Lid sinds

10 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker

Omgaan met negatieve kritiek

7 januari 2019 - 16:08
Dag allemaal! Mijn tweede roman is in mei verschenen. Net als mijn eerste roman, kon ook deze op veel kritiek rekenen. Mijn debuut werd door de meerderheid wel positief ontvangen (historische fictie, WOII, YA), maar tot mijn verdriet merk ik dat men voor de tweede roman (maatschappelijk, kinderprostitutie, YA) bijna uitsluitend negatieve kritiek heeft. Daar zou ik geen drama van maken - ik sta open voor kritiek en zie het als de ultieme manier om mijn schrijfstijl te verbeteren - als de kritiek ook een beetje gegrond zou zijn. Nu krijg ik de domste verwijten naar mijn hoofd, o.a.: 1) "kinderprostitutie bestaan niet; maak de jeugd geen leugens wijs!" --> het bestaat gewoon wél, like it or not, ik maak de jeugd geen leugens wijs maar probeer juist taboes bespreekbaar te maken en te waarschuwen voor de gruwelen van de 21ste eeuw 2) "een boek dat ik mijn dochter van 10 NOOIT zou laten lezen" --> het boek is een YA en op de cover staat duidelijk vermeld dat het voor jongeren vanaf 16 jaar bedoeld is 3) "onrealistisch hoofdpersonage, ze zoekt niet eerst een normale bijverdienste, ze denkt niet helder" --> als alle jonge meisjes helder zouden denken, zou prostitutie niet bestaan; je hebt meisjes die helder denken en inderdaad een normale job zouden zoeken, en je hebt meisjes die door omstandigheden gevaarlijk impulsieve beslissingen nemen. Mijn protagoniste behoort nou eenmaal tot de tweede categorie Mijn vraag aan jullie: normaal zou ik mij nooit ertoe verlagen om op kritiek te reageren, zeker niet zó'n banale kritiek. Maar de idiote opmerkingen blijven maar komen en laten een slechte indruk na op mensen die het boek nog moeten ontdekken. Daarom zou ik graag op een assertieve manier tot de "critici" spreken, via een persbericht of online, openlijk, waar iedereen het kan zien, over het feit dat hun kritiek gewoon waardeloos is (uiteraard in véél beleefdere bewoordingen). Iemand ideeën hoe ik dit kan doen?

Lid sinds

11 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
7 januari 2019 - 16:18
Ovidia, Ik zou niet reageren op de critici. Het boek moet het op eigen kracht doen. Daarbij, negatieve aandacht is ook reclame.

Lid sinds

13 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
7 januari 2019 - 20:27
Op veel lezers maakt het bovendien een slechte indruk als je tegen negatieve recensies ingaat. Met het corrigeren van een concrete fout kom je misschien nog weg (ik raad het niet aan), maar ga als auteur niet in discussie over inhoudelijke kritiek. Vertrouw erop dat lezers ook in staat zijn een recensie kritisch te lezen.

