Een echte schrijver verslindt boeken

‘Wat lees je nu dan?’ Ik loop met een vriendin naar het station en probeer wat tips voor goede boeken te ontfutselen. ‘Oh,’ zegt ze, terwijl ze haar gezicht afwendt. ‘Niets, eigenlijk.’ Ik kijk haar achterhoofd verbaasd aan. ‘Waarom niet? Te druk?’ vraag ik, hoewel ik mezelf niets beters kan voorstellen dan een warm bad na een lange dag, tot de rand gevuld met geurend schuim, terwijl ik me erin nestel met een goed boek. ‘Ik lees bijna nooit.’

‘Ik wil niet beïnvloed worden door wat ik lees. Dan schrijf ik niet meer als mezelf.’ Het lukt me niet haar te overtuigen. Ze hield van lezen, maar nu ze heeft besloten het schrijven serieus te nemen, richt ze zich daar volledig op. ‘Ben je bang dat je ze gaat nadoen?’ vraag ik. Ze knikt. ‘Ik wil iets nieuws schrijven. Origineel zijn en geen kopie worden.’

‘Niemand leest minder dan de schrijver,’ was het citaat van Gerrit Krol dat op de Facebook-pagina van Schrijven Online prijkte. En eigenlijk is dat zonde. Schrijven en lezen hebben elkaar nodig. Zonder te lezen leer je geen fantastische teksten schrijven en zonder te schrijven valt er überhaupt niets te lezen. Door veel te lezen leer je clichés herkennen, vergroot je je woordenschat en kijk je met andere ogen naar je eigen werk.

Hoewel de drang om te schrijven soms overweldigend kan zijn en daardoor het nut van lezen lijkt weg te vallen, adviseer ik je om een boek te lezen. Vandaag nog. Een boek van een schrijver die je bewondert zodat zijn verhaal jou inspireert, of juist een boek dat je niet aanspreekt zodat je verschillende smaken en stijlen proeft.

‘Je vingerafdruk is uniek.’ ‘Wat?’ Vlak voor de gang die naar het spoor leidt, blijft ze staan. ‘Je vingerafdruk is uniek,’ herhaal ik. ‘En het zijn die vingers, die afdrukken, waarmee je jouw verhaal typt en de pen vasthoudt waarmee je schrijft. Hoeveel je ook leest, dat stuk van jezelf raak je niet kwijt. Veel lezen maakt je niet slechter, maar beter.’

Zelfs een slecht boek biedt een waardevolle leeservaring. Benoem wat je stoort, waarom je geen band krijgt met de hoofdpersoon of waarom de plot doorzichtig is. Kies de slechtste passage uit het verhaal en herschrijf het. Zie het als een uitdaging, een schrijfoefening. Je leert er in ieder geval beter en realistischer door te schrijven.

Daarom verslindt een echte schrijver boeken. En bedenk: uiteindelijk zijn het boeken geweest die jouw favoriete schrijvers hebben geïnspireerd om zelf een poging te wagen.

Rosalinde Markus (1994) is communicatiestudente maar heeft al zolang ze zich kan herinneren een passie voor schrijven. Ze droomt ervan ooit zelf verhalen te publiceren die lezers raken. In de tussentijd schrijft ze op haar blog Passie voor Schrijven over schrijven en journalistiek.

