Manuscript aanpassen nav afwijzing?

Als je er nog geen fantasy-proeflezers op hebt losgelaten zou ik dat zeker eerst doen. Stel aan hen ook specifiek deze vraag. Zonder proeflezers kan een manuscript in mijn ogen niet 'af' zijn, simpelweg omdat je zelf alleen met je eigen blik kijkt. Je hoeft dingen niet per se te veranderen die proeflezers anders zouden willen, maar het geeft je wel inzicht in je eigen sterktes/zwaktes.

Een afwijzing is niet leuk, maar wel heel erg mooi dat het een onderbouwde is! Dat betekent dat ze het manuscript de moeite waard vonden om door te nemen. Doe je voordeel hiermee! Zelf ben ik geen fantasy-schrijver, maar ik vermoed dat je niet per se ellenlange beschrijvingen erin hoeft te gooien, alleen dat je misschien niet duidelijk genoeg bent in het neerzetten van de wereld en de volkeren. Heb je dit voor jezelf wel beschreven? Want hoe beter jij je personages/wereld/volk kent, hoe beter dit tot uiting komt in het verhaal. Het lijkt me een goed idee om een proeflezer te zoeken die kennis heeft van fantasy. Die kan wellicht beter de punten aanwijzen die niet voldoende zijn uitgewerkt. En ga daarna herschrijven. En dan pas naar een volgende uitgeverij sturen. Succes! En hou je vast aan 'het is goed geschreven'!

@ Zjors: Ik heb er wel proeflezers op losgelaten, maar niet specifiek fantasy-proeflezers :) Die feedback heb ik ook zeker gebruikt. Zonder proeflezers ben je als schrijver nergens. Tenzij je briljant bent (en dat ben ik niet). @ Via: ik houd me zéker vast aan 'het is goed geschreven' :nod: Nu nog de "we willen dit boek hebben!" te pakken zien te krijgen ;) Goed, misschien moet ik dan toch maar eens een proeflees-oproep gaan doen, binnenkort... Ik kende dit forum nog niet eens, toen ik mijn manuscript afhad.

Een andere schrijfster is niet direct afgewezen bij WB*Fantasy. Toevallig geeft ze ook cursussen in het neerzetten van een wereld in een boek. Hierover heeft ze ook in de Geekstijl podcast gesproken (ergens vorig jaar). Misschien kun je daar je voordeel ook mee doen? Infiltreren bij lezers- en schrijvers en proeflezers in het beoogde genre lijkt me een noodzaak.

Misschien wel, maar "een wereld neerzetten" is niet eens zozeer het probleem - ik zit met een integratieknelpunt. Hoe pas ik dat (het uitgebreider beschrijven van mijn wereld) in mijn verhaal - dat er immers al staat... Ik wil niet dat ik geforceerd stukken ga invoegen, dat zou je als lezer ook meteen merken. Over wie heb je het, Schlimazlnik? En waar kan ik een podcast vinden? (Ik weet eerlijk gezegd amper wat dat is.) Ik begin pas net te ontdekken wat er allemaal te vinden is op het "leer-schrijven-gebied". Infiltreren klinkt wat eng :) Ik wil mijn Ninja-skills wel inzetten, maar ook daar de vraag; hoe doe ik dat?

Je wereld wat meer vorm geven en zodoende de lezer meer houvast bieden in je verhaal betekent niet automatisch dat je blokken informatie moet gaan dumpen. Verweef je wereld in je tekst, werk met geuren, met lichtinval (hoeveel zonnen zijn er en hoe schijnt dat licht), luister naar de vogels... o misschien zijn er geen vogels en waarom niet. Ik heb een hekel aan infodump, maar door je informatie te verweven kun je ongemerkt je wereld maken.

Uiteraard ken ik je manuscript niet, maar als ik lees dat het (volgens de uitgeverij) niet duidelijk is hoe het land, de samenleving en de verschillende volkeren in elkaar zitten, dan vraag ik mij af welke rol het land, de samenleving en die verschillende volkeren hebben in het verhaal zelf. Zijn die verschillende volkeren echt nodig, en wat is er bijzonder aan de samenleving waardoor het verhaal zich alleen maar daar kan afspelen? Kun je deze aspecten nog sterker maken in je verhaal zodat het verhaal zelf de setting verduidelijkt? Wat vind je zelf de sterke punten in je verhaal? Bijvoorbeeld gedachten over een thema die je je lezers wilt meegeven. Kun je die op de één of andere manier aan je setting verbinden? Verder zijn de concrete details belangrijk om een wereld tot leven te blazen. En dat hoeft niet in ellenlange beschrijvingen (juist niet), maar kan in een handeling en/of dialoog, of een detail dat op een bepaalde manier meer zegt dan dat het zelf is. Dit klinkt misschien redelijk vaag, maar het valt moeilijk snel uit te leggen omdat het een leerproces is. Ik zou het commentaar van de uitgever zeker niet naast me neer liggen als ik jou was. Misschien staan ze ervoor open om een eventuele herziene versie van je manuscript te lezen, als je hebt gewerkt aan de door hen aangegeven punten. Succes :)

