Het nalezen van teksten

Ik lees het absoluut vaker dan drie keer door. Bij mij zijn er gemiddeld tussen de zes en de acht herschrijfrondes voordat het aan mijn eigen kwaliteitseisen voldoet. Ik werk van groot naar klein. Daarmee bedoel ik, de eerste herschrijfronde focust op structuur en opbouw, dan naar woordkeuze en melodie en als laatste pas komen de komma's en spelfouten. Tussen de eerste herschrijfrondes zitten meestal de grootste pauzes, (een paar maanden tot een half jaar.) Hoe verder ik kom in het proces hoe minder lang ik het aan de kant hoef te leggen. Voordat ik aan de spelfoutronde begin is het soms al genoeg om een paar dagen tot een week iets anders te doen.

Daarbij komt dat al lees ik het tien keer over ik gewoon over de fouten heen lees, op de een of andere manier lees ik het goed terwijl het er verkeerd staat.

Daarin ben je niet de enige. Er zijn ook al meerdere topics over. In de zoekfunctie 'corrigeren' invullen, dan kom je daar.

Ik heb een vraag, hoe vaak lezen jullie iets over dat je hebt geschreven?

Minstens 5 keer. Tien keer is niet uitzonderlijk.

Wanneer ik dat doe begin ik oeverloos te neuzelen met punten en komma’s en ga zinnen veranderen die ik daarna toch weer in de oorspronkelijke vorm terugzet.

Dat had ik vroegâh ook altijd. Tegenwoordig niet meer, en ik denk dat dat komt omdat ik zekerder ben geworden van het effect van bepaalde zinnen. Dat komt doordat ik veel naar andermans teksten heb gekeken (hier op proeflezen) en heb nagedacht over hoe dat op me over kwam en waarom. Daarnaast zijn er ook gewoon vuistregels die ik op een gegeven moment ben tegengekomen. Ben tegengekomen, tegengekomen ben? Ben tegengekomen, want het voltooid deelwoord in het belangrijkste woord en je doet er in het algemeen goed aan om dat aan het einde van de zin te zetten. Woorden aan het begin of einde van een zin hebben namelijk ietjes meer nadruk dan de rest. Zo zijn er tal van trucjes.

Ben tegengekomen, tegengekomen ben? Ben tegengekomen, want het voltooid deelwoord in het belangrijkste woord en je doet er in het algemeen goed aan om dat aan het einde van de zin te zetten. Woorden aan het begin of einde van een zin hebben namelijk ietjes meer nadruk dan de rest. Zo zijn er tal van trucjes.

Niet echt on-topic, maar Taalunieversum zegt toch iets anders: http://taaladvies.net/taal/advies/tekst/36/werkwo…

Er bestaat een hardnekkig misverstand dat de volgorde met het deelwoord achteraan (...) beter zou zijn. Dat is beslist niet het geval. De volgorde is in principe vrij: iedereen kan hier zijn persoonlijke voorkeur en zijn gevoel voor zinsritme laten gelden. Een en ander neemt niet weg dat er bepaalde tendensen in het gebruik aan te wijzen zijn. Er tekent zich met name een verschil af tussen gesproken en geschreven taal. In niet- formele gesproken taal is de volgorde waarbij de persoonsvorm volgt op het deelwoord, het gebruikelijkst (dus: verzwegen heeft, veranderd worden enzovoort). In geschreven taal, vooral in journalistieke teksten, bestaat er een toenemende tendens om de volgorde hulpwerkwoord-deelwoord te gebruiken (dus: heeft verzwegen, worden veranderd enzovoort).

Het is mogelijk ook regionaal bepaald; in de ene regio past tegengekomen ben vloeiender in de melodie, en in een andere ben tegengekomen.

Zoveel als nodig is. Totdat het perfect is. Het 'neuzel-gevoel' kun je wel ondervangen, door wanneer je denkt dat het verhaal 'af' is, een proeflezer in te schakelen. Dan blijkt vaak dat er, in ieder geval inhoudelijk, nog wel wat werk te doen is. Succes :)

Ik zie niet helemaal hoe Taalunieversum mijn stelling tegenspreekt. Zeker zijn beide vormen volledig legitiem. Maar

Woorden aan het begin of einde van een zin hebben namelijk ietjes meer nadruk dan de rest.

blijft nog steeds waar, mijns inziens. Maar misschien is dat smaak. Hoe dan ook niet on-topic, nee. ;) Waar het om gaat, is dat ik me zeker voel over mijn keuzes in zulkde gevallen, en ik hoop dat Erik zo'n zekerheid ook vindt.