Lid sinds

12 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
7 januari 2019 - 21:47
Dag allemaal! Mijn tweede roman is in mei verschenen. Net als mijn eerste roman, kon ook deze op veel kritiek rekenen. Mijn debuut werd door de meerderheid wel positief ontvangen (historische fictie, WOII, YA), maar tot mijn verdriet merk ik dat men voor de tweede roman (maatschappelijk, kinderprostitutie, YA) bijna uitsluitend negatieve kritiek heeft. Daar zou ik geen drama van maken - ik sta open voor kritiek en zie het als de ultieme manier om mijn schrijfstijl te verbeteren - als de kritiek ook een beetje gegrond zou zijn. Nu krijg ik de domste verwijten naar mijn hoofd, o.a.: 1) "kinderprostitutie bestaan niet; maak de jeugd geen leugens wijs!" --> het bestaat gewoon wél, like it or not, ik maak de jeugd geen leugens wijs maar probeer juist taboes bespreekbaar te maken en te waarschuwen voor de gruwelen van de 21ste eeuw 2) "een boek dat ik mijn dochter van 10 NOOIT zou laten lezen" --> het boek is een YA en op de cover staat duidelijk vermeld dat het voor jongeren vanaf 16 jaar bedoeld is 3) "onrealistisch hoofdpersonage, ze zoekt niet eerst een normale bijverdienste, ze denkt niet helder" --> als alle jonge meisjes helder zouden denken, zou prostitutie niet bestaan; je hebt meisjes die helder denken en inderdaad een normale job zouden zoeken, en je hebt meisjes die door omstandigheden gevaarlijk impulsieve beslissingen nemen. Mijn protagoniste behoort nou eenmaal tot de tweede categorie Mijn vraag aan jullie: normaal zou ik mij nooit ertoe verlagen om op kritiek te reageren, zeker niet zó'n banale kritiek. Maar de idiote opmerkingen blijven maar komen en laten een slechte indruk na op mensen die het boek nog moeten ontdekken. Daarom zou ik graag op een assertieve manier tot de "critici" spreken, via een persbericht of online, openlijk, waar iedereen het kan zien, over het feit dat hun kritiek gewoon waardeloos is (uiteraard in véél beleefdere bewoordingen).
Dat 'lijkt' [nu] op basis van wat jij schrijft - ietwat vreemde kritiek.
Iemand ideeën hoe ik dit kan doen?
Hoe je op een assertieve manier tot de "critici" kan spreken, via een persbericht of online, openlijk, waar iedereen het kan zien, over het feit dat hun kritiek gewoon waardeloos is (uiteraard in véél beleefdere bewoordingen) is niet simpel te beantwoorden.
1) "kinderprostitutie bestaan niet; maak de jeugd geen leugens wijs!" --> het bestaat gewoon wél, like it or not, ik maak de jeugd geen leugens wijs maar probeer juist taboes bespreekbaar te maken en te waarschuwen voor de gruwelen van de 21ste eeuw
Er zijn ongetwijfeld mensen die denken dat kinderprostitutie in Nederland niet bestaat.
2) "een boek dat ik mijn dochter van 10 NOOIT zou laten lezen" --> het boek is een YA en op de cover staat duidelijk vermeld dat het voor jongeren vanaf 16 jaar bedoeld is
Dat is mij wel duidelijk - een YA-boek en op de cover staat duidelijk vermeld dat het voor jongeren vanaf 16 jaar bedoeld is - en ik ben het eens met deze kritiek. Ik zou het mijn dochter/zoon van 10 ook niet laten lezen.
3) "onrealistisch hoofdpersonage, ze zoekt niet eerst een normale bijverdienste, ze denkt niet helder" --> als alle jonge meisjes helder zouden denken, zou prostitutie niet bestaan; je hebt meisjes die helder denken en inderdaad een normale job zouden zoeken, en je hebt meisjes die door omstandigheden gevaarlijk impulsieve beslissingen nemen. Mijn protagoniste behoort nou eenmaal tot de tweede categorie
Dit is ook een heldere mening! Is hun kritiek inderdaad waardeloos? Ik vind van niet! Het is nuttige kritiek waar je iets mee kan.

Lid sinds

10 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
8 januari 2019 - 14:26
Is hun kritiek inderdaad waardeloos? Ik vind van niet! Het is nuttige kritiek waar je iets mee kan.
In welk opzicht, Yrret? Goede kritiek is kritiek waar je inderdaad iets uit kan leren. Het enige wat ik uit deze kritieken leer, is dat Nederland en België zichzelf behoorlijk tegenspreken: we vinden het zogezegd o, zo belangrijk om taboes te doorbreken, zeker voor onze kinderen, maar een YA over kinderprostitutie verschijnt op de markt en iedereen wordt meteen hysterisch :(

Lid sinds

14 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
8 januari 2019 - 14:39
Moeilijk. Maar het beste wat je doen kan is er niet op reageren. Het is vervelend, dat snap ik. Maar als je een boek de wereld in stuurt, staat het de lezer vrij er van te vinden wat hij of zij vindt. Of jij dat nou terecht vindt of niet. Laat ik het anders stellen: Wat denk je dat het oplevert als je wel reageert op die reacties? Gaan die mensen het dan wél leuk vinden? Denk je dat mensen die het niet gelezen hebben het boek nu wel gaan lezen omdat jij ruzie maakt met critici? Je kunt dit niet winnen.

