#366 Tot elke prijs
(De uitdaging was om onder het motto “One way or another” een verhaaltje te schrijven over iemand die hoe dan ook een wens in vervulling wil zien gaan. In eerste instantie wilde ik die terzijde leggen. Maar wat ik de afgelopen dagen meemaakte heeft me van gedachten doen veranderen.)
Vrijdag heeft een jongen van achttien zich van het leven beroofd. Ik had hem een of twee keer gezien - de laatste keer op een foto op zijn vaders telefoon. Het bericht over zijn dood was summier: hij had vanwege de liefde een eind aan zijn leven gemaakt.
Wij waren verbijsterd. Kort tevoren hadden we de ouders nog gefeliciteerd met een lang verwachte blijde gebeurtenis, en dan zoiets verschrikkelijks. We gingen die middag naar de rouwkamer, een sobere ruimte aan de achterzijde van het moderne streekziekenhuis. We omhelsden onze vrienden, die machteloos waakten en wachtten bij hun dode zoon. Je eigen tranen richten weinig uit in zo’n geval. Je kunt proberen de ander te laten weten hoe vreselijk je het vindt, maar hun verdriet neem je niet weg. Nooit.
De volgende dag was de begrafenis. Langzaam stroomde de uitvaartruimte vol. Vrienden en kennissen van de ouders, en heel veel jeugd. Allemaal jongeren die met de dode jongen ervaringen en verwachtingen hadden gedeeld en ineens hadden moeten ontdekken dat de zorgeloze routine van alledag door iets verschrikkelijks verscheurd kan worden. De jongens liepen of stonden met strakke gezichten, veel meisjes huilden. Eén meisje leek wanhopig. Telkens opnieuw barstte zij in snikken uit, vriendinnen trachtten haar te troosten. Zou... nee, in zo’n situatie ga je niet gissen, niet denken, zelfs niet op kousenvoeten. Dit is een ander verdriet dan dat van de aanslagen, rampen en bombardementen die elke dag je kamer binnenkomen. Het verdriet hier is van je eigen kleine wereld en dat is geen plaats voor verklaringen en oordelen.
Na een kort gebed door een priester werd de kist met het lichaam van de dode jongen naar buiten gedragen, de lijkauto in. Die zette zich in beweging, gevolgd door een lange stoet auto’s en scooters. Door het prachtige landschap reden we, langs velden met dorre zonnebloemen en gele graanstoppels, langs wijn- en olijfgaarden naar het kleine dorpskerkhof waar de jongen verder rusten zou. Bijna het hele kerkhofje was nu vol levende mensen. Allen wilden hem begeleiden naar zijn graf en degenen wie hij dierbaar was geweest helpen hun verdriet te dragen. Na een laatste gebed lieten de dragers – vrienden en jongens uit zijn rugbyteam – de kist voorzichtig zakken, en twee mannen met scheppen dekten hem langzaam maar zeker toe met de aarde naast de kuil.
Wilde de dode jongen zich hoe dan ook een plaats veroveren in het hart van zijn geliefde? Zij zal hem nooit vergeten, zoveel is zeker. Was dit het waard?
(Als een poes iets eetbaars ziet dan bekoopt een muisje of musje dat met de dood. Mensen kunnen, anders dan dieren, een keuze maken tussen niet willen en willen tot elke prijs. Willen tot elke prijs heeft ons gebracht waar we zijn. Met niet willen kunnen we onze aarde misschien redden.)
Bob, condoléances! Sterkte. …
Lid sinds
3 jaar 8 maandenRol
Bob, condoléances! Sterkte.
(Want wensen doen geld doen rollen en bevrediging is een grondrecht geworden)
Wat een heftige ervaring…
Lid sinds
11 jaar 11 maandenRol
Wat een heftige ervaring. Sterkte.
Toch ook een reactie op verhaalniveau: De introductie tussen haakjes, maakt het verhaal al sterk. Je neemt mij als lezer goed mee in het verdriet, maar vooral in het onvermogen om met de gebeurtenis op zich en dat verdriet om te gaan.
Hoewel ik de laatste twee alinea's goed kan plaatsen vanuit de ervaring en de betekenis die je eraan wil geven, denk ik dat het verhaal zou kunnen stoppen bij: 'Zij zal hem nooit vergeten, zoveel is zeker.' Dat geeft mij als lezer de kans mijn eigen emotie het over te laten nemen en komt het voor mij nog sterker binnen.
Tegelijkertijd denk ik dat dit verhaal ook de rouwverwerking van de schrijver goed duidelijk maakt en daar wil ik natuurlijk niets in verstoren.
