Eenzaam is de schrijver

Het is een onderbelicht aspect van het schrijven: de eenzaamheid ervan. Bijna iedereen die schrijft, schrijft alleen. Of je die eenzaamheid nu verwelkomt naast je drukke sociale leven, of dat het idee van schrijven je dieper in een bepaalde eenzaamheid bevestigt – hoe het ook in jouw geval is, ik denk dat het nemen van de drempel om te gaan schrijven een raakvlak heeft met eenzaamheid. 

---

De drempel om aan het werk te gaan

Het schrijfproces induiken betekent: je ontkoppelen van de actuele wereld, een gebied ingaan dat alleen jij kan betreden. En dat is een hobbel die je te nemen hebt. Bijna alle schrijvers die ik ken, inclusief mezelf, komen de drempel tegen van aan het werk gaan. Het meest eenzame moment in het schrijfproces dat ik ken, is ook precies daar: net voor die drempel. 

Maar als ik eenmaal in het proces ondergedompeld raak en de ideeën beginnen te stromen, dan is eigenlijk alle ballast, alle fear of missing out, elk gevoel van eenzaamheid, verdwenen. 
En stel je dan eens voor dat je je werk afmaakt, en in de wereld kan zetten… dan zeg je eigenlijk: via mijn verhaal maak ik contact met duizend nieuwe dingen. 

Zo maak je de drempel om te schrijven zo klein mogelijk

Inmiddels heb ik een hoop manieren om die drempel zo klein mogelijk te maken. Ik zal er een paar noemen en ik kan iedereen aanraden om hier werk van te maken. Zoiets moet een beetje groeien, maar het is leuk en lonend om te doen. En noem het wat het is: deel van het schrijfproces. Dus als je zegt: ik ga schrijven, en je gaat het soort dingen doen waar ik het nu over ga hebben, dan ben je goed bezig.

Maak een schrijfhok

Je brein kent een heleboel hoedanigheden, emotioneel, zakelijk, praktisch gezien. En net zoals je lichaam en geest zichzelf in de goede stand van onderlinge coördinatie, focus, spierspanning moeten brengen als je van de ene steen naar de andere wil springen, heeft je creatieve brein voorbereiding nodig, tijd en ruimte, en allerlei, laten we zeggen, goede voeding, om in de juiste gemoedstoestand te komen. Een soort schrijfhok waar je in moet kunnen springen. En hoe tastbaarder en zichtbaarder dat schrijfhok is, hoe makkelijker het gaat. Met heel simpele dingen kan je een enorm verschil maken in je schrijfpraktijk. 
Je kan bijvoorbeeld vooraf alles klaarleggen, weer even besnuffelen, door je vingers laten gaan. Dan zet je je brein vast op het juiste spoor. Ik ruim ook graag alle ruis uit de weg, alle boekhouding, werk dat nog klaarligt, ik maak een lijstje van alle andere dingen (de boodschappen) zodat ik het even aan de kant kan leggen. Uit beeld, weg ermee. 

Alles buiten houden en een fysieke plek inrichten

En ik werp graag ook een paar drempeltjes op, om dingen buiten te houden: uitloggen bij je sociale media, je huisgenoten laten weten wanneer je even niet gestoord kan worden, telefoon op vliegtuigstand (of drie klappen erop geven met een baksteen). 

Wat helemaal te gek is, als dat mogelijk is, is dat je een fysieke plek inricht voor alleen het schrijven. Een tafel waar alles kan blijven liggen, een koffertje dat meegaat naar het park of het cafeetje. Roei met de riemen die je hebt, en roei creatief, wat je beperkingen qua ruimte ook zijn. 

Breng je brein in schrijfstand met objecten

Nog een tip: verbind het schrijven aan dingen die tastbaar en zichtbaar zijn. Van onderzoek op locatie kom ik vaak thuis met het een of andere frutseltje dat ik er vind. Als ik dat vooraf klaarleg, dan klikt mijn brein al in de schrijfstand. Zodra je een zwembad ziet, maakt een deel van je geest zich klaar voor zwemmen, ook als je helemaal niet van plan bent om te gaan zwemmen. Zo werkt het ook met je schrijfplek en je voorbereiding. Hoe meer je geest zich onbewust richting je maakproces heeft weten te begeven, hoe kleiner de drempel naar de wereld waarin je verhaal zich afspeelt. 

Zie het voorbereiden als onderdeel van het schrijfproces

Dit deel, het voorbereiden, is deel van het schrijfproces. Er hoort nog iets bij: hou jezelf niet voor de gek, zet je schrijftijd in je agenda. Bescherm die tijd met je leven. Soms kost het moeite om je omgeving te overtuigen van je noodzaak om te schrijven. Maar vaak blijkt dat mensen het moeilijker vinden om zichzelf toestemming te geven om het schrijven belangrijk te maken, dan om die toestemming te krijgen. En daarmee zijn we met een cirkeltje terug bij de factor eenzaamheid. Want wat schrijven zo eenzaam maakt, is dat jij de enige bent die het stuur in handen heeft, en die je kan motiveren. Niemand kan jouw binnenwereld betreden tot jij hem in de wereld hebt gezet. 

Maar stel nou, gewoon, als gedachtenexperimentje… stel nou dat dát precies is wat schrijven zo geweldig maakt. 

De Chaos-methode

De ideeën die schrijver Frank Gunning deelt komen voort uit de Chaos-methode, zijn signatuurprogramma bij Atelier de Pijp, gebouwd op de ervaring van honderd maakprocessen als artistiek leider, schrijver, coach en theaterregisseur. 

De Chaos-methode geeft je het gereedschap om grip te krijgen op het artistiek maakproces. Met grip op je werkwijze weet je altijd je volgende stap te vinden en weet je drempels om te zetten in functionele activiteit. Zo vergroot je je autonomie en leg je een duurzaam fundament onder je schrijfpraktijk.

De Chaos-methode is nu ook online beschikbaar, zodat jij op je eigen tempo, en zo eigenwijs als je zelf maar wilt, volledig grip krijgt op het artistieke maakproces. Lees er alles over op zijn website.