AndreaClimbing; ik snap wat je bedoelt, voor mij is het niet vaag :) De details, die heb ik wel, (dat is geen punt) maar die vragen van je... je slaat de spijker op z'n kop, geloof ik. "Het land, de samenleving en de volkeren" zijn cruciaal voor het verhaal. Ik kan de verschillende aspecten wel degelijk sterker maken in het verhaal - dat moet wel. Ik heb er gewoon nooit goed over nagedacht, dat het nu al zo van belang zou zijn. (Oorspronkelijk 'bestond' dit boek niet, ik heb dit geschreven toen ik halverwege het 'vervolg' ineens dit boek bedacht. Voor mij is alles logisch en duidelijk, voor de lezer waarschijnlijk niet zo.) Of ze open staan voor een herziene versie weet ik niet, dat is voor mij momenteel ook nog niet zo belangrijk. Eerst hier maar eens mee verder werken. Ik heb huiswerk gekregen ;) daar moet ik nu wat mee doen.

Voor mij is alles logisch en duidelijk, voor de lezer waarschijnlijk niet zo.)

Dat ervaar ik ook wel eens... En daar is ook moeilijk aan te ontkomen als je zo lang met een verhaal bezig bent of bezig bent geweest. :) Nogmaals succes ermee! :thumbsup:

Bedankt! Gaat vast wel lukken :)

(...) "een wereld neerzetten" is niet eens zozeer het probleem - ik zit met een integratieknelpunt.

Wat bedoel je hier precies mee?

Je wereld wat meer vorm geven en zodoende de lezer meer houvast bieden in je verhaal betekent niet automatisch dat je blokken informatie moet gaan dumpen. Verweef je wereld in je tekst, werk met geuren, met lichtinval (hoeveel zonnen zijn er en hoe schijnt dat licht), luister naar de vogels... o misschien zijn er geen vogels en waarom niet. Ik heb een hekel aan infodump, maar door je informatie te verweven kun je ongemerkt je wereld maken.

Helemaal mee eens. Van een lange infodump zullen de meeste lezers niks onthouden, maar als je zintuiglijk schrijft, beleeft de lezer het verhaal mee en krijgt de nodige info over je wereld automatisch binnen. Een goede oefening daarvoor heet "the 5 highlighter excercise" (heb ik uit een schrijfboek, zou moeten opzoeken welk). Met 5 verschillende kleuren markeerstiften (kan ook in word) duid je dan de 5 zintuigen aan. Dit kun je zowel met je eigen teksten doen als met teksten van schrijvers die je bewondert, ter vergelijking. Ik probeer altijd om ieder zintuig minstens éénmaal te gebruiken per pagina (A4, enkele regelafstand, lettergrootte 11 of 12) - al is dat natuurlijk geen wet van Meden en Perzen, als je schrijft vanuit een doof personage moet je uiteraard geen klanken gaan gebruiken. Het is zeker goed je hiervan bewust te zijn, al te veel schrijvers gebruiken slechts één of twee zintuigen (doorgaans zicht en gehoor). Wat betreft je volkeren, heb je verschillende volkeren die met elkaar in aanraking komen? Dan kun je de eigenaardigheden van volk A het best tot uiting brengen door door de ogen van iemand van volk B te kijken (simpel gesteld, uiteraard kan dit soms ook subtieler). Die verschillen hoeven niet eens groot te zijn, het kan gaan over schijnbaar onbenullige dingen als klederdracht, eetgewoonten, ... die toch iemands identiteit bepalen. Ik zou het commentaar ter harte nemen, zonder je eigen schrijfstijl en voorkeuren te verloochenen, en inderdaad zeker proeflezers die vertrouwd zijn met het genre en de doelgroep in de arm nemen.

@ Thérèse: ik bedoel dat ik te bang ben geweest om te veel te vertellen, waardoor ik te weinig heb verteld. Ik weet wat ik in het verhaal zal moeten verweven (ik heb alles uitgedacht, van hoe iemand een bad warm maakt tot aan de wetgeving, van het klimaat tot aan de verschillende beesten die er rondlopen). Nu moet ik nog de gulden middenweg vinden om de dingen die ik al lang heb uitgedacht, in het verhaal van dit boek te stoppen. En ik maak het mezelf moeilijk, wat dat betreft. Bijvoorbeeld zoiets: (puur ter illustratie van wat ik bedoel) "Hij keek naar de twee zonnen die onverbiddelijk hitte uitstraalden. Onder hem kronkelde de giftige rivier zich een weg door het landschap. De gemuteerde vogels klapperden in de bosjes naast hem. Zijn wollen kleding jeukte aan zijn lijf. De stank van rotte eieren hing om hem heen." Is dat dan infodump? Of is dit sfeertekening? Hoe ver kan ik gaan?