Indringend verhaal, goed geschreven.
Hallo Hadeke, dank voor je…
Lid sinds
4 jaar 4 maandenRol
@Tony Gewraakte alinea al aangepast - doen doen is weg.
@Hadeke, dank voor je reactie. Ik begrijp wat je stelt, en ben het er ook eigenlijk wel mee eens. Er is al een en ander in de laatste alinea geschrapt (want te uitleggerig), maar hij sluit wel aan bij het intro: willen tot elke prijs als onderwerp voor een verhaaltje terwijl een cultuur die het tot norm verheft de aarde naar de kloten helpt. Je zou kunnen zeggen dat die laatste alinea een stukje rouwverwerking van de schrijver is voor de teloorgang van de natuur en de simpelere manier van leven die hij kent van vroeger en die hij hier tenminste nog ten dele vindt. Past niet in de opdracht, maar moet me wel van het hart.
Sowieso je hart volgen.
Lid sinds
11 jaar 11 maandenRol
Sowieso je hart volgen.
Sowieso je hart volgen. …
Lid sinds
4 jaar 4 maandenRol
Heb ik gedaan, maar niet zonder naar jou te luisteren;). Ik heb de slotalinea losgekoppeld, ingekort en tussen haakjes en cursief gezet. Daarbij zijn wat lievelingen gesneuveld, maar dat was voor een goede zaak. Hoop ik.
Bob, dit komt hard aan,…
Lid sinds
8 jaarRol
Bob, dit komt hard aan, vooral omdat een klasgenoot van dezelfde leeftijd op een gelijkaardige manier om het leven kwam. Steeds bleef het in het ongewisse of het om zelfdoding ging. Het is meer dan vijftig jaar geleden, maar ik heb het nooit vergeten. Hoe verdien je, verdomme om zo aan je einde te komen?
Gi, great minds live alike;)…
Lid sinds
4 jaar 4 maandenRol
Gi, great minds live alike;) Ook meer dan vijftig jaar geleden, een studiegenoot, geen ongewisheid, ook nooit vergeten. De ouders, al die kinderen - hoog déjà-vu-gehalte. Een poos geaarzeld of ik dit verhaal zou vertellen, maar vond tenslotte dat het moest. Vandaar ook de cursiefjes voor en na. En inderdaad: cose così non dovrebbero succedere.
Mai, ma purtroppo.
Lid sinds
8 jaarRol
Mai, ma purtroppo.
Hoi Bobcom, Allereerst wil…
Lid sinds
4 jaar 3 maandenRol
Hoi Bobcom,
Allereerst wil ik je sterke wensen met dit verlies.
Als coach moet me even van het hart in het algemeen (al denk ik wel dat jij daar over nagedacht hebt, want dat geeft je zelf min of meer al aan):
Pas op met iets via schrijven te verwerken en dat meteen online zetten/ met anderen delen als je nog in een rouwproces zit. Omdat iedereen het dan meteen kan lezen, kun je daar misschien ongewenste reacties van krijgen, die rouw niet vooruit helpen of zelfs blokkeren.
Dat geldt niet voor dit forum, gelukkig, maar over het algemeen is dat wel iets om in gedachten te houden. Overweeg het goed, voordat je het doet, wil ik maar zegggen.
Je hebt een paar hele sterke oneliners die de verdere redelijk beschrijvende tekst goed compenseren
Je eigen tranen richten weinig uit in zo’n geval.
Het verdriet hier is van je eigen kleine wereld en dat is geen plaats voor verklaringen en oordelen.
Of zou ik moeten zeggen: de beschrijvende tekst komt goed tot zijn recht vanwege die oneliners. Zo werkt dat met rouw, het dagelijkse valt ineens onder een vergrootglas vanwege het gemis dat je meemaakt.
Erg mooi gedaan!
Groet,
Nadine
Bobcom, sterkte! Zelf ook…
Lid sinds
7 jaar 11 maandenRol
Bobcom, sterkte!
Zelf ook dertig jaar geleden een liefde van mijn puberleven verloren aan de plotselinge dood, je hebt veel ervan zo mooi in jouw eloquente stijl beschreven. 'Allemaal jongeren die met de dode jongen ervaringen en verwachtingen hadden gedeeld en ineens hadden moeten ontdekken dat de zorgeloze routine van alledag door iets verschrikkelijks verscheurd kan worden.' Dat.
Allen bedankt voor reacties…
Lid sinds
4 jaar 4 maandenRol
Allen bedankt voor reacties en kritiek - en ook voor de deelnemingsblijken die in feite niet bij mij thuis horen. Deelneming en rouw horen bij de ouders te belanden - voor hen is het verschrikkelijk. Ik ben de verteller, aangedaan, zelfs aangeslagen, maar niet zozeer dat leedwezen en rouw mij toekomen.
