Voetnoten of een verklarende woordenlijst?

Waar gaat jullie voorkeur naar uit bij het lezen van een roman waarin sporadisch een woord uitgelegd moet worden: een voetnoot of een verklarende woordenlijst achterin het boek?

Ikzelf heb in mijn roman zes voetnoten staan. Dit waren door mij verzonnen woorden die enige uitleg vergden. Een verklarende woordenlijst is wel handig als je een groter aantal woorden moet gaan verklaren. De vraag is dan wel, waar leg je de grens, na hoeveel woorden is het handig om een aparte lijst te maken?

Ik denk: bij een verklarende woordenlijst is het niet alleen belangrijk om uit te gaan van het aantal woorden, maar vooral ook van de betekenis voor de tekst van die woorden. Denk bijvoorbeeld aan politieke, geografische, biologische et cetera minder bekende termen, die wel het geraamte van je tekst vormen, waardoor het voor de lezer van wezenlijk belang is, de betekenis / inhoud van die termen te kennen c.q. snappen, zodat de tekst als geheel begrijpelijk is. Gaat het om hier of daar een woord, zoals Fleursauvage aangeeft, dan is een voetnoot wel voldoende (kan ook best een voetnoot met wat uitleg zijn, niet alleen de verklaring / vertaling van een woord).

Een voetnoot onder aan de bladzijde wanneer er sporadisch een woord uitgelegd moet worden, lijkt mij voldoende en ook het prettigst voor de lezer.

Halen voetnoten de lezer niet uit het verhaal?

Dat lijkt mij niet. Het stoort minder dan wanneer je een woordenboek moet raadplegen.

Mijn voorkeur gaat ook uit naar voetnoten. Dan weet je direct wat het betekent. Als een paar blz. uitleg hebt, dan lijkt me een verklarende lijst verstandiger.

Ik heb het liefst een voetnoot. Bijvoorbeeld in 'De naam van de Roos' van Umberto Eco worden de Latijnse uitdrukkingen in de tekst op het einde van het boek uitgelegd. Een heel gedoe om telkens naar het einde te gaan om die uitleg te vinden. Dat haalde me volledig uit het verhaal. Een voetnoot gaat sneller. En sommige schrijvers zijn best creatief met hun voetnoten. Jack Vance heeft in 'De kronieken van Cadwal' in een voetnoot (ongeveer een halve pagina, verspreid over twee pagina's) de volledige levenscyclus van een vlinder geplaatst. Best wel grappig.

In House of Leaves, een experimenteel boek van Mark Danielewsky, nemen de voetnoten het verhaal zo'n beetje over. On topic: ik zou zowel voetnoten als lijsten proberen te vermijden. Als het absoluut nodig is, lijken voetnoten mij minder storend. Ik zou pas een lijst overwegen als er sprake is van tientallen noten. Maar beter vermijden dus. Meestal kun je al schrijvend wel duidelijk maken waar het om gaat. En zijn al die verzonnen woorden echt wel nodig? Ik bedoel: je kunt het over een waaba hebben, maar als de waaba de vrouw is die in het dorp de kinderen geneest met magie, kun je haar ook Mama Heks noemen. Geen best voorbeeld, maar je begrijpt vast wel wat ik bedoel.

Bedankt voor alle reacties tot nu toe. Mijn roman speelt zich af in het buitenland. Heel sporadisch gebruik ik woorden de lezer, die nog nooit in dat land is geweest, niet zou kunnen plaatsen. Bijv. de naam van een supermarkt, een bepaald drankje of broodbeleg typerend voor dat land. In sommige gevallen zou ik een vertaling van dat woord kunnen gebruiken in de tekst zelf, maar niet altijd. En ik heb het over zo'n 10 - 15 woorden, verdeeld over een flinke roman.