Ah oké, bedankt voor de reacties tot nu toe, leuk om te lezen. De topics over het corrigeren heb ik gevonden, ik beloof wat meer gebruik te maken van de zoekfunctie. Wat me wel opvalt nu ik wat meer op de site lees is dat het lijkt alsof het gemiddelde opleidingsniveau hier wat hoger is. Ik schrijf bijna geheel op gevoel, en ik vind het nu een gemis dat mijn LTS niveau niet bepaald helpt bij het schrijven. Ik vond mezelf al een hele pief dat ik wist wat een werkwoord was… Ik ga nog maar ’s proeflezen :-)

Wat me wel opvalt nu ik wat meer op de site lees is dat het lijkt alsof het gemiddelde opleidingsniveau hier wat hoger is.

Valt wel mee. Ik heb de Lagere Landbouw School als hoogst genoten opleiding. Zonder gevoel zou geen woord deugen.

Mja, ik weet het niet. Wat ik van de middelbare school nog weet is ook weer niet zo daverend. Het meeste over taal heb ik later zelf gezocht op hut internet. Zo heb ik afgelopen week nog geleerd wat een voorzetselvoorwerp is. ... Ik heb ook geleerd dat ik daar waarschijnlijk nooit in mijn leven iets aan ga hebben xD

Ik heb ook geleerd dat ik daar waarschijnlijk nooit in mijn leven iets aan ga hebben xD

Dat dacht ik ook ... toen ik nog erg jong was. :)

Dat dacht ik ook ... toen ik nog erg jong was. :)

En heb je daaraan iets gehad? :!:

Ik heb een vraag, hoe vaak lezen jullie iets over dat je hebt geschreven? Zelf lees ik het twee of drie keer over, zelden vaker. Wanneer ik dat doe begin ik oeverloos te neuzelen met punten en komma’s en ga zinnen veranderen die ik daarna toch weer in de oorspronkelijke vorm terugzet. Daarbij komt dat al lees ik het tien keer over ik gewoon over de fouten heen lees, op de een of andere manier lees ik het goed terwijl het er verkeerd staat. Ben zomaar nieuwsgierig naar de werkwijze van anderen.

Wel meer dan honderd keer.

Als ik iets schrijf ben ik te snel geneigd het al meteen na te lezen, nog voor het af is. Ik verander dan ook dingen. Als ik merk dat ik veel aan het veranderen ben, kopieer ik mijn tekst zodat ik - mocht ik het verknoeien - toch nog kan teruggrijpen naar een eerdere versie. Maar eigenlijk grijp ik nooit terug. Het is dus eerder een geruststellende gedachte de eerdere versies nog te hebben. Nalezen terwijl ik schrijf dient eigenlijk meer om te voelen of zinnen niet te lang zijn of te ingewikkeld. Het probleem hierbij is dat je het zo vaak herleest dat je nog onmogelijk een eerste indruk kan krijgen. De zin die je eerst misschien wat lang vond, lees je nog eens om te dubbelchecken en dan nog eens om zeker te zijn. En dan ben je hem zo gewoon dat je hem niet meer lang vindt. :) Het nalezen is van grotere waarde als er ruime tijd tussen zit. Als jij zelf eigenlijk niet meer elk detail van het verhaal uit je hoofd kent, of elke zin. Dan pas kunnen ongerijmdheden je opvallen, zowel qua taal als inhoud. Twee of drie keer nalezen, lijkt me bijzonder weinig. Tenzij je een natuurtalent bent, is het volgens mij onmogelijk je zinnen juist geboetseerd te hebben bij zo'n korte nalezing. Of het literatuur wordt of "gewoon iets om te lezen", zit hem volgens mij juist in de afwerking, het kneden tot je een geheel hebt waar niets te veel en niets te weinig staat. Uiteraard is niets ooit af en moet je ooit stoppen. Maar volgens mij niet na drie keer. Ik had ooit een docent die regelmatig boeken publiceerde en hij las telkens max. 12 bladzijden terug voor hij 's ochtends aan het schrijven begon. En uiteraard nog een paar keer het geheel als het af was. Noot: als ik iets geschreven heb waar ik niet echt iets mee van plan ben, ben ik minder geneigd het veel na te lezen of aan te passen.