Lid sinds

9 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
8 januari 2019 - 17:15
Ik zie op bol.com één gematigd kritische review en op hebban.nl één positieve review. Waar is die berg van kritiek dan?

Lid sinds

10 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
8 januari 2019 - 20:42
Ik zie op bol.com één gematigd kritische review en op hebban.nl één positieve review. Waar is die berg van kritiek dan?
Blogs, Instagram, Twitter, ...

Lid sinds

6 jaar 9 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
8 januari 2019 - 21:33
Ik zie op bol.com één gematigd kritische review en op hebban.nl één positieve review. Waar is die berg van kritiek dan?
Blogs, Instagram, Twitter, ...
Of bedoelt die Biblion-recensent dat u de afwijkendheid van Jana onvoldoende aannemelijk gemaakt wordt? Zegt zij dus dat u meer aandacht had moeten geven aan haar kwetsbaarheid? Als een heel vrolijk personage opeens depressief wordt, dan komt dat ongeloofwaardig over. De schrijver moet eerst duidelijk gemaakt hebben dat die vrolijkheid onhoudbaar was. Ik ken uw boek niet, maar het zou kunnen zijn dat de recensent dacht dat Jana een normaal personage was, dat wel een bijbaan zou moeten willen. Het kan ook aan de recensent liggen. Soms kun je niet geloven in de psychologie van de roman. Zelfs de beste recensent kraakt ook weleens een goed boek

Hay

Lid sinds

19 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
9 januari 2019 - 0:11
Ik denk ook dat het in de regel niet verstandig is om je tegen kritiek en slechte recensies af te zetten. Je loopt de kans in een neerwaartse spiraal te belanden en het plezier in schrijven te verliezen. Maar ik ben het niet eens met mensen die zoals Katja in post #8 stellen dat je helemaal nooit moet reageren, ook niet op goede recensies. Als ik een serieuze en interessante recensie of andere reactie op een van mijn boeken lees, al dan niet kritisch, ga ik daar wel degelijk soms over in gesprek, met name op Hebban. Daar heb ik nooit een vervelende ervaring mee gehad. Ik vind het alleen maar leerzaam. Maar dat gaat natuurlijk alleen op als je elkaar als schrijver en recensent in je waarde laat en als de uitwisseling van gedachten inhoudelijk en constructief blijft. Of dat mogelijk is, proef je meestal vanzelf wel uit de toon van de recensie. Op slordige, duidelijk in een vloek en een zucht neergeschreven reacties (geheel ten onrechte ook vaak recensies genoemd) kun je maar beter niet reageren.

