Wanneer precies is iets plagiaat en wanneer niet?

20 September 2006 - 16:01

Ik wil meedoen met een schrijfwedstrijd en daarbij wil ik een eigen variant maken van een bestaand oud Indiaas sprookje.
Als ik daar boven of onder zet:
Mijn variant op een oud Indiaas sprookje...
Mag dat of is dat ook al plagiaat?

Bij voorbaat dank voor reacties,
Groetjes,
Oscar

Lid sinds

19 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
20 September 2006 - 16:08

Als je iets als uitgangspunt neemt en daar zelf iets mee doet, is het geen plagiaat, geloof ik. Plagiaat is iets letterlijk van een ander overnemen zonder daar zelf een creatieve draai aan te geven. Anders zou er wel heel veel plagiaat gepleegd worden (West Side Story is gebaseerd op Romeo & Juliet, Bridget Jones op Pride & Prejudice, On Beauty van Zadie Smith op Howards End etc etc). Als je er een variant van maakt, ben je creatief en is het geen plagiaat.

Lid sinds

19 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
20 September 2006 - 21:04

He, Oscar Z.

Bij een schrijfwedstrijd van het Nederlands Dagblad van vorig jaar (2005) heeft een bewerking van een oud verhaal gewonnen. Erna ontstond er een lezersdiscussie over plagiaat. De jury verklaarde daar iets in de trant van: 'het is geen plagiaat, maar een eigentijdse bewerking van een meesterwerk.' Het eigentijdse was vooral gelegen in het merk en type van de auto geloof ik. Misschien kun je er nog iets over terugvinden. Jurisprudentie zeg maar... :shock:

Lid sinds

19 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
20 September 2006 - 21:59

Nou, ik wil dat iemand nog wel eens zien doen met bijvoorbeeld 1984 van Orwell of zo.
Dan krijg je volgens mij met een lawsuit te maken die je niet snel vergeet.

Ik ben hier heel huiverig voor. Maar goed, dat is mijn mening.

Lid sinds

18 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
20 September 2006 - 23:52

Vervalt auteursrecht niet na een x aantal jaar? Ik meen zoiets gelezen te hebben ivm het werk van Multatuli. Ik kan het zo niet vinden op internet, maar ik ben dan ook een beetje moe ... iemand anders?

Lid sinds

19 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 September 2006 - 9:11

Het auteursrecht eindigt na 70 jaar. Hierbij moet worden gerekend vanaf de eerste januari volgend op het jaar waarop de maker van het werk is overleden. Het auteursrecht op een boek dat geschreven is in 2002 door iemand die overlijdt in 2020, vervalt dan dus eind 2090.
Mocht het gaan om een anoniem werk, een onder een pseudoniem verschenen werk of om een werk waarvan de auteursrechten toebehoren aan een rechtspersoon, dan is de termijn van bescherming 70 jaar vanaf de eerste openbaarmaking van het betreffende werk.

Door deze bepalingen over de duur van het auteursrecht komt het vaak voor dat het recht wordt geërfd. Overlijdt de auteursrechthebbende, dan erven de wettelijke of testamentaire erfgenamen automatisch het auteursrecht.

Uitputting van het auteursrecht
Wanneer exemplaren van uw werk eenmaal met uw toestemming op de markt zijn gebracht, dan mogen die exemplaren verder worden verhandeld zonder uw toestemming. Uw auteursrecht met betrekking tot die exemplaren is dan wereldwijd "uitgeput".

Deze uitputting van het auteursrecht heeft alleen betrekking op rechtmatig in het verkeer gebrachte exemplaren van een werk. Een nieuwe bewerking of een vertaling van het werk valt hier niet onder.

Bovendien geldt de uitputting uitsluitend ten aanzien van de openbaarmaking. Het verveelvoudigingsrecht, dus het recht om bijvoorbeeld extra exemplaren van een boek te drukken, raakt nooit uitgeput.

De enige uitzondering op deze regel is computersoftware. Ten aanzien van deze producten heeft de rechter op grond van een Europese richtlijn bepaald dat de uitputting slechts de Europese Economische Ruimte (de EU plus Noorwegen en IJsland) betreft.

(Bron: KvK)

21 September 2006 - 11:17

Aha, alvast dank voor de reacties.
Op http://www.iusmentis.com/auteursrecht/nl/vvv/exploitatie/#plagiaat
las ik ook:

Plagiaat is niet hetzelfde als schending van het auteursrecht. Als het auteursrecht op een werk is afgelopen, mag je het van de wet vrijelijk gebruiken. Presenteer je het dan als je eigen werk, dan pleeg je toch plagiaat. Zeker in wetenschappelijke kringen is plagiaat een doodzonde; het kan je je carrière kosten.

