Dialogen onder elkaar?

Nee, het is niet hoe het hoort.

Een soms wat lege bladspiegel is soms juist prettig om te lezen voor lezers. Dat het aantal pagina's omhoog gaat, is van weinig belang.

Iedere lezer weet dat bij een nieuwe alinea de spreker wisselt. Dat is een ongeschreven "wet". Door hiervan af te wijken creëer je verwarring en dat is een van de meest effectieve manieren om de lezer uit zijn fictionele droom te tikken. 

Je bezwaar tegel steeds weer een nieuwe regel is reeel. Een lege bladspiegel kan het lezen vergemakkelijken, om dezelfde reden dat een suikerspin lichter valt dan een pannekoek, maar soms wil je wat stevige kost. Al bij Hemingway's dialogen stoort me een te lege bladspiegel me: ik mis het visuele overzicht van de redenering als de helft daarvan op een andere bladzij staat. En nu voor digitale boeken HTML bij elke alinea (dus ook bij elke sprekerswisseling) standaard extra loding wordt gegeven, raak je op kleine schermpjes helemaal het overzicht kwijt. Bovendien kan het je alinea-indeling minder duidelijk zichtbaar maken.

Daarom zou ik zeggen: probeer het uit, en experimenteer ook met andere aanhalingstekens, misschien vind je een prettig lezende combinatie. Zo hard is die 'wet' van Pisando nu ook al weer niet. Lees maar eens een Duits boek van honderd jaar geleden. Ik geef toe, dat is Duits - maar ik meen me te herinneren dat de Bezige Bij bij Faulkner-vertalingen er (gelukkig) wat creatief mee omging, en zo zullen er wel meer voorbeelden zijn die ik nu niet direct bij de hand heb. 
 

Je zou eens een stukje op Proeflezen, hier op de site, kunnen plaatsen. Dan kunnen forummers reageren op de diverse varianten.

Interpunctie heeft een psychologisch effect en doel. De regel om voor elke spreker een nieuwe regel te reserveren geeft zicht op wie aan het woord is. Lezers hebben daar doorgaans behoefte aan, vergelijkbaar met dat het voor de communicatie handig is dat mensen elkaar laten uitspreken, of dat je in een opgeruimde keuken gemakkelijker de benodigde ingrediënten voor je gerecht vindt dan in een keuken waar niet alles op zijn plek ligt.

Al bij Hemingway's dialogen stoort me een te lege bladspiegel

Dat ligt niet aan de opmaakregels maar aan Hemingways personages, die woordschuw zijn. In een uitgave van Tolstoj waarin dezelfde opmaakregels worden gevolgd, bespant een gemiddelde dialoogregel gewoon de volle zetspiegel. Persoonlijk vind ik het een charme, dat een blik op een pagina je op die manier iets over de schrijfstijl zegt.

"Dat ligt niet aan de opmaakregels maar aan Hemingways personages" > Klopt: de bladspiegel toont in een oogopslag wie aan het schrijven is, Hemmingway of Tolstoi.

Maar in een boek zijn honderden bladspiegels.
Ik zie liever dat die 99 andere me andere informatie geven, zoals overzicht over een langer stuk dialoog. Vooral als Nick Adams door rozigheid toch al wat traagjes denkt.  Maar als prins Bolkonski tegen Pierre Besuchov opfilosofeert over das Wesen des Daseins, dan snak ook ik naar een nieuwe alinea.

Smaken van lezers, en stijlen van schrijvers verschillen. Daarom ben ik blij als de regels wat flexibel gehanteerd worden, zodat een schrijver als Faulkner, die soms overgangsloos van dialoog naar gedachte of zelfs observatie zwalkt, ook tot zijn recht komt. En dat de uitgever "Der Untergang des Abendlandes" niet verteerbaar heeft proberen te maken door een suikerspin-opmaak. En dat het Nederlands Bijbel Genootschap bij de Psalmen voor een open bladspiegel koos, maar bij de dialoog in Lucas 6 niet voor de Wet van Pisano. 

Ik ben benieuwd wat voor soort schrijver onze Dauwelief2 is, en zie net als Therese zijn proefleesstuk tegemoet.