Lid sinds

12 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
9 januari 2019 - 13:31
Is hun kritiek inderdaad waardeloos? Ik vind van niet! Het is nuttige kritiek waar je iets mee kan.
In welk opzicht, Yrret? Goede kritiek is kritiek waar je inderdaad iets uit kan leren. Het enige wat ik uit deze kritieken leer, is dat Nederland en België zichzelf behoorlijk tegenspreken: we vinden het zogezegd o, zo belangrijk om taboes te doorbreken, zeker voor onze kinderen, maar een YA over kinderprostitutie verschijnt op de markt en iedereen wordt meteen hysterisch :(
In welk opzicht? Ik denk dat jij je deze specifieke kritiek erg aantrekt. Jij noemt het de domste verwijten! - Ten aanzien van deze specifieke kritiek trek ik mij niets aan van een sufferd die dit boek niet laat lezen door een 10 jarige dochter! Het is duidelijk een YA vanaf 16 jaar, staat op de cover. Deze sufferd is mogelijk een heel wijze moeder. - Van iemand die zegt dat kinderprostitutie niet bestaat [Waar? In Nederland?] en dat ik de jeugd geen leugens mag wijs maken trek ik mij ook niets aan. Mijn leven is plezant omdat ik óók een struisvogel ben. NB Sinds ik weet [aanname] dat Belgen het woord leuk niet begrijpen, ben ik voornemens het woord plezant te gebruiken, daar waar ik het nodig acht, om de leukigheid. https://www.terredeshommes.nl/nieuws/brandpunt-ov… - Van een reactie als deze; een onrealistisch hoofdpersonage, ze zoekt niet eerst een normale bijverdienste, ze denkt niet helder - daar zou ik even over nadenken. Heb ik [de schrijver- jij] ergens iets over het hoofd gezien. Wie zijn deze [3] mensen die volgens jou domme verwijten naar je hoofd slingeren? Ken jij ze? Ik denk van niet. Jij spreekt van - banale kritiek - idiote opmerkingen en waardeloze kritiek. Eigenlijk, begin ik ook ietwat zorgelijk te kijken naar jouw kritiek, op die kritiek.
Goede kritiek is kritiek waar je inderdaad iets uit kan leren.
Dit is een uitermate wankele stelling. Want, wat is goede kritiek? Goede kritiek voor jou kan net zo simpel banale kritiek zijn voor mij. Perceptie.
Het enige wat ik uit deze kritieken leer, is dat Nederland en België zichzelf behoorlijk tegenspreken: we vinden het zogezegd o, zo belangrijk om taboes te doorbreken, zeker voor onze kinderen, maar een YA over kinderprostitutie verschijnt op de markt en iedereen wordt meteen hysterisch :(
Ben ik niet met je eens, omdat jij schrijft over we! Ik wil helemaal niet dat jij een taboe doorbreekt voor mij of mijn kinderen over kinderprostitutie! Waarom wil jij dat eigenlijk? Wie ben jij? Een ervaringsdeskundige? En 'een' ervaringsdeskundige mag ook 'één' ervaringsdeskundige zijn. Iedereen wordt hysterisch? Dat wil je mogelijk graag, maar daar is geen sprake van.
Als ik een serieuze en interessante recensie of andere reactie op een van mijn boeken lees, al dan niet kritisch, ga ik daar wel degelijk soms over in gesprek, met name op Hebban. Daar heb ik nooit een vervelende ervaring mee gehad. Ik vind het alleen maar leerzaam. Maar dat gaat natuurlijk alleen op als je elkaar als schrijver en recensent in je waarde laat en als de uitwisseling van gedachten inhoudelijk en constructief blijft. Of dat mogelijk is, proef je meestal vanzelf wel uit de toon van de recensie. Op slordige, duidelijk in een vloek en een zucht neergeschreven reacties (geheel ten onrechte ook vaak recensies genoemd) kun je maar beter niet reageren.
Dit [de feedback van Hay] bedoel ik met wat jij, Ovidia, kan leren! Maar, dan mag je eerst een mens worden als, Hay.
Wat denk je dat het oplevert als je wel reageert op die reacties? Gaan die mensen het dan wél leuk vinden? Denk je dat mensen die het niet gelezen hebben het boek nu wel gaan lezen omdat jij ruzie maakt met critici?
Duidelijk, toch? Maar, voor dit duidelijk is voor jou, mag je eerst een mens worden als Harry.

Lid sinds

10 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
10 januari 2019 - 11:19
Of bedoelt die Biblion-recensent dat u de afwijkendheid van Jana onvoldoende aannemelijk gemaakt wordt? Zegt zij dus dat u meer aandacht had moeten geven aan haar kwetsbaarheid? Als een heel vrolijk personage opeens depressief wordt, dan komt dat ongeloofwaardig over. De schrijver moet eerst duidelijk gemaakt hebben dat die vrolijkheid onhoudbaar was. Ik ken uw boek niet, maar het zou kunnen zijn dat de recensent dacht dat Jana een normaal personage was, dat wel een bijbaan zou moeten willen. Het kan ook aan de recensent liggen. Soms kun je niet geloven in de psychologie van de roman. Zelfs de beste recensent kraakt ook weleens een goed boek
Dat zijn interessante theorieën; ik heb het - vind ik, alleszins - echter redelijk duidelijk gemaakt in het verhaal, dat Jana van begin af aan gekweld wordt door haar situatie, te trots om dit aan haar vriendinnen te tonen, maar thuis achter gesloten deuren laat ze zich door de ellende overspoelen. Redelijk realistisch, dacht ik ... Over het algemeen echt bedankt voor je reactie, je woorden geven mij moet ;)

