# 561 – Geen leven (versie 2)

Ha Kruidnagel,
Een soepel geschreven bijdrage. Ik kan het waarderen! Een klein aandachtspunt is wat mij betreft de laatste scenewisseling. Hoewel je een nieuwe alinea begint is het mij eerst niet duidelijk dat we weer terug in het heden zijn. Misschien dat dit door de zin (over het veertig worden van Feline) aan die daar op volgt te plakken dit voorkomen wordt. 

Ha Emmy, dank je! Dat is inderdaad het risico van deze flashbacks. Ik zie nu dat er in de slotalinea ook een eigen verleden tijd staat. Dat is verwarrend, dus daarover ga ik een nachtje slapen.

Dag Kruidnagel,

Dit is wat soberder geschreven naar mijn gevoel. Dat bevalt me wel. Kwestie van smaak uiteraard.
Het leest lekker. Goeie dialoog. Goed getroffen sfeer.
‘Nee, we investeerden liever in levenservaringen. Hier worstel ik mee. Of ik het als een aanwijzing moet zien dat Nico inderdaad de echte vader is.
Met plezier gelezen. Dat in ieder geval.

Het is een ingewikkelde relatie

• De Nico is getrouwd met Else.
• Else en de hoofdpersoon hebben een soort van relatie gehad.
• Else heeft een dochter Feline, maar wie de vader is dat is onduidelijk. Het kan Nico zijn, het kan ook de hoofdpersoon zijn.

Andere hints maken de rest lastig te plaatsen. 

• De hoofdpersoon vertrok naar Bolivia. Weg van Else en Nico? Maar later spreekt hij van 'op dat moment woonden we al in Bolivia'. Em zijn onderzoek was gezamenlijk met die andere twee? Dus toch niet vertrokken?
• Nico zegt dat de hoofdpersoon de vader is maar wil ook dat de hoofdpersoon hem vertelt dat hijzelf (Nico) de vader is. Hij heeft Else nooit zwanger mee gemaakt. Was die baby dan al geboren voordat hij getrouwd was met Else? Wat wist Nico 'misschien', en wat was de afspraak?
• De hoofdpersoon krijgt heel veel brieven van Else, maar heeft tegelijkertijd ook een soort relatie met die dochter (op het einde zijn ze samen).
• Er is een brand gesticht en een schilderij gestolen. Die Nico heeft dat gedaan? Het is een flinke omslag met weinig aanknopingspunten.
• De leeftijden zijn wat lastig. "We waren 39", is dat 40 jaar geleden? Maar die man is 83. Heeft hij drie/vier jaar lang een affaire gehad?
• In de laatste alinea komt ineens “Samen staan we woedend ... Ik kan haar slecht troosten.” maar wie de we en haar zijn, dat is dan nog onduidelijk. De verwijzingen worden pas later duidelijk als Feline op het toneel verschijnt.

Let wel, ik kan vindt het schrijven heel mooi, zeer goed, en het plot is intrigerend. Dit is enkel om te zeggen dat het (te) ingewikkeld (en mogelijk onlogisch) in elkaar steekt.

Bedankt voor jullie comments, Angus en Tinus! Morgen ga ik nog een tikje sleutelen en/of toelichten.

Ha Angus,

Dat ene zinnetje: goed gezien – het was nog een spoortje van een weggesnoeide uitweiding. Ik waardeer trouwens wel de vragen over wie nou de echte vader is.

Ha Tinus,

Welkom in deze soort van ménage à trois waarbinnen de vriendschap lijdt onder de liefde, lust en kinderwens. De hp ging in Bolivia vier jaar lang het veldwerkdeel doen van hun promotieonderzoek. Daardoor voelt hij zich al behoorlijk thuis in dat land. Uiteindelijk gaat hij daarom daar wonen met Else. Daar bevalt ze en daar groeit Feline op.

Nico en Else wilden graag een kind, maar dat lukt al twintig jaar lang niet. Al met al groeien ze uit elkaar. Else en de hp hebben een nieuwe kans en nieuwe passie. Idealiter wordt ze inderdaad snel zwanger. Ik denk dat ik de hp in het heden een paar jaar jonger maak. Anderzijds – na je veertigste is zwanger worden wat moeilijker.

Pfff... De laatste weken heb ik vaak genoeg aan driehonderd woorden, maar nu is vijfhonderd ineens weinig. Misschien kan ik het uitbreiden en insturen naar Verhaal van de Maand.

