Vragen aan Taaladvies.net

15 oktober 2007 - 13:34
Ik stel regelmatig een vraag aan Taaladvies.net http://taaladvies.net/ Plaats hier jouw vraag en antwoord. Taaladvies.net is een samenwerking van de Nederlandse Taalunie en de Taaltelefoon. (Ook wat Taallink te zeggen heeft, komt hier aan bod.) -------------------------------------------------------------------------------- Titel twee koffie / koffies / koppen koffie Vraag Wat moet het zijn? Ik bestelde twee koffie. Ik bestelde twee koffies. Ik bestelde twee koppen koffie. Ik bestelde voor ons beiden (een kop) koffie. Antwoord Al deze formuleringen zijn mogelijk. Toelichting Koffie kan als stofnaam gebruikt worden in de betekenis 'drank, bereid met gemalen koffiebonen' en heeft dan geen meervoud. Bijvoorbeeld: - Ik bestelde twee koppen koffie. - Ik bestelde voor ons beiden een kop koffie. - Ik bestelde voor ons beiden koffie. Het woord koffie kan ook gebruikt worden voor een 'kop met koffie'. In het normale gebruik wordt hier voor het meervoud de vorm met -s gebruikt: - Ik bestelde twee koffies. In een bijzonder gebruik komt ook de enkelvoudsvorm twee koffie voor. Kelners geven bestellingen in een verkorte vorm door aan hun collega's achter de tapkast: twee bier, vier cola, drie koffie. Zulke gevallen vormen geen uitzondering op de gewone regel voor het gebruik van het meervoud, omdat deze constructies beschouwd kunnen worden als verkortingen van drie kopjes koffie, twee glazen bier, enz. -------------------------------------------------- Toch even zeggen hoe ik aan die vragen kom. Ik zit meerdere uren per dag achter mijn computer. Iedere keer als ik op een taalmoeilijkheid stuit, grijp ik naar mijn boeken over taal. Als ik niet onmiddellijk een antwoord vind, schrijf ik naar taaladvies. Ik ga ervan uit dat er nog anderen zijn die moeten ondervinden dat onze taal een moeilijk te hanteren gereedschap is waarvan de handleiding het best in de bovenste lade ligt. Mijn excuses aan sommige zelfverklaarde taalgeleerden hier die deze topic blijkbaar overbodig vinden.

Lid sinds

17 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
19 oktober 2007 - 8:28
Ik ben blij met jouw reactie, precies omdat ze aantoont dat 'omschrijvers' aan taalarmoede lijden. En bedankt. http://msn.mess.be/data/media/52/Angry.jpg

Lid sinds

17 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
19 oktober 2007 - 9:56
Koen, ik maak inderdaad interpunctiefouten in een expres simpel vocabulair maar d, t, of dt-fouten zul je me niet veel zien maken. Moet jij toch ook toegeven? ;) Iedereen schrijft hoe zijn of haar stijl is. Ik vind het hartstikke leuk om hier van iedereen te leren. Jij ook, hoop ik?

19 oktober 2007 - 10:40
Precies daarom ben ik beestig nieuwsgierig naar de 'behoorlijke' fouten die ik volgens jou maak. }:) Weet je wat jouw grootste fout is? Je leest slordig. Als je beter had gelezen, had je die opmerking over mijn 'behoorlijke' fouten niet gemaakt (wat niet wil zeggen dat ik zulke fouten in dit kleine schrijfkadertje niet maak). Ik heb de goede gewoonte om aan citaten niet te raken. Ik kopieer letterlijk, en soms zet ik (sic) achter een fout (als ik goesting heb, of als ik het niet vergeet).

Lid sinds

17 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
19 oktober 2007 - 10:44
Nou ja, spelfouten. In je vorige mail heb je bijvoorbeeld 'wie betaald dat' gezet, terwijl het toch echt 'wie betaalt dat' moet zijn. Oké, geen al te grote fouten maar wel een ietsiepietsie fout ... Kom, Koen, tover een lach op je gezicht: er zijn wel ergere dingen te bedenken of niet?