Lid sinds

10 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
10 januari 2019 - 11:28
Als ik een serieuze en interessante recensie of andere reactie op een van mijn boeken lees, al dan niet kritisch, ga ik daar wel degelijk soms over in gesprek, met name op Hebban. Daar heb ik nooit een vervelende ervaring mee gehad. Ik vind het alleen maar leerzaam.
Mee eens! Bij literaire cafés en cultuuravonden raakte ik ook al aan de praat met lezers. Sommigen vonden mijn werk super, anderen waren niet bang om rechtuit te zeggen dat ze het waardeloos vonden; ik bewonder mensen die zoiets face-to-face met de auteur durven delen. Dat getuigt van zelfzekerheid en, eventueel, bereidheid om in discussie te gaan. Afgelopen november signeerde ik op de Boekenbeurs van Antwerpen, er liep een jonge "recensent", amper 18, voorbij mijn tafeltje. Ik herkende haar als één van de recensenten die mijn boek volledig hadden afgekraakt online, zette echter een vriendelijk gezicht op en knoopte een praatje aan. Zodra ze besefte dat ik haar herkende werd ze zenuwachtig, bijna angstig. Deze ervaring vond ik zowel lachwekkend als pijnlijk. De vloek van de 21ste eeuw: iedereen zit veilig af te kraken achter hun computerscherm, maar een confrontatie in het echt? Ho maar, dan doen ze het in hun broekje. Om nog maar eens te zeggen, volledig mee eens, Hay! ;)

Lid sinds

6 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
11 januari 2019 - 12:00
Als ik een serieuze en interessante recensie of andere reactie op een van mijn boeken lees, al dan niet kritisch, ga ik daar wel degelijk soms over in gesprek, met name op Hebban. Daar heb ik nooit een vervelende ervaring mee gehad. Ik vind het alleen maar leerzaam.
Mee eens! Bij literaire cafés en cultuuravonden raakte ik ook al aan de praat met lezers. Sommigen vonden mijn werk super, anderen waren niet bang om rechtuit te zeggen dat ze het waardeloos vonden; ik bewonder mensen die zoiets face-to-face met de auteur durven delen. Dat getuigt van zelfzekerheid en, eventueel, bereidheid om in discussie te gaan. Afgelopen november signeerde ik op de Boekenbeurs van Antwerpen, er liep een jonge "recensent", amper 18, voorbij mijn tafeltje. Ik herkende haar als één van de recensenten die mijn boek volledig hadden afgekraakt online, zette echter een vriendelijk gezicht op en knoopte een praatje aan. Zodra ze besefte dat ik haar herkende werd ze zenuwachtig, bijna angstig. Deze ervaring vond ik zowel lachwekkend als pijnlijk. De vloek van de 21ste eeuw: iedereen zit veilig af te kraken achter hun computerscherm, maar een confrontatie in het echt? Ho maar, dan doen ze het in hun broekje. Om nog maar eens te zeggen, volledig mee eens, Hay! ;)
Je herkende je recensent, amper 18, die je boek volledig heeft afgekraakt online. Kun je nagaan hoe schrijvers zich voelden voor het internet, toen waren de meeste recensenten niet te bereiken, of te herkennen voor schrijvers. Dus als je een negatieve recensie kreeg, moest je het er maar gewoon mee doen. Misschien is dat ook een tip voor u. Accepteer dat niet iedereen weg is van je boek, maar steek je energie in degene die het wel mooi vinden. Of je volgende boek.

Lid sinds

13 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
12 januari 2019 - 10:31
Ten eerste, je hoeft het niet iedere lezer naar zijn zin te maken. Niet elke tekst is besteed aan elke lezer, of wel: over smaak valt niet te twisten. Daarentegen: een nieuwsgierige schrijver zou zich wel van elke lezersfeedback mogen afvragen: waardoor komt het dat deze lezer mijn tekst op die manier opvatte? Waardoor komt het dat een lezer detail X of bedoeling Y mistte, terwijl ik dacht dat ik dat duidelijk naar voren bracht? Dat lijkt mij altijd een meer leerzame manier om met kritiek om te gaan dan je eigen tekst te gaan verdedigen. Want jouw eigen beleving van jouw tekst is, uiteindeijk, ook maar de ervaring van één persoon. Het heeft met jouw smaak te maken. Daarover hoef je niet te twisten, en het staat al helemaal niet mooi dat je die twist op de man speelt en het karakter van een achtienjarige recensent ter discussie stelt. Tenzij je met deze draad gewoon even je frustratie wilt luchten, dat kan ik begrijpen. Want makkelijk wordt het natuurlijk nooit om negatieve feedback te ontvangen op werk wat ons zo lief is.