Copyright © 2001-2006 Arnoud Engelfriet All rights reserved

Hierboven heb ik waarschijnlijk dus een goede bronvermelding gedaan, maar...
Dat sprookje wat ik wil 'gebruiken' heb ik ooit via de mail gekregen zonder te weten wie het geschreven heeft en wanneer, en heb gegoogeld maar kan niks vinden.
Dus nou weet ik eigenlijk nog niet of ik het nou wel of niet moet doen.

Misschien kan ik het iemand van jullie laten lezen, zodat diegene een mening kan geven of ik het wel of niet moet insturen?

Lid sinds

19 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
21 September 2006 - 12:04

Je zou dan toch moeten weten of de auteursrechten (nog) gelden maar dat is vaak heel moeilijk. Als het een volksvertelling/sprookje is zal het wel kunnen, tenzij disney er iets mee gedaan heeft. Dus pocahontas mag niet. wink

Nic

Lid sinds

18 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 September 2006 - 12:10

Arjan, die eindronde bij de wedstrijd van het Ned. Dagblad, daar was ik bij. Ik was een van de genomineerden. Ik had iemand meegenomen die toen ook al zei dat het winnende verhaal zo oud was als de baard van Sinterklaas. Omdat ik het verhaal niet kende ben ik er verder niet op ingegaan.

Lid sinds

18 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 September 2006 - 13:38

Veel sprookjes worden al eeuwen doorverteld van vader op zoon. Tot op den duur iemand op het idee kwam ze op te schrijven (bv de gebroeders Grimm). Waarschijnlijk om ze te behoeden voor verdwijning. Is dit dan de oorspronkelijke auteur? Heeft hij de rechten? Of pleegt hij ook plagiaat op het oerverhaal?
Er zijn natuurlijk ook sprookjes (bv H.C. Andersen) die door de schrijver zelf zijn bedacht.

Lid sinds

18 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 September 2006 - 15:04

Plagiaat is (zoals gezegd) het letterlijk of bijna letterlijk overnemen van een tekst waar copyright op staat. Laatst zag ik iemand die een kippenvel boek bijna letterlijk overnam, en nog zeer ingenomen was met de goede reacties ook. Zielig.
Echter, als je jouw verhaal baseert op een oud Indiaas sprookje, moet dat geen probleem zijn. Zorg er gewoon voor dat je geen passages letterlijk overneemt en dat de rode lijn niet hetzelfde is.
Nu weet ik ook wel, overnemen en baseren ligt dicht bij elkaar. Probeer er toch wijs uit te worden, en bij twijfel nooit doen.

Lid sinds

18 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
22 September 2006 - 15:17

Sprookjes mag je volgens mij gewoon gebruiken. Uiteraard niet letterlijk, maar inderdaad de meeste zijn volksverhalen en die mag je volgens mij gewoon gebruiken. Iedere mythe mag toch opnieuw verteld worden? Bovendien gaan de meeste sprookjes toch over goed en kwaad, het vinden van de schat, het vinden van de prins of prinses. Waarschijnlijk gaat jouw indiase sprookje daar ook over.

En dat sprookje wat je via je mail hebt gekregen, was dat niet gewoon een avatar? Er circelen op internet de meest schitterende verhalen met een moraal rond. Met prachtige plaatjes, fijn gelijk je hele mailbox vol. Maar ja als het tot inspiratie leidt...
Die dingen zijn volgens mij vaak geschreven door mensen zoals jij en ik die graag wat moois maken en ze dan rondsturen. Dus wie weet hebben die al plagiaat gepleegd...

Ik zou het gewoon gebruiken, maar niet letterlijk.

Off dit topic, maar gerelateerd...
Schiet me wat te binnen. Nog een vraag hierop aansluitend. Ik heb 2 boeken over hetzelfde (niet vaak voorkomende) onderwerp MBP. Zie mijn site voor diegene die het nog niet kennen. Het eerste boek is een amerikaanse thriller dedective. Het tweede boek een nederlands boek wat een aantal jaren later is verschenen. Het NLse boek is practisch een vertaling van het amerikaanse boek, alleen heeft het een ander einde. Ik vond het ronduit schandalig hoe weinig fantasie de NLse auteur heeft gehad en het kind zelfs dezelfde ziektes liet ondergaan, terwijl er toch een heel scala van ziektes bestaat. Stel nou dat je zoiets wilt melden, hoe zou je dat dan moeten doen. De oorspronkelijke auteur benaderen of zo?