Maar vooral: ik heb de laatste twee alinea's omgeruild. Die volgorde lijkt me bij nader inzien veel logischer.

... En ik heb een stukje ervan naar het begin verplaatst voor meer in medias res.

Deze titel lijkt me ook vlotter.

Ik denk dat het interessant is voor vvdm het heeft heel goed zoet, zuur, zout en umami. Maar die driehoeksverhouding en tijdlijn is mij nog steeds onduidelijk en dat maakt een sterke bittere smaak waardoor de andere smaken verbleken. Het anders rangschikken van de stukken maakt het denk ik niet veel beter (Misschien ben je er nog mee bezig? De flashback is nu in tweeën geknipt en als een sandwich brood aan het begin en einde gezet). Als totaal smaak zou ik het beschrijven als de marathon des terroirs du Valais, dat zijn de beste wijnen ter wereld, maar los en verspreid over 42195 meter.

De HP was vertrokken naar Bolivia en vier jaar later komt Else daarbij? Maar Else is dan getrouwd met Nico? Of zoals je zegt zijn ze inmiddels uitelkaar gegroeid? In vier jaar tijd, sinds het trouwen, of zijn ze al twintig jaar getrouwd? Dat veldwerk in Bolivia is op welke leeftijd gedaan? (overigens ben ik nogal jaloers dat je met zijn drieën op één onderzoek kan promoveren)

Als Else een kind krijgt, hoe gaat het dan verder? Is ze een alleenstaande moeder of is Nico er dan weer bij? Ze woont toch niet met die HP samen, want die wil geen kinderen. Maar waarom wil Nico erkenning als vader als ze samen wonen? Denkt Feline dat de HP haar vader is?

----

Edit: Ik zie nu dat er tussendoor meer en meer aan gesleuteld is/wordt.

• 19 jaar oud De driehoeksrelatie breekt als Nico en Elsa trouwen en HP naar Bolivia gaat.
• 39 jaar oud Twintig jaar later keert het om en gaat Elsa alsnog met de HP omdat kinderen krijgen met Nico niet lukte.
• Het kindje Feline is opgegroeid in Bolivia met de HP en Elsa (En dus niet met Nico, dat was voorheen verwarrend omdat het verhaal begin met Nico die de familieman is en Elsa die voor Nico had gekozen. In dat stuk dacht ik dat die HP een sperma donor was ofzo)
• 79 jaar oud Elsa is overleden. En Nico komt op bezoek tijdens wat toevallig ook de verjaardag van Feline is. Tegelijkertijd is er ook sprake van een brandstichting. (die Nico die is doorgedraaid? Maar dat is lastig te peilen)

Haha, ja, dat is zo: je kunt eigenlijk niet officieel met zijn drieën promoveren. Ik heb het nu minder specifiek gemaakt, want met zijn tweeën kan wel (bijvoorbeeld eentje die het veldwerk doet en eentje die in de archieven duikt). Dan is de derde er gewoon heel nauw bij betrokken.

Is het echt zo onduidelijk? Nico en Else willen een gezin, maar dat lukt niet en ze groeien uit elkaar. De HP heeft haar ook lief, misschien wel zo lief dat hij twintig jaar lang op haar wacht. Uiteindelijk wordt ze wel relatief snel zwanger van de HP. Ze emigreren en krijgen daar Feline.

Ik mis in deze 500 woorden inderdaad nog wel wat redenen en mogelijkheden die Nico zo gewelddadig maken dat ze moeten emigreren. Hij is in ieder geval heel rijk en gewetenloos geworden. Ze hebben hem chronisch onderschat. Hij is zelf geëmigreerd. Hij is oud en wil met zijn geld voortleven via Else. En zo niet, dan niemand.

In een edit heb ik opnieuw geschreven hoe ik het nu begrijp. Het lastige is dat die Elsa verschillende keren van mannetjes wisselt. Eerst beiden Nico+HP, daarna alleen Nico, en daarna enkel de HP. Vooral die laatste was bij mij niet duidelijk vanwege

Zo leerden we Else kennen. Maar Nico was een gezinsman, dus ze trouwde met hem en ik vertrok naar Bolivia.

Bij het volgende stuk

Uit zijn zak haalt hij een vergeeld geboortekaartje. Hij legt hem naast de foto van Else.