Comments

Rosalinde Markus zegt: ‘Niemand leest minder dan de schrijver,’ was het citaat van Gerrit Krol dat op de Facebook-pagina van Schrijven Online prijkte. En eigenlijk is dat zonde. --- Niet alleen Gerrit Krol zegt dat, ook JMA Biesheuvel (ik lees niet veel, ik kan me moeilijk concentreren) en vele anderen. En waarom moet je als schrijver boeken lezen? Ik hoef toch ook niet regelmatig een pornofilm te bekijken om goed te zijn in bed. Met angst om door anderen beïnvloed te worden heeft het niets te maken, dat mag en dat kan ook niet anders. Schrijven is zeer tijdrovend. Wie ernstig met schrijven bezig is heeft weinig tijd om te lezen. Bovendien liegen, ja liegen, veel schrijvers over hun leesgedrag. Iemand die als schrijver aan de bak wil komen (blijven) kan het zich vandaag niet meer permitteren om tegen de schenen van boekenverkopers te schoppen. De boeken- en schrijverswereld is ontaard in een grote commerciële bedoening. Neen, een echte schrijver leest niet, hij schrijft om gelezen te worden.

Hallo, Noek! Bedankt voor je reactie, ik waardeer je eerlijkheid. Het lezen van een boek vergelijken met het kijken van een pornofilm vind ik persoonlijk een beetje ver gaan, maar ik begrijp wat je ermee wil zeggen. Onder vriendinnen die ook schrijven merk ik dat wanneer je veel leest, je doorgaans beter schrijft. Natuurlijk betekent dit niet dat je automatisch slecht schrijft wanneer je niet of weinig leest, maar lezen is wel iets waarvan je veel kunt leren. Een echte schrijver schrijft om gelezen te worden, om een verhaal te delen. Dat ben ik met je eens, anders zou hij niet willen publiceren maar het voor zichzelf houden. Dat sluit alleen niet uit dat een echte schrijver ook boeken kan verslinden en dat misschien zelfs wel zou moeten doen om zichzelf te blijven vernieuwen. Hoe dan ook: ondanks dat er door te schrijven weinig tijd voor lezen overblijft, denk ik dat het zeker helpt bij het verbeteren van je eigen schrijfvaardigheid. Dat is mijn persoonlijke ervaring, dus het staat je vrij daar anders over te denken, natuurlijk. :)

@RosalindeMarkus, een wellicht verrassende aanvulling na wat ik geschreven heb. Het klopt dat ik zelden een boek of een kortverhaal lees, maar enige verduidelijking is wel op zijn plaats: bijna alle Nederlandstalige boeken over schrijven van voor 2010 heb ik gelezen en herlezen. Het geheim van de schrijver en Aanvallend spel hebben daarbij een blijvende indruk gemaakt. Ik heb ook bijna alle boeken over taal en stijl verslonden. Stijlboek van Ludo Permentier en Schrijfwijzer van Jan Renkema liggen altijd binnen handbereik, evenals mijn woordenboeken. Gek genoeg heb ik nog niet één boek van Rosenboom en Dorrestein gelezen, en ik ben dat ook niet van plan. Als er iemand is die niet gelooft dat je een beter schrijver wordt door het lezen van andermans werk, dan ben ik het wel. ;)

Voor nogal wat auteurs speelt het feit dat ze boeken gelezen hebben een centrale rol in hun eigen productie. Probeer je maar eens voor te stellen wat voor boeken Borges, Umberto Eco of James Joyce geschreven zouden hebben als ze nooit boeken van anderen gelezen hadden... eigenlijk geldt dit voor bijna iedere bekende auteur tot de negentiende eeuw, plus de (post)modernisten van de twintigste eeuw. Ook de werken van mensen als J.K. Rowling en Carlos Ruiz Zafon bevatten heel wat verwijzingen naar allerlei boeken die indruk op hen gemaakt hebben. En wanneer ik mijn pen aan Latijnse liefdespoëzie waag, is wat ik ken van de antieke literatuur (de klassieke dichters, maar ook bijvoorbeeld het Hooglied) erg nadrukkelijk in mijn hoofd aanwezig ;) Doe zo verder, Rosalinde!