Roos

Lid sinds

18 jaar 8 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
23 September 2006 - 15:17

Oscar Z. wrote:
Ik wil meedoen met een schrijfwedstrijd en daarbij wil ik een eigen variant maken van een bestaand oud Indiaas sprookje.
Als ik daar boven of onder zet: Mijn variant op een oud Indiaas sprookje... Mag dat of is dat ook al plagiaat?


Ik zocht iets anders ;) en kwam dit tegen: http://www.rug.nl/corporate/index Website van de Rijksuniversiteit Groningen, zoeken op 'plagiaat'.
Best veel (volgens mij nuttige) info, hieronder een gedeelte:

Als je passages en ideeën uit andermans werk citeert of parafraseert en deze als eigen werk presenteert, pleeg je plagiaat. Plagiaat is intellectuele diefstal en wordt beschouwd als wetenschappelijk wangedrag. (...)

Wat is plagiaat?
* het woordelijk overnemen van (passages uit) het werk van een ander zonder aan te geven dat het andermans woorden zijn en/of zonder vermelding van de precieze vindplaats van de passage.

* het parafraseren van (passages uit) het werk van anderen, zonder daarbij aan te geven dat de gedachtegang door iemand anders is bedacht en zonder de vindplaats van de gedachtegang aan te geven.

* het overnemen van ideeën uit andermans werk zonder daarbij aan te geven dat het de ideeën van iemand anders zijn.

Als ik het in mijn eigen woorden zeg, moet ik dan toch verwijzen naar bronnen?
Ja, (...) Het verwijzen naar bron moet je ook beschouwen als een blijk van respect en een beloning voor andermans inspanning en prestaties.

Moet ik voor alles wat ik beweer een bron noemen?
De kunst is om onderscheid te maken tussen datgene waarvoor je iemand de credits moet geven en datgene wat vanzelfsprekend is en als algemeen bekend verondersteld mag worden. Als je de begin- en de einddata van Het Twaalfjarig Bestand noemt (...) hoef je daar niet een bron bij te vermelden, omdat het hier gaat om algemeen bekende of aanvaarde gegevens. (...)

In principe is plagiaat te voorkomen door zorgvuldig om te gaan met je bronnen en deze waar nodig te noemen (zie Citeren en Parafraseren)

Lid sinds

18 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
25 September 2006 - 9:46

@ godje.
Jij vraagt: "Mag ik vragen wat jou zou motiveren dit te melden? Daar hangt natuurlijk wel de te contacteren persoon of instantie van af."

Mijn motivatie om te melden. Hmm die had ik niet zo geloof ik. Ik was de boeken aan het lezen en viel toen ik het NLse boek las van de ene in de andere verbazing omdat het leek alsof ik een vertaling van het amerikaanse boek zat te lezen. Op sommige passages dan. Ik werd gewoon nijdig op die NLse schrijfster dat ze zo letterlijk de dingen kennelijk over had genomen uit de AM boek. Vooral wat betreft de ziektes die het kind kreeg. Zo fantasieloos. Er zijn toch honderden ziektes die je een kind in je boek kunt laten krijgen. En niet 1keer maar meerdere keren, waardoor toeval uitgesloten leek. Dus al lezende werd ik steeds nijdiger op die NLse schrijfster. En vond eigenlijk dat het aan de kaak gesteld moest worden. Niets mee gedaan natuurlijk. En toen ik dit topic las schoot het me weer te binnen.

Dus mijn motivatie... tja eh die AM schrijver laten weten dat iemand zijn boek bijna letterlijk heeft overgenomen? Want Godje, hoe heeft mijn motivatie invloed op wáár ik de plagiaat evt zou moeten melden?

Maar als ik de uitgebreide uitleg lees in de post hiervoor dan is plagiaat toch wel een ruim begrip.

Roos

Lid sinds

19 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
25 September 2006 - 17:35

Oscar Z. wrote:
Bedankt! Je leest m'n verhaal wel in het betreffende blad :P

(Of ben ik nou iets te enthousiast) :roll:


Nee, je gelooft gewoon in jezelf en dat is een heel goede start!!

Lid sinds

16 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
19 mei 2008 - 10:38
Bestaat er ook iemand die deskundig is op het gebied van het voorkomen plagiaat? En als die al bestaat, wat voor beroep heeft die dan? Ik vind die teksten zo ingewikkeld en onduidelijk.