Kathy Mathys hoopt dat je van herschrijven gaat houden met haar handige tips.
Als vertellende schrijver sta je in de weg
De foto is confronterend. Ik bladerde door de krant en kwam hem onverwachts tegen. Nu houd ik de punt van de volgende bladzijde vast; het lukt me niet hem om te slaan. Het beeld heeft me gegrepen en mijn ogen kunnen niet anders dan ernaar kijken. Aan de rand van een zwembad zit een jongeman, duidelijk niet ouder dan een jaar of zesentwintig. Hij valt op omdat zijn benen niet over de rand bungelen, zoals je zou verwachten. Hij heeft ze namelijk niet. Zijn benen lijken onzichtbaar, zijn niets meer dan korte stompjes. De jongen let er niet op. Hij kijkt langs de fotograaf met een dromerige blik in zijn ogen. Ik vraag me af waar hij aan denkt. Hoelang mist hij zijn benen al? Vanaf de geboorte? Of heeft hij een ongeluk gehad? Heeft het leven voor hem nog zin? En waar kijkt hij naar? Ziet hij zwemmers van wie het lichaam wel compleet is? Kan hij ooit nog lopen? Is hij gelukkig?
De foto roept veel vragen op, maar beantwoordt ze niet. In mijn gedachten vorm ik een beeld van de jongen. Ik verzin redenen die de oorzaak kunnen zijn van zijn missende ledematen, maak een voorstelling van hoe zijn leven eruit ziet. Beeld me in dat zijn blik me vertelt dat hij tevreden is, ermee kan leven. Het verhaal krijgt steeds meer vorm en zorgt ervoor dat het me eindelijk lukt de bladzijde om te slaan. Ik heb een beeld bij de foto, ik kan de rest van de krant bekijken. Tot ik op de volgende pagina met het bijschrift geconfronteerd word.
Ik lees dat de jongen Marc heet en vijfentwintig is. Dat hij zijn benen verloren heeft tijdens een missie in Afghanistan, maar er na jaren eindelijk mee om heeft leren gaan. Hij zal nooit meer kunnen lopen. Zijn verhaal is heftig en het maakt bijna net zoveel indruk als de foto. Mijn vragen zijn beantwoord, mijn nieuwsgierigheid ebt weg. Ik weet immers alles al. Toch voel ik lichte teleurstelling. Eigenlijk had ik het bijschrift niet willen lezen. Ik had zijn echte naam en de oorzaak van zijn missende benen niet willen weten, want nu is er geen ruimte meer voor mijn eigen interpretaties. Het beeld dat ik bij de foto gevormd had, vervaagt.
Onmiddellijk moet ik aan de schrijfregel ‘show don’t tell’ denken. De regel die zegt dat je als schrijver vooral met je woorden beelden moet oproepen, maar ze niet letterlijk aan de lezer moet vertellen. De lezer moet een eigen voorstelling kunnen maken, er moet ruimte zijn voor eigen interpretaties zodat de lezer het verhaal naar zijn eigen leven toe kan trekken en zelf kan concluderen wat de schrijver bedoelt. Ik vond de regel altijd vaag en onduidelijk. Nu pas begrijp ik waarom de regel zo vaak wordt aangehaald dat hij bijna cliché is: het is waar.
Als schrijver denk je dat je de lezer helpt door zoveel mogelijk uit te leggen. Door ervoor te zorgen dat hij alles begrijpt, zich alles tot in de details voor kan stellen. Maar soms zijn alleen wat details al genoeg om de lezer een beeld bij het verhaal te laten vormen. Eigenlijk sta je als vertellende schrijver in de weg, ontneem je de lezer de kans het verhaal op zijn eigen manier te interpreteren. De schrijver moet het verhaal vertellen, niet alle antwoorden geven op de vragen die het tijdens het lezen bij de lezer oproept. Ik kijk nog eens naar de foto. Voor het lezen van het bijschrift was hij toch indrukwekkender.
Rosalinde Markus (1994) is Communicatiestudente maar heeft al zolang ze zich kan herinneren een passie voor schrijven. Ze droomt ervan ooit zelf verhalen te publiceren die lezers raken. In de tussentijd schrijft ze op haar blog Passie voor Schrijven over schrijven en journalistiek.
- Login of registreer om te reageren
Anya Niewierra schreef geschiedenis: met 5 boeken op de bestsellerlijst. Wat is het geheim van de auteur van De camino?
Dit nummer niet missen? Neem vóór 15 november 23:59 u. een abonnement dan ontvang je dit nummer!
Dit nummer niet missen? Neem vóór 15 november 23:59 u. een abonnement dan ontvang je dit nummer!
Comments
Jij demonstreert op een
Jij demonstreert op een
Als ik gewoon voor de vuist
Als ik gewoon voor de vuist
De kritiek waar Hay over
De kritiek waar Hay over
tja soms open einde is mooi
tja soms open einde is mooi
"Show is prima, maar laten we
"Show is prima, maar laten we
Bedankt voor alle reacties,
Bedankt voor alle reacties,