19 oktober 2007 - 10:48
Aart, Graag gedaan, maar niet té persoonlijk opvatten. Ik heb van jou nog niets gelezen, dus... (weinig keuze aan smileys, hier :? )

19 oktober 2007 - 10:57
Mara schreef, Nou ja, spelfouten. In je vorige mail heb je bijvoorbeeld 'wie betaald dat' gezet, terwijl het toch echt 'wie betaalt dat' moet zijn. Oké, geen al te grote fouten maar wel een ietsiepietsie fout ... Kom, Koen, tover een lach op je gezicht: er zijn wel ergere dingen te bedenken of niet? Koen: Ik geef het op. :? Wat je daar zegt is een grote fout, maar lees jij wel wat ik schrijf? Sorry, ofwel speel jij met mijn voeten, ofwel kun jij echt niet lezen. Misschien een derde mogelijkheid? Heb jij nu nog altijd niet door dat ik een antwoord geef aan Ceridwen en dat ik hem citeer om hem met (sic) op ZIJN fout te wijzen? Zucht, zucht, zucht. Pfffffff. ------------------------------- Ceridwen Berichten: 392 Lid sinds: 2006-02-15 18 Oktober, 2007 - 14:41 antwoorden Een enkele keer heb ik advies gevraagd aan de taalunie. Er zijn woorden die me eeuwige verwarring geven, dat en wat bijvoorbeeld. Maar eerlijk gezegd vind ik de antwooren van de taalunie nogal vlak. Ze vertellen hoe het in mijn voorbeeldzin moet, maar leer ik nauwelijks hoe het in andere zinnen moet. Renkema houdt mijn voorkeur, lekker snuffelen en speuren en ondertussen nog twintig andere aha en o ja momenten. Wat betreft kunnen, willen en zullen; een woord als zullen omzeil ik liever. Het is een aarzelwoord. De voorbeeldzinnen laten dat al goed zien. 'Wie zal dat betalen' leest veel zeurderiger dan een bondig 'wie betaald dat.' Het heeft een hele andere gevoelswaarde. Hmm, als je karakter toevallig een zeurpiet is het natuurlijk wel een handig zinnetje. ( andere aarzelwoorden; een beetje, enigzins, misschien, wie weet, zoiets, vaak, soms. Alleen in te zetten als ze precies weergeven wat je bedoeld).

19 oktober 2007 - 14:52
Dat noemen ze in Vlaanderen je kak intrekken zonder je gezicht te willen verliezen. Maar goed, we zullen maar doen alsof we je geloven.

Lid sinds

17 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
19 oktober 2007 - 15:17
Waarom zou je me niet geloven? Je moet het niet altijd verkeerd willen zien.

19 oktober 2007 - 18:41
Antwoord: 18 Oktober, 2007 - 10:41 ------------------------------------ Het trucje: Zet 'gij' in de plaats van 'je', en lees de zin. Als hij vlotjes loopt geen 't' aan worden. Word(t) je zus morgen veertien? Loopt niet, dus: Wordt je zus morgen veertien? Wordt(t) je morgen veertien? Loopt, dus: Word je morgen veertien?

Lid sinds

19 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
20 oktober 2007 - 1:05
'Wil je zus je dat niet geven' is de correcte vorm. Sorry Koen. het is : Je zus wil... en Wil je zus...

20 oktober 2007 - 8:53
Zjors, Ik heb hier Stijlboek blz.227 voor me, en ook Bestuur afstandsonderwijs blz.16. Uiteraard spreken we die 't' niet uit in 'Wil(t) je zus je dat niet geven', maar moet ze er staan of niet? Opzoeken, we bladeren om te leren. Misschien heb je gelijk? ------------------------ In 'Wilt je zus je dat niet geven?' is de eeste je een bezittelijk voornaamwoord. In Stijlboek blz. 227 lees ik: Als 'je' een persoonlijk voornaamwoord is, komt er geen 't'; als 'je' een bezittelijk voornaamwoord is, komt er wel een 't'. ------------------------- Ik lees ook nog: Aan een tegenwoordige tijd, gevolgd door het onderwerp 'je' of 'jij' mag je geen 't' toevoegen. (Stijlboek blz. 227) ------------------------ Even enkele voorbeelden bekijken: Braadt je zus de kip voor jou? Verspreidt je broer die valse geruchten? Word je al geholpen? Een politicus die zijn dossiers kent, antwoordt je met feiten, niet met vermoedens. Bij het binnekomen wordt je gevraagd een verklaring te ondertekenen. 'Willen' is dan blijkbaar een uitzondering? http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/384 Inderdaad. Probleem voor mij opgelost, bedankt. ;) Ik heb de vorige berichten over dit onderwerp aangepast met 'worden'.