Ik lees voorafgaand aan het schrijven altijd het laatste stuk terug om in het ritme van de tekst te komen. Dat doe ik tijdens het schrijven ook verschillende keren. Ik schrijf dus niet echt een eerste versie omdat ik steeds herlees en herschrijf. Na het schrijven lees ik het ook nog verschillende keren door. Sowieso lees ik de hele tekst hardop voor omdat er dan totaal andere dingen opvallen. En ik lees de tekst ook een keer in een andere lay-out, dan vallen er weer andere dingen op. Bij de drukproef komt de tekst zowat mijn neus uit.

Langzaam en hardop aan jezelf voorlezen. Vergeet niet te focussen op elke zin, elk woord, elke letter, elk leesteken, enzovoort.

Ik lees het hooguit twee keer door. Dan gaat het naar een proeflezers. Ik kan het wel tien keer doorlezen maar dan nog lees ik over de fouten heen. Wat het volt.deelw. betreft: het ligt aan de zin en het ritme. De ene keer loopt het beter als het ervoor staat, een andere keer loopt het beter als het erachter staat. Hardop lezen kan helpen. Mijn vaste proeflezeres houdt hardnekkig vast aan het volt.deelw. achteraan. Dan lees ik het voor en vraag of ze het zo niet beter vindt klinken. Als jij dat vindt, antwoordt ze dan. Ze vindt gewoon dat het zo hoort.

Ik heb gisteren de foto-schrijfopdracht gedaan. Van eerste versie naar geplaatste versie zeker 7 keer nagelezen. Geplaatst en vervolgens nog drie correcties gemaakt :-)

Bedankt allemaal voor de reacties, ik denk nu een beetje te weten hoe ik ervoor sta. Ik ben een woordverliefde krabbelaar en een taalkundig onbenul die een verhaal kan vertellen maar om dat echt goed te krijgen moet ik nog veel doen. Om mijn teksten – binnen mijn mogelijkheden – helemaal goed te krijgen ga ik aan de slag met jullie adviezen. Wel eerst uitzoeken wat er met alle termen wordt bedoeld, zoals “structuur, opbouw, woordkeuze en melodie.” Sinds kort ben ik op de hoogte van wat grondbeginselen over het gebruiken van hun, hen en zij etc. Zaken die ik ongemerkt vaker goed dan fout deed, maar vraag me niet hoe. Ik heb me deze week op wat teksten gestort en meerdere malen doorgelezen zoals jullie voorstelden, niet hardop dat werkt bij mij wat minder omdat ik stotter. En inderdaad zo hier en daar heb ik toch nog wel wat aangepast én laten staan. Wat opviel was dat ik dacht dat schrijven leuk was maar het begint op werken te lijken hoor :-) Ik hoop snel wat te kunnen plaatsen op proeflezen of een schrijfopdracht, wanneer ik de opdracht begrijp, en ga dan een weekje iets voor mezelf doen.

Nog een tip van mijn kant: Druk je tekst af! Iets lezen vanaf papier i.p.v. een scherm maakt een wezenlijk verschil. Momenteel ben ik met mijn tweede roman bezig. Als ik een hoofdstuk af heb ga ik het afdrukken en dan op mijn gemak, met mijn rode fijnschrijver, doorlezen. Ik zit dan ontspannen op de bank en neem er alle tijd voor.Lezend op papier kom ik meer fouten tegen dan als ik het via het scherm lees. Een hoofdstuk schrijf ik zonder al teveel te corrigeren tijden het schrijven/typen, ik wil in de "flow" blijven en pas achteraf de tekst gaan nalezen.

Printen is een heel goed advies, en het in een ander lettetype zetten ook. Zelf lees ik mijn teksten vaak ook nog eens na op mijn iPhone, of bij de langere verhalen zet ik het om naar een ePub en lees het op mijn ereader. Als het er maar anders uitziet dan die drie keer dat je het al gelezen hebt. De factor tijd is ook belangrijk. Voor een kort verhaal hou ik drie dagen aan voor ik het op die manier een laatste keer doorkijk, voor een volledig mansuscript drie weken.

Ik zie niet helemaal hoe Taalunieversum mijn stelling tegenspreekt. Zeker zijn beide vormen volledig legitiem. Maar

Woorden aan het begin of einde van een zin hebben namelijk ietjes meer nadruk dan de rest.

blijft nog steeds waar, mijns inziens. Maar misschien is dat smaak. Hoe dan ook niet on-topic, nee. ;) Waar het om gaat, is dat ik me zeker voel over mijn keuzes in zulkde gevallen, en ik hoop dat Erik zo'n zekerheid ook vindt.

