# 328 – Het instrument
Van vertalen kun je slecht leven, maar van gratis spelen helemaal niet. Je vingers gebruiken en creatief zijn: misschien vindt Birgit dat nog wel het leukst aan haar nieuwe vak. Ze laat haar blik in onwillekeurige volgorde over de koelkast, de droogtrommel, de wasmachine, de magnetron en de laserprinter glijden. Zo in quarantaine zijn deze apparaten haar enige huisgenoten, naast natuurlijk de gitaar. De laptop en smartphone zijn hors catégorie: zelf had ze leren typen op een Olivetti. En research zonder internet moet vroeger zo tijdrovend zijn geweest. Haar nieuwe liefde had haar overvallen, al sudderde de oude, onberekenbare, vast ergens ondergronds door, zoals een bosbrand.
Gelukkig kan ze nu wel thuiswerken. Ze staat op, knakt al haar vingers los en schenkt de laatste chardonnay in. Nog een uurtje door, dan is het weekend. Het boek dat ze nu vertaalt, gaat over de oorlog. Ze hebben een stencilapparaat, met zo’n zwengel, de personages werken zich letterlijk in het zweet. Toch zijn ze opgetogen over hun aanschaf. Na zo’n technologische alinea kijkt Birgit altijd met extra bewondering naar haar eigen, stabiele collectie.
Bij de meeste mensen is het de smartphone, maar voor Birgit is haar toetsenbord tegenwoordig het verlengstuk van haar vingers. Het geluid van de aanslagen is een genot. Ze had er speciaal de meest luidruchtige voor aangeschaft: dat tikvolume bleek nog een heel wereldje op zich. Ze ramt eens goed op de f. Heerlijk. Alsof het ding terugpraat. Die zintuiglijke aanraking van het plastic, de prachtige tekst die op het scherm verschijnt. Het is bijna een muziekinstrument.
De wijn is op. Birgit loopt naar haar concertgitaar en stemt hem op 415 Hertz. In muzikaal opzicht is de elektronica helemaal aan haar voorbijgegaan. Althans, bijna helemaal: de ene na de andere oud-collega verschijnt voor haar ogen online. Birgit zet de microfoon recht en draait aan de volumeknop. Die nieuwe koptelefoon was een rib uit haar lijf. Samen zetten ze in. Als ze haar ogen sluit, zit ze weer heel even op het podium. Die corona duurt vast geen jaren, maakt ze zichzelf wijs.
De laatste alinea vind ik…
Lid sinds
4 jaar 9 maandenRol
De laatste alinea vind ik het mooist; de inbeelding hoe ze vanuit huis op het podium, de plek waar ze het liefst is, terugkomt door de situatie na te bootsen. En ook hoe ze het tegenovergestelde; de stilte in huis, verdrijft door tekeer te gaan op het toetsenbord.
Dank voor je inzicht en…
Lid sinds
8 jaar 1 maandRol
Dank voor je inzicht en compliment, Evelien!
Weer helemaal op z'n…
Lid sinds
5 jaar 7 maandenRol
Weer helemaal op z'n Kruidnagels. Ik denk dat dat jouw instrument is.
Je weet er altijd een extra lading in te leggen. Mooi geschreven, maar was al fan.
Als je weet wat typen op een Olivetti is, ben je van een bepaald bouwjaar :-). Of blind leren typen met gekleurde dopjes over de toetsen.
Ik zie het beeld met al die muzikanten voor me. Niet hetzelfde als een echt concert, maar het klinkt prachtig.
Mooi stukje. Modern,…
Lid sinds
10 jaar 11 maandenRol
Mooi stukje. Modern, eigentijds en toch nostalgisch. Het zijn immers interessante tijden tegenwoordig. Uitvoerende artiesten die vertaalwerk gaan doen... en het nog leuk vinden ook. Over dertig jaren zullen we op elke verjaardag van een (achter)kleinkind trots vertellen dat we de corona-jaren nog hebben meegemaakt.
Ja zo'n mechanisch toetsenbord is een zegen. Je hoort tenminste wat je tikt. Vreemd genoeg zijn die dingen sinds de jaren 80 van de vorige eeuw nooit meer verbeterd. Er zitten nu lichtjes in, op en achter, maar die zet ik meteen uit.