23 oktober 2007 - 12:20
Titel: weten te; durven te; liggen te; lopen te; zitten te; staan te; gaan te Vraag: Geachte, Stijlboek (blz. 216) verplicht ons om 'te' in de volgende zinnen aan het werkwoord te voegen : Ik weet de kurkentrekker niet te liggen. Ze durft het niet te zeggen. Schrijfwijzer daarentegen (blz.239) zegt bijvoorbeeld dat 'te' in de volgende zin mag weggelaten worden: Hij durft niet meer auto (te) rijden. Alleen in gevallen waar het duidelijk is, mag 'te' niet weggelaten worden (zo begrijp ik het toch): Ik sta hiervan te kijken. Ik kreeg gedeeltelijk een antwoord voor 'durven' via Durven (te) Maar wat met de overige werkwoorden, zoals: liggen, lopen, zitten, gaan en staan? Is Stijlboek niet te 'te' met zijn 'te' regel? Met dank. Antwoord: Wij raden aan om te in de volgende zinnen niet weg te laten: - Ik weet de kurkentrekker niet te liggen. - Ze durft het niet te zeggen. - Hij durft niet meer auto te rijden. - Ik sta hiervan te kijken. Te kan wel weggelaten worden in: - Hij heeft al dagenlang lopen (te) zeuren. Toelichting: De Schrijfwijzer (2002) noemt de formuleringen zonder te informeler. In verzorgde schrijftaal is het dan ook aan te raden om te in een zin als Hij durft niet meer auto te rijden het woordje te niet weg te laten. In het voorbeeld Hij heeft al dagenlang lopen (te) zeuren kunt u te wel zonder probleem weglaten, omdat lopen hier achteraan in de zin staat en zelf een infinitief is. De vorm zonder te vinden wij in dit geval niet informeel of spreektalig. Zie onder punt [1] op http://www.let.ru.nl/ans/e-ans/18/05/04/01/02/bod… of vergelijk met durven in voorbeeld (4) op http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/234. Met 'heel werkwoord' bedoelt Renkema wellicht de infinitief van het werkwoord. Vergelijk: http://nl.wikipedia.org/wiki/Infinitief. Dat is inderdaad een belangrijk verschil tussen lopen in voorbeeld 5 en staan in Ik sta hiervan te kijken (waarin sta geen infinitief is maar een vervoegd werkwoord in de enkelvoudsvorm). Het criterium van de duidelijkheid waar Renkema het over heeft, slaat volgens ons alleen op zinnen als voorbeeld 6, waarin niet duidelijk is wie wat doet als je aan en voor (en om) weglaat. Zie http://oase.uci.kun.nl/~ans/e-ans/18/05/04/12/02/… voor meer informatie over weten in de betekenis 'weten waar'. Zie http://www.let.ru.nl/ans/e-ans/18/05/04/02/body.h… en http://www.let.ru.nl/ans/e-ans/18/05/04/01/02/bod… voor de werkwoorden liggen, zitten, staan en lopen. Zie http://www.let.ru.nl/ans/e-ans/18/05/04/03/01/bod… en http://www.let.ru.nl/ans/e-ans/18/05/04/03/03/bod… voor het werkwoord gaan.

23 oktober 2007 - 12:21
Titel: voor zichzelf / voor haarzelf Vraag: Miriam schonk voor zichzelf, voor Fred en voor mij een glas wijn uit. Of Miriam schonk voor haarzelf, voor Fred en voor mij een glas wijn uit. Antwoord: Beide vormen zijn correct. Grammaticale naslagwerken hebben een voorkeur voor het wederkerend voornaamwoord 'zich(zelf)', maar 'haar(zelf)' is ook correct.

23 oktober 2007 - 12:50
Ik drink alleen één koffie, maar met jou twee koffies, en mijn kindje sabbelt niet op één, maar op twee zalige toffies, doch de zwerver heeft maar één, en niet meerdere kloffies. Ik schrijf dit niet op één, maar op talloze sloffies.