De stelligheid van Taalunieversum ("beslist niet waar") bevreemdt mij. In de Nederlandse taal heeft een beklemtoonde lettergreep gevolgd door een afsluitende onbeklemde de voorkeur door de melodie van onze taal (volgens wetenschappers in fonetiek/fonelogie). In het voorbeeld van Diana is "tegengekomen ben" dus minder goed vanuit dat oogpunt. Wat Diana zegt staat bekend als retentie: het laatste woord klinkt als het ware na in het hoofd van de lezer, waardoor het meer nadruk krijgt. Er zijn talloze situaties waar dit principe van ondergeschikt belang is, maar het is goed om dit gereedschap als schrijver in je kist te hebben.

Ziedaar mijn leermeester :)

Wat Diana zegt staat bekend als retentie: het laatste woord klinkt als het ware na in het hoofd van de lezer, waardoor het meer nadruk krijgt.

Je maakt een grapje?

Er zijn talloze situaties waar dit principe van ondergeschikt belang is, maar het is goed om dit gereedschap als schrijver in je kist te hebben.

Er zijn schrijvers met nutteloos gereedschap in hun kist. En misschien is het pas "gereedschap" als het aan een milde - maar wel vaste - vorm van/aan een standaard voldoet. Misschien wat korte quote`s ... van mijn vriend Yodea. "Poeslief, ik ben." "Krachtig, is geworden jouw feedback."

Mijn enige bijdrage op de vraagstelling zou zijn: neem een ander lettertype en zet het groter op je scherm. Maar ook dit advies werd al gegeven. Verder staan alle adviezen die ik zou geven al genoemd. Meteen uitprinten na 3 x doornemen vind ik erg onverstandig, het is niet duurzaam. Dikke pakken papier die als kladpapier dienen, nou ja dat kan nog, of meteen in de oud-papiercontainer belanden. Jammer. Veel succes.

Ik mis de tip om jouw schrijversinstinct toe te passen! Ik lees mijn teksten net zo vaak door totdat ik gevoelsmatig 100 % tevreden ben, op dat moment! ;) Want eerdere stukjes kan ik nog steeds aanpassen/ verbeteren. Elke zin moet, voor mij, perfect geformuleerd zijn. Zegt mijn gevoel 'nee, nog niet goed genoeg' dan vraag ik mezelf af wat ik nu eigenlijk wil vertellen, wat is het doel? Heeft het geen doel dan schrappen. De hier opgedane 'schrijf theorie' pas ik toe om de zin te perfectioneren. Juist dat spel met onderwerpen, zinsopbouw, synoniemen en tijden brengen mij het plezier van het schrijven. In die zin ben ik een kunstenaar die met mijn digitale pen alle woorden bezoek voor perfectie. En als beloning die heerlijke voldoening van een volmaakt verhaal! :D

@ # 20, Leonardo, de melodie van een taal is een mooi gegeven, maar hoe is die melodie? Wie spreekt er als de nieuwslezer - met een doorgaans zeer beschaafde melodie is dat toch echt geen standaardmelodie; wie spreekt als Harrie Jekkers, Herman Finkers of hoe-heet-ze Alie uit de Takkenbuurt? De melodie hangt van zoveel factoren af (hangt af van zoveel factoren), en dan is geschreven taal daar maar een vorm van kopie van (en dan is geschreven taal daar maar een kopie van, een vorm) < tussen haakjes een variant van de zinsbouw die de melodie bepaalt (of andersom: de variant van de melodie die de zinsbouw bepaalt). Ik vind het een interessant onderwerp - is er een logopedist in de zaal? - zullen we daar een nieuw topic voor openen, en dit houden bij het nalezen van teksten zoals dit topic heet?

Goed plan Thérèse, haal die logopedist er maar bij. :)

#20 Leonardo Ik zou het een grote verarming vinden als we zelfs de melodie van een verhaal aan vaste regels gaan binden. Fonelogen zullen daar best nuttig onderzoek naar doen, maar ik geloof niet dat je de uitkomsten van hun onderzoek als leidraad bij het schrijven kunt of moet gebruiken. Gelukkig maar.

Ik heb toch het idee dat het fonologie is, maar laten we hier alstublieft een nieuw topic van maken, en hier :ontopic: gaan.

@Hay - melodie is wellicht een wat overtrokken term. Ik bedoel dat de Nederlander voorkeur heeft om te eindigen met een beklemtoonde gevolgd door een onbeklemde lettergreep. 'Naklinken' is een ander principe. Je kunt deze gebruiken om subtiel (subliminaal) personages een andere stem te geven. @Thérèse - fonologie is idd de correcte term en een onderwerp dat een eigen draad verdient.