Ik kan mijn trots niet onderdrukken.

Kreeg ik meer het idee dat die HP als spermavader van een afstand het leven van Feline volgde. Dat idee werdt ook versterkt door het stapeltje brieven, maar dat is dus niet in het heden, en veertig jaar geleden uit de tijd dat de HP nog alleen in Bolivia zat.

Bij het volgende stuk was ik ook niet zeker wie wat zij in de dialoog 

Hij loopt erheen. 'Heb je het ooit betreurd?'

'Nee, wat dacht je zelf?'

Ik interpreteerde dat als Nico die vroeg: ‘Heb je het ooit betreurd bij Else te vertrekken. En nooit je dochter te zien.’ De tunnelvisie vanaf het begin is gemakkelijk door te trekken, en vervolgens wordt het een heel donker doolhof.

Ja, dat betreuren gaat over die vriendschap, maar die krijgt weinig aandacht. Goed punt.

> Hij is oud en wil met zijn geld voortleven via Else. En zo niet, dan niemand.

Wil je zeggen dat Nico die Else heeft vermoord? (is Else overleden in die brand in het atelier? Dat is niet heel duidelijk. Door “De jongste werken waren donker. Ik zag er de rouw om haar moeder in.” dacht ik dat die moeder al eerder was overleden. Al kan het ook zijn dat de werken donker zijn door as en roet)

Nou mensen, ik heb er een heel nieuwe versie van gemaakt met weer minder verwarrende zijpaadjes.

Ik zou de allereerste versie (de versie van nog voor de verandering in de flashback) er nog bij zetten. En ik hoop dat je je niet te veel laat beïnvloeden door mijn verwarringen.

Ik zie het als de prentententoonstelling van Escher. Het is mooi, maar er klopt iets niet (of eigenlijk klopte die prent wel, maar er was nog iets onduidelijk).

Complex trekt mij aan en daarom heb ik veel commentaar gegeven (en ik denk ook in voorgaande verhalen van jouw pen). Maar het is misschien beter voor het volgende verhaal (die laatste drie woorden zijn tevens de titel van een passend onbegrijpelijk boek, het hoeft niet te kloppen).

Tegelijkertijd begrijp ik ook de perfectionistische drang om het verhaal te blijven aanpassen (doe ikzelf ook enorm veel), maar nu is het oude verhaal bijna niet meer te herkennen. Daarom zou ik de eerste versie erbij zetten.

De eerste versie was meer rauw en had meer spanning. In de tweede versie 'leg' je het teveel uit. De driehoeksverhouding uit de eerste versie is zou mogelijk met kleine aanpassingen vloeiender kunnen verlopen. De tekst op zich is vloeiend.

-----

Ik spring nu uit de band. Ik had me voorgenomen om voortaan alleen nog maar zoet-zuur-zout-bitter-umami commentaren te geven, om mijn commentaar meer een kwestie van smaak te laten zijn en minder persoonlijk oordeel (en tevens is het een synesthesie die bij mij past). Maar hier werd ik verstoord door een verhaal dat op vele vlakken goed was, maar waar ik het plot niet kon ontrafelen door die tweeling die zo verwarrend is. Ik kon de smaak niet thuisbrengen.

Ach, je wees me wel op wat tekortkomingen.

Die jongste oude versies, die heb ik niet meer, die gingen verloren tijdens het veranderen. Wel krijg je hieronder de allerallereerste hele ingewikkelde versie van me.

***

Ik loop naar de deur en doe open. Veertig jaar tijd verschrompelt tot een seconde. 'Je bent laat op pad,' zeg ik, 'voor een oude man'.
'Precies op tijd,' antwoordt hij, wijzend op de antieke wandklok. Maar zijn stem kraakt. Hij klinkt moe.

Met mijn wandelstok zwaai ik in zijn richting. De punt onthult een vertrouwd hoofd dat minstens zo getaand is als dat van mij.
'Doe niet zo potsierlijk,' zegt hij. 'Met je stok.' Hij trekt zijn broekspijp omhoog en onthult zijn stalen onderbeen. 'Ik loop tenminste nog zelf.' Zijn blik rust heel kort op Elses foto achter me op het bureau. Ik maakte hem toen ze veertig was. Vlak daarna werd ze eindelijk zwanger.
'Leeft ze nog?' vraagt hij.
Ik schud nee en zeg bijtend: 'Je kon haar gegevens zeker nergens vinden?' Dan wijs ik naar de ingelijste rouwkaart aan de muur.
Hij loopt erheen. 'Heb je het haar ooit verteld?'
'Wat dacht je zelf?'
Hij kust zijn vingers en raakt haar naam aan op de kaart. 