Lieve Rosalinde Markus, Drang om te schrijven kan voortkomen uit het lezen van boeken. misschien betekend de liefde voor lezen, de liefde voor woorden, en ook zo de liefde voor het schrijven. om zelf vorm te geven aan gedachtes op het papier. Mijn eigen ervaring leert mij, dat door veel te lezen,. . Het schrijven van lange rollende zinnen versoepeld. weer bekent worden met verschillende stijlen en zo ook woorden is naar mijn mening zeer dienend. Misschien ligt het er ook aan hoe beinvloedbaar je zelf bent. Ik neem aan dat je een zelf geschreven stuk meerdere malen terugleest, als daaruit blijkt dat je een soort van geautomatiseerde copycat bent geworden kan men altijd nog besluiten minder van een schrijver te lezen. Maar ik wou je eigenlijk aanraden om een keer wat te lezen van, Stanislaw Lem, b.v ''waanzinnige wereld'' Het genre Science fiction doet mij persoonlijk eigenlijk weinig, maar wat kon die man schrijven. John steinbeck The grapes of wrath eng vertaling. Geweldig. Veel plezier in het schrijven toegewenst. De dichter

Ik ben niet onder de indruk van een waslijst gepubliceerde schrijfsels in eigen beheer, en zelfs niet van gewonnen schrijfwedstrijden. - Alleen publicaties bij reguliere uitgevers en in papieren, literaire tijdschriften zie ik als mijn echte wapenfeiten.
Dit is, echt waar, een uitzonderlijk intelligent onderschrift, Noek.
Vooreerst dit: ik kan geen verhaal schrijven zonder proeflezers. Aan de hand van hun kritische (afbrekende) commentaar schrijf of herschrijf ik mijn verhaal, maar niemand die me mag zeggen hoe het moet.
Klopt voor 98%. Zonder proeflezers kan jij geen verhaal schrijven.
Het klopt dat ik zelden een boek of een kortverhaal lees, maar enige verduidelijking is wel op zijn plaats: bijna alle Nederlandstalige boeken over schrijven van voor 2010 heb ik gelezen en herlezen.
Heel mooi. Ik heb ze ook bijna allemaal gelezen en herlezen. Van de meesten heb ik de eerste druk. De oudste is van 1898.
Als er iemand is die niet gelooft dat je een beter schrijver wordt door het lezen van andermans werk, dan ben ik het wel.
Dit begrijp ik helaas niet, Noek. Ik heb net al jouw werk gelezen , en ik voel mij nu al een betere schrijver. Volgens mij klopt jouw theorie dan niet. Of toch?
Ik hoef toch ook niet regelmatig een pornofilm te bekijken om goed te zijn in bed.
Dit klopt dan weer voor 98%.
Daarom verslindt een echte schrijver boeken. En bedenk: uiteindelijk zijn het boeken geweest die jouw favoriete schrijvers hebben geïnspireerd om zelf een poging te wagen.
Een "Perfecte" 100% stelling.

Yrret schreef: Dit is, echt waar, een uitzonderlijk intelligent onderschrift, Noek.
Bedankt! ;)
Yrret schreef: Klopt voor 98%. Zonder proeflezers kan jij geen verhaal schrijven.
Neen, voor 100%
Yrret schreef: Heel mooi. Ik heb ze ook bijna allemaal gelezen en herlezen. Van de meesten heb ik de eerste druk. De oudste is van 1898.
Knap, ik wil er altijd een bod op doen.
Yrret schreef: Dit begrijp ik helaas niet, Noek. Ik heb net al jouw werk gelezen , en ik voel mij nu al een betere schrijver. Volgens mij klopt jouw theorie dan niet. Of toch?
Al mijn werken? Vergis je je niet met een andere schrijver? Voor zover ik weet staat of ligt ervan Noek nergens iets te lezen
Yrret schreef:Dit klopt dan weer voor 98%.
Neen, voor 100%. Vraag het maar aan mijn vrouw.
Yrret schreef: Een "Perfecte" 100% stelling.
Met dit laatste ben ik het dus helemaal niet eens (zie hoger). Voor het overige zijn we het voor 98% roerend eens. ;)