#470 - Schaduwen in de gang

 

Bij terugdenken aan mijn schooltijd, hoor ik steevast het knarsen van Lina's rolstoelwielen over de ruwe tegels van het speelplein.

'Je ziet er moe uit vandaag,' wilde ik zeggen toen ik haar op de gang zag. Ik zweeg, niemand sprak echt tegen Lina.

Lina zag me, glimlachte verveeld en rolde het klaslokaal binnen.

In de klas hing een drukkende sfeer, als een laken dat te strak over een matras was getrokken. Juf Elise, met haar ogen die altijd te veel zagen, wierp een zorgelijke blik op Lina. 'Alles goed, lieverd?'

Lina knikte, haar blik gericht op het zwarte bord, waar de krijtlijnen dansten als schimmen in een nachtmerrie. 

Tim, de nieuwkomer met een scherp inzicht, zat naast haar. 'Ik hoorde je gisteren,' fluisterde hij. 'Je schreeuwde in de toiletten.'

Lina schreeuwde altijd in de toiletten. Mindervalidentoiletten bestonden toen nog niet.

Na die les, op een grijze namiddag, de wolken pakten zich samen als een leger in de aanval, confronteerde ik Lina in de gang. 'Ik wil met je praten, Lina. Over je rolstoel... over het ongeluk.'

Lina's ogen vulden zich met tranen. 'Waarom Tony? Hij... hij wilde het.'

Juf Elise, verstopt in de schaduwen van de gang, hoorde het gesprek en besloot in te grijpen. 'Lina, je kunt niet blijven leven met deze last. Je moet het vertellen. De klas moet het weten. Jouw geheim is als een loden bal, te zwaar voor de jonge harten hier om onbewust te dragen.'

Ik zal nooit vergeten hoe Lina's angstige knik samenviel met haar neerhangende schouders, alsof elk deeltje van haar wezen voelde dat ze op de verkeerde plek zat.

Ik kan niet meer vergeten hoe haar rolstoel kreunde en piepend de klas in reed, naar het plaatsje waar normaal juf Elise stond.

‘Stil jongens,’ riep juf Elise de klas ter orde. ‘Linaatje moet wat vertellen.’

Iedereen draaide naar Lina en hield zijn mond.

‘Mijn vader dronk teveel, was depressief en radeloos,’ zei ze met gesloten ogen. Haar stem rustig en het tempo traag, alsof ze elke lettergreep wilde laten snijden. ‘Het was geen ongeluk, waardoor ik in dit karretje zit, zoals jullie denken.’ Lina sperde haar ogen open als een hert dat plotseling in de koplampen van een SUV staart. ‘Mijn vader reed onze auto opzettelijk tegen die boom. Hij wilde ons alle twee vermoorden!’ 

Lina draaide haar rolstoel rond haar eigen as, alsof elke draai haar verhaal op een podium benadrukte. ‘Zoals jullie kunnen zien, lukte zelfs dat hem niet.’

De klas viel stil. Juf Elise, met een gezicht zo bleek als maanlicht, richtte haar blik op Lina, hapte naar adem, maar zei niets.

Ik zal nooit vergeten hoe niemand wat zei, hoe niemand de kracht bezat woorden te vinden die passend zouden kunnen zijn. Zelfs juf Elise bleek mondloos.

De volgende dag was Lina verdwenen. Een briefje op haar tafel: 'Ik zoek rust, ver weg van hier. Ik wil geen loden bal zijn.'

Je kan je inbeelden dat we weken zochten, dat Lina’s verdwijnen het enige was waar we maanden over spraken, dat therapeuten ons probeerden op het rechte pad te houden, dat we de eerste nachten niet goed sliepen.

En hoewel ik Lina’s rolstoel nooit echt meer heb horen kraken, piepen en kreunen, kraakt, piept en kreunt het rotding veertig jaar later nog steeds in mijn gedachten.

'Ik ben blij dat het hem niet gelukt is, Lina,' had ik moeten zeggen.