijn, ik zal (sommige van) mijn ervaringen tot nu toe opschrijven. * voor mijn Filmpje (waar vooralsnog niets mee gebeurt) had ik een verhaaltje bedacht met een begin, middenstuk en einde en ik ging gewoon schrijven. Echter, door de feedback die ik kreeg besefte ik dat mijn idee veel te diep ging voor zo'n kort verhaal, waarna ik minder de diepte in ben gegaan * voor mijn verhaal voor het samenleesboek zat ik van tevoren al vast, door de druk van een deadline kon ik even geen onderwerp verzinnen. In een mailwisseling met Ceridwen kwam ik toen ergens toe (aan de hand van onderwerpen die zij mailde verzon ik twee afgeleides van iets wat zij mailde, waarop ik weer niet wist hoe ik verder moest en zij suggereerde dat ik de twee ideeën kon samenvoegen :)). Vervolgens heb ik per hoofdstuk een samenvatting geschreven. Dat moest ook, want de uitgever wilde een synopsis, voordat hij groen licht zou geven om te schrijven. Daarna ben ik het per hoofdstuk gaan uitschrijven, waarbij bleek dat ik soms te weinig stof had voor een hoofdstuk en ik dingen erbij moest vezinnen, terwijl andere hoofdstukken juist in tweeën gesplitst moesten worden. En ook daar heb ik, meen ik, later een hoofdstuk geschrapt en dingen toegevoegd. Nu nog eens zien wat voor herschrijfaanwijzingen ik in de toekomst krijg. :) * voor "Bespied", mijn kinderboekenmanuscript, had ik een idee van een half A4-tje, dat al omgegooid moest worden na een researchgesprek met een agent. Ook voor dit verhaal had ik een idee van het begin, een beetje van het middenstuk en van het eind. Ik ging gewoon zitten en probeerde me in de kinderen te verplaatsen: Wat zouden ze nu doen? Zo schreef ik. Uiteindelijk, na veel research en herschrijven, had ik een eerste versie. Aan de hand van feedback heb ik nog weer hoofdstukken toegevoegd, eentje verwijderd en het eind behoorlijk veranderd. Mijn aanpak bij deze drie, voor mij grote, projecten, komt er dus op neer dat ik een idee heb van begin, midden en eind, waarna ik gewoon ga schrijven. Al schrijvende komen er dingen bij of vallen er dingen af en wanneer ik feedback verwerk, kan er nog van alles veranderen. Ik werk nooit met een schema. Wel heb ik bij "Bespied" op een gegeven moment aantekeningen gemaakt van dingen die terugkwamen in het verhaal, omdat die wel moesten kloppen. Als iemand zwart haar had bijvoorbeeld, schreef ik dat op, zodat ik dat consequent in het verhaal had staan. Het uiteindelijke resultaat lijkt nog wel op het oospronkelijke idee, maar er is dan wel veel veranderd. Ik denk dat het handig is om niet te krampachtig vast te houden aan vooropgezette plannen. Wellicht dat gebeurtenissen niet zomaar uit je toetsenbord vloeien. Maar goed, anderen hebben dat strakke misschien juist nodig om niet in zijlijntjes te verzanden.

Ik ben nog erg aan het zoeken naar een goede aanpak. Ik heb een groot notitieblok (A4) waar ik al mijn ingevingen, schema's etc. in schrijf. Vaak komt er dan een moment waarop ik denk: oke, waar staan we nu. Dan schrijf ik achterelkaar op hoe de plot (of de verhaallijn of het stuk voor de plot) er op dat moment uit ziet. Om even mijn gedachten weer op orde te krijgen. En dan ga ik verder. Ondertussen gebruik ik op mijn mac Scrivener, een echt heel handig schrijfhulpje. Daar heb ik al mijn personages een eigen file gegeven, waarin ik zo helder mogelijk zet wat ik op papier heb bedacht. Datzelfde doe ik met de verhaallijnen en de plot. Een soort digitale kaartenbak. Als ik daar dan mee klaar ben (en ik voel dat het punt begint te naderen) dan ga ik een indeling maken per hoofdstuk en ga ik per hoofdstuk schrijven. Tenminste dat is het plan. En dan zal er onderweg wel weer van alles veranderen... Ik bewaar alles wat ik nu opschrijf en intik zodat ik steeds terug kan grijpen. Zo groeit mijn verhaal.

Ik doe het ook op deze manier. Eerst via Ywriter, nu via Scrivener. Ik heb ook nog een multomap gemaakt met een uitgebreide beschrijving en cv van mijn 7 belangrijkste personages. Daar zoek ik dan foto's bij (uit allerlei tijdschriften). Het werkt voor mij heel prettig dat ik weet over wie ik schrijf. Ik moet dat echt voor me zien.

Heel even off topic, Jans, ik vind dat idee met de foto´s wel aantrekkelijk. Ik heb tegenwoordig een sfeerfoto boven mijn verhaal staan, als leidraad, maar een persoon kan natuurlijk ook. Uit wat voor tijdschriften haal jij je mensenfoto´s? Vaak vind ik net iets te perfecte gefotoshopte modellen in de bladen, tot nu toe lukt het me daar niet mee.

