5 tips voor als je een speech schrijft voor een uitvaart

Een speech schrijven voor een uitvaart is misschien een van de persoonlijkste en emotioneelste schrijfopdrachten die je kunt krijgen. Je wil recht doen aan het leven van de overledene, troost bieden aan de aanwezigen en je eigen gevoelens een plek geven. Maar hoe begin je daaraan? Deze vijf tips helpen je op weg.

---

1. Begin bij herinneringen, niet bij zinnen

Je hoeft niet meteen mooie volzinnen te schrijven. Begin met het verzamelen van herinneringen. Denk aan kleine momenten: een bepaalde uitspraak die de overledene vaak deed, een grappige gewoonte, of een specifiek moment dat jullie samen hebben meegemaakt. Deze details maken je speech persoonlijk en tastbaar.

Tip: Maak een lijstje of mindmap van eigenschappen, anekdotes en gevoelens die je associeert met de persoon. Later verbind je ze tot een verhaal.

2. Schrijf zoals je spreekt

Een uitvaartspeech hoeft niet literair te zijn. Het is geen essay, maar een gesproken eerbetoon. Schrijf dus zoals je normaal zou praten. Gebruik eenvoudige zinnen en spreektaal. Stel jezelf de vraag: Zou ik dit zo zeggen als ik het hardop voorlas aan vrienden of familie? Gebruik niet te moeilijke woorden, want daar ga je over struikelen als je je tranen niet kunt bedwingen. Oefen je speech en doe aan schrijven en schrappen Lees je tekst hardop voor tijdens het schrijven. Wat stroef klinkt op papier, zal ook stroef klinken tijdens de uitvaart.

3. Houd het overzichtelijk en kort

In een emotionele setting hebben mensen vaak een korte spanningsboog. Probeer je speech daarom niet te lang te maken. Vijf tot tien minuten is meestal ruim voldoende. Werk eventueel met een duidelijke structuur: een begin (intro), midden (herinneringen of verhalen) en eind (afscheid of dankwoord). Kies één centrale gedachte of thema om je speech aan op te hangen. Bijvoorbeeld: “ze leefde met een open hart”, of “zijn humor was zijn superkracht”.

4. Wees eerlijk, maar liefdevol

Je hoeft geen perfect beeld te schetsen van niemand is zonder fouten. Maar kies er bewust voor om liefdevol te zijn. Benoem eventueel de eigenaardigheden, maar doe dat met warmte of een knipoog. Het gaat niet om een objectief verslag, maar om een persoonlijk afscheid van iemand van wie je gehouden hebt. Laat zware of pijnlijke kwesties buiten je speech, tenzij de familie uitdrukkelijk heeft gevraagd daar aandacht aan te besteden.

5. Geef jezelf de ruimte voor emotie

Het is goed en zelfs mooi om geraakt te worden terwijl je spreekt. Een uitvaartspeech schrijven is een daad van liefde. Het hoeft niet perfect te zijn, het moet oprecht zijn. Je hoeft je tranen niet te onderdrukken. Sterker nog, je publiek zal het begrijpen en waarderen. Als je bang bent dat je niet door je tekst heen komt, overweeg dan om iemand te vragen stand-by te staan om je eventueel af te lossen.

Hoe moeilijk het ook kan zijn: je woorden kunnen anderen troosten, herinneringen levend houden en een afscheid menselijker maken. Misschien geef je een speech op de uitvaart van je ouders, broer of zus, een ander familielid of een vriend. Je laat dierbare een andere relatie zien dan die ze misschien hadden met de overledene, woorden die enorme indruk kunnen maken en troost kunnen bieden voor de tijd die komen gaat.

Tip: Print je tekst uit in een groot, goed leesbaar lettertype. Markeer waar je even pauze kunt nemen of adem kunt halen. En neem tissues mee voor de zekerheid.

Heb je ooit een speech moeten schrijven voor een uitvaart? Wat hielp je daarbij? Deel je ervaring in de reacties.