Te veel karakters?

pff ik heb in totaal 13 personages en dat vond ik al teveel :P Ik denk dat je beter af bent met minder, ik geloof dat er altijd wat geschrapt kan worden, als het niet essentieel is voor het verhaal.

Als je er zoals Icarus goed over nadenkt, haal je sowieso al geen rare capriolen op dit punt meer uit denk ik. Om het voor de lezer behapbaar te houden, denk ik dat Ceridwen de spijker op de kop slaat met haar opmerking dat je bijfiguren, die slechts in een deel van je boek figureren, als schrijver én lezer daarna rustig kunt laten voor wat ze zijn. De echte vraag is dan hoeveel personages je maximaal op kunt voeren die wél een wezenlijke rol in je plot spelen. Dat aantal van zeven dat Ceridwen noemt, moet dan zeker kunnen, lijkt me zo. Puur toevallig is dat ook precies het aantal dat ikzelf gebruik in het manuscript waaraan ik werk. Als ik ook de nevenpersonages meetel, die geen grote rol in het verhaal spelen, maar wel met regelmaat iets meer doen dan enkel figureren, haal ik de dertien ook wel, zelfs iets meer. Maar toch heb ik wel degelijk het idee dat er iets essentieels uit het verhaal verdwijnt, als ik de overige namen schrap. Mijn verhaal gaat (zeer globaal en natuurlijk niet uitsluitend) over een rondtrekkende groep aan het einde van de laatste ijstijd. Er is berekend (daar bestaan modellen voor) wat de optimale omvang van zo'n groep geweest kan zijn. In zo'n groep, waarin iedereen in extreme mate van elkaar afhankelijk is, is iedereen belangrijk. Sommigen zullen in je verhaal enkel als 'verhaalaankleding' dienen, maar je maakt je hele verhaal ongeloofwaardig als je ze niet af en toe noemt en in je 'verhaaldecor' opvoert. In een verhaal dat in onze tijd speelt, kan dat anders liggen. Natuurlijk zijn wij ook afhankelijk van de mensen die voor ons water, gas, stroom, internet, onderwijs, veiligheid etc zorgen, maar geen mens zal het in zijn hoofd halen die allemaal te gaan noemen. Het ligt volgens mij heel erg aan je genre en je onderwerp wat wijsheid is op dit punt.

Je kunt een onderscheid maken in - parallelle personages: de personages treden tegelijkertijd op in het verhaal, eventueel in verschillende verhaallijnen - seriële personages: personages die na elkaar optreden. Bijvoorbeeld hoofdpersoon A besluit halverwege naar huis te gaan, en wordt vervangen door hoofdpersoon B. In groepjes zie je dit wel voorkomen: de een gaat dood en wordt door een ander vervangen. Hoe beter je je personages uitwerkt, des te meer je er kunt gebruiken. Ik meen dat Jung 12 archetypen had: als je hoofdpersonen niet meer dan archetypen zijn, is een maximum van 12 dan logisch. Als je er meer maakt, gaan ze teveel op elkaar lijken. De meeste mensen kunnen ongeveer 150 personen in hun omgeving uit elkaar houden als individuën (ronde personen, zeg maar: naam, verwantschap, voorkeuren, werkzaamheden, achtergrond). Als je dus zorgt dat je personages echte individuën zijn, en dat niet alleen op uiterlijk baseert, is het voor lezers veel makkelijker om verschillende personages uit elkaar te houden. Let er wel op dat dit personages zijn, en niet alle personages moeten een dramatische ontwikkeling meemaken. Het vraagt teveel van een lezer om voor al die personages ook nog de verandering bij te houden, want ze hebben juist de herkenbaarheid nodig. Zo zie je in Lord of the Rings dat binnen het groepje alleen Frodo zich ontwikkelt, de anderen zijn constante personages (al hoewel ik die twee hobbits Pippin en Merry niet uit elkaar kan houden, en ook de mensen niet - ik heb het over het boek, niet de film).

Dat je in je omgeving maximaal 150 personen uit elkaar kunt houden, heb ik ook wel eens gelezen, maar ik vraag me af hoe relevant dat is als je over het aantal personages in een verhaal nadenkt. Met mensen in je omgeving heb je gedurende langere tijd in allerelei situaties te maken, meestal ook in levende lijve. Het probleem om die allemaal uit elkaar te houden is in een roman veel groter. Natuurlijk wil dat niet zeggen dat je geen 150 namen mag gebruiken. In Lord of the Rings zijn het er in totaal heel wat meer. Maar van slechts een deel daarvan is het nuttig om ze tot het einde toe te onthouden. Het gaat er denk ik om zó te schrijven dat de lezer zonder daar allerlei uitleg over te krijgen na enkele hoofdstukken heel goed weet wie de hoofdpersonages zijn en waarom. Natuurlijk kan er in de loop van het verhaal best nog een extra hoofdpersoon geïntroduceerd worden. Daar hoeft ook niet iemand voor te overlijden, want heel vaak is dat het type van 'de wijze raadgever' zoals Gandalf of Merlijn. Soms spelen die van het begin af aan een rol, maar net zo vaak duiken ze ergens in het verhaal (natuurlijk als ze nodig zijn) zo maar ineens op. Zo'n type (géén tovenaar of zo) verschijnt in mijn verhaal ergens op 1/3 deel.

Je kunt een onderscheid maken in - parallelle personages: de personages treden tegelijkertijd op in het verhaal, eventueel in verschillende verhaallijnen - seriële personages: personages die na elkaar optreden. Bijvoorbeeld hoofdpersoon A besluit halverwege naar huis te gaan, en wordt vervangen door hoofdpersoon B. In groepjes zie je dit wel voorkomen: de een gaat dood en wordt door een ander vervangen. Hoe beter je je personages uitwerkt, des te meer je er kunt gebruiken. Ik meen dat Jung 12 archetypen had: als je hoofdpersonen niet meer dan archetypen zijn, is een maximum van 12 dan logisch. Als je er meer maakt, gaan ze teveel op elkaar lijken. De meeste mensen kunnen ongeveer 150 personen in hun omgeving uit elkaar houden als individuën (ronde personen, zeg maar: naam, verwantschap, voorkeuren, werkzaamheden, achtergrond). Als je dus zorgt dat je personages echte individuën zijn, en dat niet alleen op uiterlijk baseert, is het voor lezers veel makkelijker om verschillende personages uit elkaar te houden. Let er wel op dat dit personages zijn, en niet alle personages moeten een dramatische ontwikkeling meemaken. Het vraagt teveel van een lezer om voor al die personages ook nog de verandering bij te houden, want ze hebben juist de herkenbaarheid nodig. Zo zie je in Lord of the Rings dat binnen het groepje alleen Frodo zich ontwikkelt, de anderen zijn constante personages (al hoewel ik die twee hobbits Pippin en Merry niet uit elkaar kan houden, en ook de mensen niet - ik heb het over het boek, niet de film).

Pipin en Merin zijn ook inwisselbaar. Maar Boromir en Aragorn en Wormtongue zijn toch wel heel verschillend :-) Elrond en Legolas zijn ook andere types. En Radagast en Gandalf haal je ook niet door de war ;-) Maar dat is een zijstraat. De rest van je post kan ik me helemaalmin vinden :-)