Ik heb ook wel aan foto's gedacht, maar ben inderdaad altijd afgehaakt omdat krantenfoto's niet zo gedetailleerd zijn (dat papier is nogal grof) en in bladen vaak mensen inderdaad net te perfect staan.

ik werk bij dit boek ongeveer net als Jans en Jeanne. Ik maak eerst uitgebreide biografieën vd hoofdpersonages. Hoe zien ze eruit? Hoe wonen ze? Wat zijn hun karaktereigenschappen, hun frustraties? stopwoordjes.. Tegelijkertijd bouw ik systematisch mijn verhaal op, vanuit scenes, die ik naar hartelust verschuif. En ik update om de paar weken mijn plot, die wordt steeds beter en gedetailleerder. leuk om te lezen dat iedereen hiermee worstelt en een eigen manier ontwikkelt. Is toch iets persoonlijks

Heel even off topic, Jans, ik vind dat idee met de foto´s wel aantrekkelijk. Ik heb tegenwoordig een sfeerfoto boven mijn verhaal staan, als leidraad, maar een persoon kan natuurlijk ook. Uit wat voor tijdschriften haal jij je mensenfoto´s? Vaak vind ik net iets te perfecte gefotoshopte modellen in de bladen, tot nu toe lukt het me daar niet mee.

Dat probleem had ik ook, Ceridwen. Nu haal ik ze meestal uit reclamefolders, bladen als Libelle, Margriet of een tijdschrift voor senioren (weet de naam niet meer). Een deel van mijn verhaal speelt zich af in Indonesie. Daarvoor heb ik wat foto's op internet gezocht. Ik doe het ook voor gebouwen en musea waar mijn personages komen.

Hmmm, reclamefolders. Ah, Seasons, misschien. Of zelf op pad met de camera. Mag dat nog, ongevraagd foto´s nemen?

Wat een leuk idee! Dit ga ik voor mijn nieuwe boek ook doen. Eerst in mijn hoofd bedenken hoe ze eruitzien, vervolgens tijdschriften doorspitten op zoek naar zo'n type. Ik heb er al helemaal zin in!

Ik zie mijn hoofdpersoon soms lopen of fietsen. Dan denk ik: dat zou Lodewijk kunnen zijn of toch niet? Nah, te jong/macho/dik/dun. Leuk proces!

Misschien willen mensen best even 'poseren', maar ik zou niet vanaf een terrasje foto's maken van mensen, Ceridwen. Ten minste, dat zou ik zelf niet zo leuk vinden, als iemand dat bij mij zou doen. :P

Wel grappig, dan vraag je: 'U bent precies zoals mijn hoofdpersonage, mag ik een foto maken?' Dat ga ik een volgende keer doen, de straat op.

Mijn hoofdpersonen ontwikkelen zich gaandeweg tijdens het schrijfproces. Ik heb wel een beeld hoe ze er uit zien en wel een idee van hun karakter, maar niets staat vantevoren vast. Ik heb ook een idee in mijn hoofd van het begin- en het eindstation, maar soms loopt het heel anders. Mijn hoofdpersonen nemen soms gewoon een loopje met me, ze worden bijna autonome persoonlijkheden. Dan moet ik ze terugfluiten, want voordat ik het weet kom ik op een pad waar ik weet dat ik ga vastlopen. Is ook regelmatig gebeurd, dan moet ik gewoon weer teruggaan en een stuk schrappen, er weer een andere wending aan geven. Is dit raar, of herkent iemand dit wel?

Claudia, dit klinkt zeer bekend. Het is ook mijn werkwijze. Ik neem ook niet de moeite om het af te leren. Zo doe ik het nu eenmaal. Ik kan niet in hokjes en vakjes werken en die dan opvullen.

Mijn hoofdpersonen ontwikkelen zich gaandeweg tijdens het schrijfproces. Ik heb wel een beeld hoe ze er uit zien en wel een idee van hun karakter, maar niets staat vantevoren vast. Ik heb ook een idee in mijn hoofd van het begin- en het eindstation, maar soms loopt het heel anders. Mijn hoofdpersonen nemen soms gewoon een loopje met me, ze worden bijna autonome persoonlijkheden. Dan moet ik ze terugfluiten, want voordat ik het weet kom ik op een pad waar ik weet dat ik ga vastlopen. Is ook regelmatig gebeurd, dan moet ik gewoon weer teruggaan en een stuk schrappen, er weer een andere wending aan geven. Is dit raar, of herkent iemand dit wel?

Het is raar, maar ik herken het wel ;) Hoewel ik niet eens altijd het eindstation weet, hooguit het laatste tussenstation. Maar mijn personages dicteren het verloop van het verhaal ook.

Gelukkig hoef ik niet naar een psychiater

Ik heb anders net een afspraak gemaakt...

Ik hoop dat je er baat bij hebt. Ik heb er geen last van, dus ik laat het er maar bij. Vind het wel een verrijking van mijn leven eigenlijk.