Lid sinds

19 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
23 oktober 2007 - 19:59
Waarom zet je de digitale Van Dale niet op je computer Koen, gekoppeld aan je Word. Dat scheelt de mensen van taaladvies veel werk!

Lid sinds

18 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
24 oktober 2007 - 19:26
Leuk topic, Koen. Ik lees het met plezier, die adviezen van Taaladvies. Zelf heb ik voor het moment nog geen vraag. :)

25 oktober 2007 - 5:52
Zjors, De digitale Van Dale? Een rudimentaire bedoening als je 't mij vraagt. Uitleg geven over de vragen die ik hier stel, doet hij helemaal niet. Trouwens, mijn vragen zijn niet zó voor de hand liggend, anders zou ik automatisch een standaard antwoord krijgen van Taaladvies. Nu maakt men er blijkbaar veel werk van, en dat allemaal gratis! Ariadne, je zult nog veel kunnen lezen, want ik heb almaar meer vragen (hoe meer je weet, hoe meer vragen er opduiken). :)

25 oktober 2007 - 10:27
Dat heb je dan wel mis. :P http://www.vandale.be/opzoeken/woordenboek/?zoekw… In de roman die ik aan het schrijven ben, staat de volgende zin: De binnenband van die fiets is verduurd. Ik zoek het werkwoord verduren op in mijn woordenboek (van Dale), en lees dat ‘verduren’ inderdaad niet enkel ‘verdragen’ betekent, maar ook ‘sterk aangetast worden’. U hebt gezocht op verduren: RESULTAAT (maximaal 20 woorden) ver•du•ren (ov.ww.) 1 verdragen Ben ik dus geen zak mee.

Lid sinds

17 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
25 oktober 2007 - 11:06
Verduren? Wie weet nou wat daarmee bedoeld wordt in zo'n zin als zelfs de digitale Van Dale het niet kan vinden? :?

Lid sinds

19 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
25 oktober 2007 - 11:20
verduren1 ver·du·ren verduurde woordvormen   1 · overgank. werkw.; h. verduurd dulden, doorstaan2 pijn, kou, hitte verduren 1 · heel wat moeten verduren onaangename bejegeningen moeten ondergaan 1 · (mbt. zaken) veel te verduren hebben sterk aangetast worden, aan veel slijtage blootstaan 1 · het hard of zwaar te verduren hebben aan sterke ontberingen of aanvallen blootstaan 2 · onovergank. werkw.; is verduurd (gewestelijk) vergaan dat hout is verduurd verduren2 ver·du·ren verduurde woordvormen   1 · overgank. werkw.; h. verduurd duurder maken 2 · onovergank. werkw.; is verduurd in prijs stijgen Dit zegt mijn digitale Van Dale. De opmaak kan ik helaas niet mee kopieren, evenals de doorkiesmogelijkheden. Als je op het woord 'woordvormen' klikt, krijg je bijvoorbeeld alle vervoegingen van het werkwoord (zodat je daar ziet dat 'hij wil' zonder t moet als je het werkwoord willen aan zou hebben geklikt ;) ) En je kan er nog veel meer mee. Maar ik begrijp dat je de digitale Van Dale niet op je computer hebt staan en niet gebruikt hebt. Ik bedoel dus niet de website van van Dale, daar staat inderdaad weinig op. Logisch want ze willen hun boeken en schijfjes verkopen.

25 oktober 2007 - 11:30
Zjors: Maar ik begrijp dat je de digitale Van Dale niet op je computer hebt staan en niet gebruikt hebt. Ik bedoel dus niet de website van van Dale, daar staat inderdaad weinig op. Logisch want ze willen hun boeken en schijfjes verkopen. Daarover zijn we het dan eens :) De vraag blijft of jij met behulp van de digitale Van Dale mijn vraag aan Taaladvies van 23 Oktober, 2007 zou kunnen beantwoorden. Ik wil wel een volledig antwoord op mijn vraag (waarom spreken beide autoriteiten elkaar tegen?).

Lid sinds

18 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
25 oktober 2007 - 20:02
Ariadne, je zult nog veel kunnen lezen, want ik heb almaar meer vragen (hoe meer je weet, hoe meer vragen er opduiken).
Dat is zeker waar, en dat is nou juist ook zo leuk aan steeds meer weten. Dat je steeds minder weet. ;) :D