Komt dat onvoldoende uit mijn vertelsel te voorschijn, of is het een soort reflex om ook mensen die betrokken zijn geweest bij iets ergs sterkte te wensen? Voor mij voelt dat ietwat onrechtvaardig, sterktewensen die bij mij belanden in plaats van bij de ouders.
Het lijkt mij iets Nederlands, zoals het ook Nederlands is om mensen die niet jarig zijn te feliciteren met de verjaardag van een familielid. Of slachtofferhulp aan te bieden aan getuigen van een ongeval. Hier in mijn woonland ben ik het in elk geval niet tegengekomen, en misschien ben ik het wel ontwend. Of heb ik er vroeger minder acht op geslagen.
Is zulks alleen gebruikelijk ten Noorden van de knoflookgordel, is het daar gaan behoren tot de omgangsvormen? Heeft het te maken met ongemak in het omgaan met gevoelens, je gedwongen voelen om iets te zeggen en dingen als "erg" of "heftig" niet passend of persoonlijk genoeg vinden?
Over emoties schrijven gaat nog, maar emoties schrijven - tricky, hoor!
Dag Bobcom, Ik kan niet…
Lid sinds
3 jaarRol
Dag Bobcom,
Ik kan niet echt op je vraag antwoorden, ik had eerder nog niet gereageerd. Misschien zou ik ook de neiging gevoeld hebben om je te condoleren, maar dan misschien eerder als een veilige optie. Omdat, als er bij jou ook verdriet zou zitten, het ook erkend mag worden. Ik proef het niet meteen uit je tekst, moet ik toegeven. Wat je zelf beschrijft als aangedaan en aangeslagen, dat lees ik inderdaad wel.
Ik vind het echt een wondermooie tekst. Hij raakt me. Naast eerder aangehaalde stukjes vind ik dit heel mooi, hoe je dat vanuit hun standpunt formuleert:
Allemaal jongeren die met de dode jongen ervaringen en verwachtingen hadden gedeeld en ineens hadden moeten ontdekken dat de zorgeloze routine van alledag door iets verschrikkelijks verscheurd kan worden.
Deze zinnen na elkaar vind ik ook heel mooi, hoe de kistdragers ook verdrietdragers zijn, of hoe iedereen een drager is van verdriet en/of kist. Of hoe steun voelt als gedragen worden. Veel om over na te denken.
Allen wilden hem begeleiden naar zijn graf en degenen wie hij dierbaar was geweest helpen hun verdriet te dragen. Na een laatste gebed lieten de dragers – vrienden en jongens uit zijn rugbyteam – de kist voorzichtig zakken, en twee mannen met scheppen dekten hem langzaam maar zeker toe met de aarde naast de kuil.
Ik begrijp je stukje over het naar de klote helpen van de aarde. (Je lievelingen heb ik gemist, want ik ben hier pas, dus dat vind ik jammer.) Hoewel ik de analogie begrijp, vind ik het hier wat moeilijk op zijn plaats, owv het heftige thema van je hoofdverhaal, denk ik. Misschien verdient de aarde een apart stukje? Ik zou dat in elk geval graag lezen.
Bob, je slaat de hamer op de…
Lid sinds
8 jaarRol
Bob, je slaat de hamer op de kop met je opmerkingen over ongepast condoleren of feliciteren. Het roept bij mij de gedachte op aan schrijvers of acteurs die zodanig in de huid van hun personages zijn gekropen dat ze er zich 'in het echt' voor moeten verantwoorden.
Hallo Annabe, dank je voor…
Lid sinds
4 jaar 4 maandenRol
Hallo Annabe, dank je voor je reactie. Aan mijn darlings heb je niets gemist - het kostte weinig moeite ze te schrappen. De cursieve stukjes aan begin en eind komen voort uit de gemengde gevoelens die ik had ten aanzien van de opdracht. Het thema "one way or another" vond ik zowel door de presentatie als door de misplaatst Engelstalige formulering al geen hoogstandje. Dat was de eerste helft van mijn twijfels. De andere helft was de vraag of ik wel gerechtigd was zo'n vreselijke gebeurtenis te gebruiken voor iets onbetekenends als een schrijfuitdaginkje op een website. Ik vond dat dat mocht, mits ik er een extra betekenis aan kon geven. Vandaar dat misschien misplaatst moralistische cursiefje aan het slot, dat wellicht wel een herschrijf kan gebruiken.