De stencilmachine. Die was bijna uit mijn geheugen verdwenen. Bijna. Want in 1971 had ik een paar maanden vrij tussen mijn eindexamen en het begin van de studie. Ik kom uit de binnenlanden, maar op grond van jeugdboeken zoals Bontekoe en Varen en vechten, had ik een romantische liefde voor de zee ontwikkeld. Dus ik ging varen. Ik kon bij de Holland Amerika Lijn terecht met mijn monsterboekje van de Waterschout. Die onderhielden toen een soort trans atlantische veerdienst tussen Rotterdam en New York. Zo'n reis duurde tien dagen (enkele reis hè) en liep over Southampton Engeland, Cobh Ierland en Halifax Canada. Ik werkte op het Frontoffice, zeg maar de hotellobby, van de Nieuw Amsterdam (1938). Om de andere dag moest ik het nieuws dat via de telex binnenkwam samenvatten (in het Engels en Nederlands) en ook nog wat aan-boord-leukigheden toevoegen. De inhoud moest ik vervolgens drukken voor 1500 passagiers en 750 bemanningsleden, op een stencilmachine èn distribueren. Niets daarvan had ik ooit eerder gedaan. Een onvriendelijke miep van een hofmeester deed het me even voor en liet me na tien minuten verdoofd achter. Je moest stroopachtige inkt precies verdelen ergens in een ingewikkelde machine uit de 19e eeuw. En dan aan een zwengel draaien. Vervolgens ging het sjabloon kapot. Vlekken, paniek, je kent dat.
De mensen klaagden over het vlekkerige krantje en ik werd de volgende dag bij de purser geroepen. Dat is een heel hoge pief op zo'n liner met evenveel goud op zijn mouw als de kapitein. Toen hij hoorde van mijn 'opleiding' kreeg de miepige hofmeester een standje en ik kreeg haar als staart voor een hele dag. Sindsdien ging het beter maar met die hofmeester kwam het nooit meer goed.
Dank je wel, Fief! In de…
Lid sinds
8 jaar 1 maandRol
Dank je wel, Fief! In de medio eighties was er in de verlatenheid van onze weilanden een enkeling op typles met een vroege digitale typmachine, maar de grote meerderheid was in de weer met tweekleurig inktlint, vingerkracht, Tipp-Ex-kwastjes, dat belletje bij het regeleinde en die haak om naar de volgende regel te gaan. En inderdaad die kleurtjestoetsen, naast de prachtige aanblik van al die stalen hamertjes die echte letters op echt papier priemden.
De opa van mijn vrouw loopt tegen de honderd en typt de handgeschreven dagboeken van zijn overleden vrouw uit: het concept 'Save' bestaat niet in zijn typmachine-gevormde beleving, want hij zet het met twee vingers in Word, print het en bewaart het in een echte map. Heerlijk :-).
Haha, HvW, wat een…
Lid sinds
8 jaar 1 maandRol
Haha, HvW, wat een schitterende herinnering maakt mijn fictieve stencilmachine bij je los! En dan te bedenken dat ik in die legendarische vakantie gewoon bij een kaasfabriek in diezelfde binnenlanden ging bijklussen. Ook stomme collega's ertussen. Ik had natuurlijk geen benul van de kapitale waarde van die dingen. Wel heel lekker heel vroeg op de Puch door de mist en gewoon stomweg buffelen. De grote vaart schrok me altijd af. Wel heb ik eenmaal gebeld met de mariniers, omdat ik die reclames zo tof vond. En ik wilde ooit zendeling worden in Papoea-Nieuw Guinea. Bijbelvertaler. Maar ik werd, tja, te Nederlands na mijn studie.
Met belangstelling gelezen,…
Lid sinds
8 jaar 2 maandenRol
Met belangstelling gelezen, Jaap (btw: jouw webstek is indrukwekkend). Twee jaar lang heb ik als studentenjob in een keldertje de cursussen van de profs gestencild. Te lang om hier over uit te weiden. Ik ben nu wel getriggerd om er een verhaaltje over te schrijven. Misschien is er een coach in het land met een opdracht in die zin?
Ha Gi, bedankt voor je…
Lid sinds
8 jaar 1 maandRol
Ha Gi, bedankt voor je compliment en je compliment! Ik zal 'belangstelling' maar niet op zijn Engels interpreteren ;-).
Ik heb de stencilmachine nog zijdelings meegemaakt op de lagere school, waar ze er de schoolkrant op drukten, want hij doet het toch nog goed, en het heeft ook wel wat, en kopieermachines zijn inderdaad van die dure krengen.
Dag Kruidnagel, Leuk hoe je…
Lid sinds
11 jaar 3 maandenRol
Dag Kruidnagel,
Leuk hoe je de vergelijking beschrijft tussen de ouderwetse dingen in het verhaal en de moderne mogelijkheden van de hoofdpersoon. Alles wordt er niet beter op. We missen dingen, zoals het geluid van een aanslag.
Vermits ik zelf uit de prehistorie kom, komen al je beschrijvingen me zo herkenbaar en nostalgisch over. Ik beleef door je verhaal, als het ware stukken tijd terug. Zoals voor Birgit haar oud-collega's online verschijnen zo ook doemen het stencilapparaat en de oude schrijfmachine voor me op. Maar niet alleen dat, zij brengen ook geuren en geluiden uit die tijd mee. Leuk!