'Voel je wel de schuld?' dringt hij aan.
'We hadden een afspraak. En dat andere was een ongeluk.'
Er flakkert een woede op zijn gerimpelde gezicht. Nog steeds is hij zo moeiteloos van zij à propos te krijgen. 'Op mijn leeftijd wil ik antwoorden.'
'Antwoorden zijn leugens. Het is veertig jaar geleden.'
'Geef me dan leugens. Je weet het nog precies.'
Bij die woorden besef ik: Hij heeft in mijn computer gekeken. Daarom geloofde iedereen die mails. 'Je hebt het toch al gelezen?' zeg ik.
Hij loopt naar de tafel. 'Laten we erbij gaan zitten.'

'Net als vroeger,' zeg ik. Het spel kwam via de post. Ik hield het omdat het zo verfijnd was en vanwege de herinneringen. 'We gaven je blijkbaar ruim genoeg geld om te revalideren,' open ik en zet een zwarte pion twee plekken naar voren.
Hij reageert met een paardensprong. 'De afspraak was één nacht.'
Ik pak mijn loper en bedreig het witte paard. 'Ze vond me leuk,' zeg ik. Zonder moeite zie ik het weer voor me. Elses sprankelende tred tussen haar man en zijn beste vriend. De winkelpassage op station Zuidplein, op de kop af veertig jaar geleden. Het voorstel hing tussen ons in.
'Ze wilde dolgraag een kind,' zegt hij. 'Ik moest het riskeren.' Met een pion blokkeert hij mijn dreiging.
'Het zat niet goed tussen jullie, dat wist ik. Daarom wilde ik helpen.'
We zwijgen een tijdje en offeren overbodige stukken om een harde aanval mogelijk te maken.
Ik herhaal: 'Ze vond me leuk,' en vervolg: 'We konden het niet zakelijk houden. Daar was het te intiem voor.'
Hij zegt zacht: 'Ze was snel zwanger. Het zou mijn kind zijn.'
'Je kon geen kind meer onderhouden. Niet mijn biologische dochter.'
'Jij hebt me doelbewust laten creperen.' Hij smijt het schaakbord omver. Mijn glas valt aan scherven. De cognac druipt op de houten vloer. Het is het waard. Het is gelukt. Door zijn woede denk ik weer aan Else op die avond, in die week, in die maanden. Het eerlijke ongemak. De eerste afspraken bij haar, bij hem, bij mij. De klasse waarmee ze me opwond en die ze verfijnde naarmate ze ouder werd. Ik zeg: 'We vreeën overal. We zoenden elkaar overal. Ze nam me steeds meer in vertrouwen. Ze zei dat jij het nooit meer met haar deed.' Sinds mijn tachtigste voelt de dood steeds normaler; maar ik wilde al dood toen Else onverwacht ziek werd. Ik neem aan dat hij zichzelf vervolgens ook zal doden, hier in dit huis waar ze woonde. Hij pakt zijn pistool en schiet.

Het is een warrige boel die heel intrigerend is. De transformatie en hoe bepaalde elementen zijn overgegaan zijn heel boeiend. 

Bijvoorbeeld hoe

Hij loopt erheen. 'Heb je het haar ooit verteld?'

'Wat dacht je zelf?'

transformeert in

Hij loopt erheen. 'Heb je het ooit betreurd?'

'Nee, wat dacht je zelf?'

Het woordenaantal is hier waarschijnlijk wel een limiet. Het plot draait zowieso al om drie personen en er is nog een vierde, die dochter. Dat is veel.

----

De middelste versie, die is verloren gegaan, dat is uiteindelijk toch wel mijn favoriet.

Ik de schrijver vind de laatste versie het best. Er is veel kunst verloren gegaan, denk ik vaak. De live-ervaring van geluid en beeld gaat continu verloren, dat is de charme. Lacrimae.