Lid sinds

9 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
13 maart 2019 - 14:44
Hoi Ovidia, Je hebt al zeer interessante en mooie feedback teruggekregen. Ik ben het eens dat het slim is niet te reageren op de critici. Heel begrijpelijk dat het je raakt, en dat je het gevoel hebt je werk te willen verdedigen, maar je kunt je ook afvragen of je het zinvol is aandacht te geven aan negativiteit. Ik denk van niet. Wat je aandacht geeft, groeit en feit is dat er altijd mensen zullen zijn die er een andere mening op nahouden (zo hoort het ook ;)) Het zegt niets over jouw werk, maar meer over hun kijk op de wereld. Als je iets had kunnen (en willen!) doen met hun feedback, dan had je dat ongetwijfeld gedaan. Ik krijg wel de indruk dat je daar voor open staat. Dus misschien kun je dit gewoon bij hen laten. Ik hoorde ooit iemand zeggen: Gefeliciteerd, je hebt een criticus! Want wanneer je kritiek krijgt, dan val je op. En opvallen is altijd goed. Jouw boek is klaar en jouw boodschap is gezegd. Mensen mogen er op dat moment van alles van vinden. Of het nu klopt of niet. Wat voor jou waar is, hoeft niet voor de ander waar te zijn - ook al heb je het over feiten. Er is altijd wel iemand te vinden die het niet gelooft. Het is niet jouw taak om die persoon te overtuigen van jouw gelijk. Trap niet in de valkuil dat je iets te bewijzen hebt. Laat het alsnog je helpen het zilveren randje te ontdekken. Kijk of je het kunt omdraaien. Wellicht kun je hun reactie zien als hun waarheid en dit jou laten inspireren voor een volgend boek. En wellicht wil je gewoon niet meer lezen wat de kritieken zijn - positief of negatief - want het zijn niet de lezers/critici die bepalen wat de waarde is van jouw boek, maar jij als schrijver die iets te vertellen heeft. Janet

Lid sinds

5 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
14 maart 2019 - 19:50
Don't feed the trolls! Je hebt altijd een groep mensen die iets negatiefs te melden hebben. Het is lastig maar trek je, je er niks van aan.

Lid sinds

7 jaar 6 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
24 maart 2019 - 12:09
Ik denk dat het afhangt van het soort medium of je moet ingaan op positieve of negatieve reacties en kritiek. Social media zijn ontworpen voor interactie. Als bijvoorbeeld op Facebook of Hebban nooit ingaat op kritiek dan maak je volgens mij geen juiste indruk. Als ik kritiek post en merk dat de auteur op een onverwacht goede manier op reageert, persoonlijk en niet te traag, dan heeft die auteur een wit voetje bij mij.

Lid sinds

14 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
26 maart 2019 - 13:58
Ik denk dat het afhangt van het soort medium of je moet ingaan op positieve of negatieve reacties en kritiek. Social media zijn ontworpen voor interactie. Als bijvoorbeeld op Facebook of Hebban nooit ingaat op kritiek dan maak je volgens mij geen juiste indruk. Als ik kritiek post en merk dat de auteur op een onverwacht goede manier op reageert, persoonlijk en niet te traag, dan heeft die auteur een wit voetje bij mij.
De risico’s zijn veel groter dan de potentiele voordelen. Een reactie valt snel verkeerd of komt defensief over. Elke andere reactie dan “bedankt voor je feedback” is een recept voor rampen. Vergeet ook niet dat het internet niets vergeet. Een discussie onder een recensie blijft voor altijd vindbaar. Dus als je over tien jaar in de zoekresultaten wilt bovendrijven met je ongelukkig gevallen reactie, be my guest.