De hartslag van je personage

In het boek dat ik tijdens één van mijn laatste slapeloze nachten ter hand nam, om een spoiler te vermijden noem ik hier niet de titel en de auteur, piekte de gemoedstoestand van het hoofdpersonage naar ongekende hoogten. Na vele hoofdstukken had hij eindelijk zijn grote liefde gekust! Dat gaf hem kennelijk nieuwe moed en hij verontschuldigde zich bij de vele vrienden bij wie hij het in de voorafgaande periode uit grote frustratie had verknald. Dat gaf enkele knauwen in zijn piek, want niet iedereen aanvaardde zijn sorry’s even laconiek. Niettemin las ik me lachend door de nacht. Stiekem hoopte ik op een tweede slapeloze nacht. Die kwam er wel degelijk, maar verliep helemaal anders. Het geluksdelirium van het hoofdpersonage eindigde abrupt en daalde duizelingwekkend toen zijn beste vriend de volgende ochtend dood werd aangetroffen. Met een brok in mijn keel trok ik de dekens wat hoger over me heen.

Het cardiogram

In het boek waarover ik het heb, zijn er extreme hoogteverschillen in de gemoedstoestand van het personage. Zo uitgesproken hoeft het niet steeds te zijn. Maar toch, naar mijn mening moet een rond personage meanderen tussen de drie basisgevoelens: blij, bang en boos. Waarbij blij boven de nulmeting uitkomt en bang en boos eronder liggen.

Bepaal vooraf wat de nulmeting van jouw personage is. Dat hoeft niet per se ‘neutraal’ te zijn, of ‘evenwichtig’. Neen, de nulmeting heeft te maken met de overwegende karaktereigenschappen van jouw personage. Zo bijvoorbeeld is de jongeman in het hierboven genoemde boek een humorist, die de eigen situatie waar nodig van grappen voorziet. Elk scheutje humor in dat boek ligt dus op de lijn van de nulmeting. De pieken in zijn gemoedstoestand zijn dan ook ronduit hilarisch en doen de lezer luidop lachen. Het spreekt voor zich, dat het verdriet om de overleden vriend dan ook ver onder die nulmeting ligt.

Vervolgens neem je een groot blad papier (of nog beter de rol tekenpapier van IKEA – 3,99 euro voor 30 meter) en een potlood en zet je over de ganse lengte een lijn in het midden van het blad. Dat is je nulmeting. Per hoofdstuk (of als je wil per groter onderdeel) teken je nu de pieken en de dalen van je personage. Een gezond cardiogram, of dus een boeiend hoofdstuk, gaat afwisselend boven en onder de nulmeting. Zo krijg je een grafiek waarbij je duidelijk ziet hoe gevarieerd en dus ook hoe interessant jouw verhaal is.

Emoticons

Wil je het nog duidelijker maken? Zet dan bij elke piek en bij elk dal een emoticon met het overwegende gevoel erbij. En nuanceer. Blij, bang en boos, zijn de basisemoties. Jouw personage hoeft echter niet altijd op dezelfde manier blij is. Het kan ook vriendelijk zijn, opgelucht, euforisch of trots, aardig of manisch en ga zo maar door. Door de emoticon te specifiëren, zie je de variatie in reactiemogelijkheden van jouw personage. En vind je geen standaardemoticon voor een bepaald gevoel, dan vind je er gewoon één uit.

Een voorbeeld

Voor mijn laatste boek ‘Neen’, maakte ik zo’n cardiogram. Het is een dun boek zonder hoofdstukken en daarom heb ik het kunnen vatten op één blad. Het is eerder een verdrietig boek, dat nooit hoog boven die nulmeting uitstijgt. Alleen het ietwat hoopvolle open einde doet beterschap vermoeden. En dus kreeg de laatste stijgende piek een pijl mee. Het ziet er zo uit:

Kortom: pas als de lijn stijgt en daalt, zet je een levend personage neer. Want je weet het wel, een vlakke lijn op een cardiogram betekent slecht nieuws. Het personage is overleden en kan in het beste geval slechts nog gereanimeerd worden.

Over de blogger

Ilse Bockstaele schreef enkele boeken voor kinderen en publiceerde zonet haar eerste roman voor volwassenen. Ilse is partner, mama, vriendin en schrijft het liefst over de kleine dingen in het leven van elke dag. Ze werkt in een voorziening voor mensen met een verstandelijke beperking en brengt in twee van haar boeken deze doelgroep tot leven. Bezoek haar blog als je meer over Ilse en haar schrijverijen wil weten.