Mooi stukje. Bedankt ik heb het graag gelezen.
Ha Wilfried, Bedankt voor…
Lid sinds
8 jaar 1 maandRol
Ha Wilfried,
Bedankt voor je mooie reactie! Leuk dat je me wijst op die parallellen in de verhaallagen. Zelf mis ik de geur van benzine nu ik (meestal) elektrisch rijd (via een deelautobedrijf). Nou ja, niet nu nu, want momenteel zitten we hier thuis opgesloten en hebben we alle vijf de corona. Gelukkig is de quarantaine erger dan de kwaal, want het is maar een lichte verkoudheid. Elke morgen hoop ik dat die rochel weg is. Dat was ook een deel van mijn inspiratie.
Heel leuk dat die nostalgie zo aanslaat. Ik vond 'Gouden Jaren' van Annegreet van Bergen ook zo'n leuk boek, en ik ben nog niet eens vijfenveertig. Ik heb hem op de e-reader, vast omdat dat goedkoper was. L'avenir, c'est une petite maladie.
Hoi Kruidnagel, nostalgisch,…
Lid sinds
7 jaar 10 maandenRol
Hoi Kruidnagel, nostalgisch, die oude Olivetti en stencilmachine! Heerlijk ze weer eens tegen te komen, zeker zoals jij ze heel natuurlijk laat herleven in dit verhaal.
Ik heb genoten!
Ha Ton, Dank je! Nostalgie…
Lid sinds
8 jaar 1 maandRol
Ha Ton,
Dank je! Nostalgie is een beetje goedkoop scoren, maar dit verhaal is geloof ik niet al te cheesy.
Hallo Kruidnagel, levendig…
Lid sinds
4 jaar 5 maandenRol
Hallo Kruidnagel, levendig geschreven, boeiend verhaal - met plezier ge- en herlezen. Zou helemaal perfect geweest zijn als ze eens goed op de a geramd had, om daarna de gitaar te stemmen. Alleen: gitaar, barokstemmning, microfoon, versterker, koptelefoon - heb ik ergens een afslag gemist?
Haha, je gitaar stemmen op…
Lid sinds
8 jaar 1 maandRol
Je gitaar stemmen op je toetsenbord. Ik had het muziekstuk nog even in F willen zetten, maar vond dat echt te. De f-toets zit zo lekker centraal bij je wijsvinger, daarom; de a bij je pink, dat ramt voor geen meter.
Qua slot: echt geen duveltje, het zit er al in, herlees maar, Italiano (en wat smaakten die goed, vroeger tijdens de preek).
O, ik lees nu op hun site dat drop uit Italië komt.
O, en ik lees nu op Wikipedia dat je met 95 gram drop per dag een heel groot risico loopt. Toch maar stoppen met zakjes Tikkels naast mijn monitor. En ik was ook al gestopt met roken.
Zucht.
Trouwens bedankt voor je compliment.
Leuk verhaal, Kruidnagel! Ik…
Lid sinds
6 jaar 10 maandenRol
Leuk verhaal, Kruidnagel! Ik kan me helemaal vinden in haar genot om eens flink te rammen op een toetsenbord. Alleen het einde van het verhaal zorgde voor mij voor een beetje verwarring, is het object waar het verhaal over gaat nu het toetsenbord of de gitaar? De laatste alinea voelde voor mij als een flinke switch, ondanks dat de gitaar ook al in het begin werd genoemd.
Graag gelezen!
Dank je, Mike! Die…
Lid sinds
8 jaar 1 maandRol
Dank je, Mike! Die verwarring snap ik. Het is een vrouw die van apparatuur is gaan houden. Maar zit haar echte liefde nu daarin, of in haar oude instrument? Afgaand op de slotzin hoopt ze zelf denk ik dat laatste, maar ik betwijfel het: de tech lijkt een snaar te hebben geraakt, pun intended ;-). Idealiter had de gitaar wat meer vervlochten mogen zijn, mee eens. Misschien een teken aan de wand, die randrol?
Nou, Mike: ik heb ze er…
Lid sinds
8 jaar 1 maandRol
Nou, Mike: ik heb ze er allebei in laten staan, maar haar verscheurdheid wel meer geëxpliciteerd: dan weet de lezer beter waar hen op afstevent.
Ja, mooi! Zo borrelt er het…
Lid sinds
6 jaar 10 maandenRol
Ja, mooi! Zo borrelt er het hele verhaal al iets onder het typen op het toetsenbord en komt dat op het eind tot uiting :)
Thanks! Love your severe…
Lid sinds
8 jaar 1 maandRol
Thanks! Love your severe feedback!