#115 De lach ontwapent

De eerste zin: “De ondraaglijke lichtheid van het bestaan.” van Milan Kundera. Het zou dwaas zijn van de auteur om de lezer te willen aanpraten dat zijn personages werkelijk hebben bestaan. Het zou niet alleen dwaas zijn, maar ook onverantwoord ten opzichte van de personages zelf. De waarheid zou het kunnen winnen van de reeds aangenomen leugen en de gevolgen zouden niet te overzien zijn. Met beschuldigde vingers zou er naar een aantal in het boek geborenen worden gewezen, waar men meende, ze in het dagelijks bestaan te herkennen. Terwijl de uit de vrouw geborenen, waarvan de namen in het boek verdraait weergegeven waren, waarschijnlijk daarvan gevrijwaard zouden worden, omdat het nu eenmaal geoorloofd wordt voor onderdrukkers te onderdrukken in het land van de onderdrukkers. De onderdrukten houden elkaar in de gaten en werken zo weer mee met de onderdrukkers. Allemaal uit angst voor de onderdrukking. Het een sluit het ander niet uit. Dit had ze willen kunnen zeggen, uit willen leggen, maar zoals gezegd het zou dwaas zijn. Zolang niemand, iemand herkent, dacht ze, is het een goed verhaal. Alleen de lezer die tussen de regels kan lezen, zal de ongelijkheid die ik heb geschetst, aan elkaar geregen met grappen en grollen, kunnen ontcijferen. Zij zullen hun mond niet open doen. Niet met de vingers gaan wijzen, want het zou hun eigen verraad betekenen. Zij zouden hun denken bloot geven, want tussen de regels kunnen lezen, heeft alles te maken met hoe je denkt. Dat beredeneerde ze in luttele seconden voorafgaand aan haar boekpresentatie. De zaal zat vol en ze zag tussen het publiek haar personages zitten. Ze opende het boek op een met een geel stickertje gemarkeerde bladzijde en las de eerste grap voor. Het opgekomen zweet verdampte op haar huid, toen zij in de opengesperde monden van het lachen, van haar personages keek.