Grappig is: mijn eerste idee hield in dat een stel geen kind kan krijgen en een huisvriend bereid vindt zijn zaad te doneren door de vrouw één nacht met hem te laten slapen, telkens één nacht, totdat ze zwanger blijkt. En dat die toestand er dan toe leidt dat het huwelijk breekt en ze doorleeft met de echte vader van haar kind. Dat hij dan veertig jaar later pas verhaal bij hem komt halen omdat de vrouw dan dood is. En a la Shakespeare gaat iedereen dan dood, behalve het kind. En dan met een paar mooie elementen en verwikkelingen het soap-aspect eraf zien te krijgen.

En de schrijver is de baas. Knap stuk, de speurtocht volgehouden tot het eind. Ook mooi hoe alles uiteindelijk goedkomt, en die Nico met zijn hartstilstandje, zo graag heeft hij dan toch niet gegeven.

ZGG!

Mooie herschrijf! (Wat mij betreft).
Het plot is, vind ik, veel beter. Het legt de lange twijfel, die uiteindelijk wordt weggenomen, nu bij HP.

Toch (jawel, sorry) twee puntjes.
Hij opent de envelop, leest een paar regels en valt lijkbleek op de grond. Zijn dood is een grote schok.
Dat 'lijkbleek' wringt bij mij. Ik vind het te overdreven.
Op artistieke wijze is de onmiskenbare verwantschap bevestigd
Ik bleef haken bij 'artistieke'. Wat is er artistiek aan een zo'n test?, denk ik dan. 

Maar graag gelezen! Mooi invoelbaar verhaal.
(En je meer sobere schrijfstijl in dit verhaal bevalt me prima).

Ik heb de eerdere versies niet gelezen. Deze bevat me goed. Ik moest wel even schakelen voor wat betreft de tijdssprongen, maar dat was maar even.

Graag gelezen. 

Ha Tony! De trektocht door de zeer lange reacties, zoals ik zei hier ook soms gaf? Die van de eerste naar de laatste versie? Die door de laatste versie heen? Alle twee of drie? Nee: die van de personages? Anyway: dank! Ik maakte Nico meer mellow, uiteindelijk. Geen crimineel maar een rijke zak. Voor de bijpassende diepe emoties is geen ruimte in dit kort bestek. Had ik maar moeten inzoomen. 

Thanks, Angus! Zeker ook voor je Toch. Ja, 'lijkbleek' is barok. Qua 'artistiek' verwijs ik naar de portretfoto's van daarvoor. Is misschien nog te summier maar niet onnodig, want moet wel linken aan de motivatie van de kunstenaar Feline om een dna-verwantschap te willen. 

Het idee van dna-kunst onthield ik door een bezoek aan een tentoonstelling over Marc Quinn in Groningen, ergens rond 2010. Soort conceptuele kunst, dus, maar wel fraai gedaan.

Ik zal dit verhaal eens vergelijken met eerder werk hier voor het soberheidsgehalte. Er kan iets veranderd zijn door mijn plezier met de originele Slushpile-schrijdopdrachten bij de site Verhaal van de Maand. Die juryman Maarten schrijft felle beoordelingen en (wellicht passend bij een vraag van jou alhier eerder) geeft rapportcijfers en bepaalt elke week een winnaar! Mijn paar werkjes liepen uiteen van een 5,6 (straf voor chaos en mysoginie) tot een 9,5 :-).

Ha Hadeke, dank je! Dit genre (thrillers) en beginpunt ligt me niet helemaal momenteel, dus maakte ik er gewoon een romantisch lijntje van waarin de dreiging en leeftijd uit de opdracht niet zo bepalend zijn. Over de eerste tijdsprong, met die baby, ben ik wel tevreden. Naar die andere moet ik nog eens kijken. 

Zo, Angus, toch meteen vast wat getuned.

Hoi Kruidnagel,

Het is een mooi verhaal. Ik heb alleen in de reacties je "eerste" versie gelezen en de huidige, niet de tussenliggende. En er is veel veranderd. Ik vind het concept leuk, maar had wel de uitleg erbij nodig. Er wordt voor mij veel gevraagd aan sprongen lege stukjes die de lezer moet invullen. Niet vervelend, maar wel genoeg om het echt een paar keer te moeten lezen. De sfeer en omschrijvingen zijn goed neergezet en ik heb het zeker graag gelezen. Knap gedaan

Ha Sonnema,

Ja, wat grappig hè, dat enorme verschil tussen versie A en Z. Bedankt voor je compliment!