Hij keek naar de twee zonnen die onverbiddelijk hitte uitstraalden. Eerder heb je al verteld / moeten vertellen dat er twee (of meer) zonnen zijn. Dan kun je hier twee weglaten. Onder hem kronkelde de giftige rivier zich een weg door het landschap. Giftig heb je waarschijnlijk in een eerder stadium ook al vermeld - maar een keer herhalen zou ik niet erg vinden. Misschien de rivier een naam geven. Zich een weg kronkelen vind ik beetjevreemd uitgedrukt (beetjevreemd is een nieuw woord voor een beetje vreemd :-)); beetje bms, ook. Beetjemooischrijverij. Maar dat was niet de vraag. Excuus voor de uitweiding; ik snap ook dat het maar even een voorbeeld is. De gemuteerde vogels klapperden in de bosjes naast hem. Wat gemuteerde betreft: hetzelfde als die twee zonnen. De lezer weet / moet al weten dat dit gemuteerde vogels zijn. Maar hoe gemuteerd? Wat voor vogels zijn het? Dat heb je vast in voorafgaande fragmenten / scènes / schilderingen uit de doeken gedaan, dus kun je het houden bij de vogels - en liever nog ze een soortnaam geven. Zijn wollen kleding jeukte aan zijn lijf. Die wollen kleding heb je vast ook al eerder vermeld. Dan zou ik iets schrijven als: Wat jeukte die jas. De stank van rotte eieren hing om hem heen. De rotte eieren eveneens. Ik zou dan de zin anders formuleren, iets als: Mijn hemel, en wat stonken die eieren! Want de lezer weet dat hij heeft te maken met rotte eieren. 't Is dus geen infodump wat je geeft, maar herhaling. Dat is een kwestie van structuur, samenhang, opbouw.

Euhm... ik zal het er voortaan bij zetten als ik ter plekke scènes zit te verzinnen om een voorbeeld te illustreren :) Desondanks ben ik blij met je feedback. Spreiding is geloof ik het 'toverwoord' dat ik in mijn achterhoofd zal moeten houden.

Doseren is het woord. :)

Oké ;) En dan daar dus niet in doorschieten... Ik zag deze vandaag ook verschijnen: http://www.schrijvenonline.org/tips/tips-om-een-f… (té toevallig, werkelijk) Erover nadenken hoef ik niet meer. Die laatste zin: "Je moet natuurlijk altijd blijven vertrouwen op de fantasie van jouw publiek" -- dat is precies wat ik iets teveel heb gedaan. Of, zoals een proeflezer (ik kreeg gisteren via Facebook meteen een aanbod) het formuleerde; het is wel fantasy, maar hier laat je íets teveel aan de fantasie van de lezer over. Doseren. Ik pak mijn stok, zet mijn voet op het touw en balanceer me een weg naar de overkant; op naar de volgende tussenstop.

Persoonlijk vind ik dat er veel te veel regels worden opgelegd bij het schrijven van een boek. Je moet natuurlijk wel rekening houden me een aantal technische tips, maar uiteindelijk moet je je eigen ding kunnen blijven doen. Je moet erachter staan wat jezelf op papier zet en niet omdat een uitgeverij dit zo wil. Op die manier verlies je je eigen identiteit. Ik vind als je een hekel hebt aan al die info, doe het dan gewoon niet en schrijf wat jij wil schrijven. Probeer desnoods bij een andere uitgeverij, Hou rekening met interessante schrijftips, maar volg vooral je eigen ingeving. Indien er geen enkele uitgeverij met je in zee wil gaan, zou ik uitgeven via POD. Maar behoudt vooral je eigenheid!

Doseren. Ik pak mijn stok, zet mijn voet op het touw en balanceer me een weg naar de overkant; op naar de volgende tussenstop.

Dit vind ik mooi gezegd / geschreven. Als ik het vergelijk met wat je in je beginpost schrijft:

Het mansucript is goed geschreven, maar de setting is niet voldoende uitgewerkt: het is niet duidelijk hoe het land, de samenleving en de verschillende volkeren in elkaar zitten.

zou het best kunnen dat de uitgeverij bedoelt dat je goed kunt schrijven - lees: formuleren / mooie beelden oproepen - maar dat voor een hecht verhaal meer nodig is: beide. Én formuleren én dat hechte verhaal (met al zijn dingetjes zoals uitwerking karakter, plot, etc. etc.).

Wat heb je aan uitgeven bij POD als je het commentaar van professionals niet serieus neemt? Wie gaat die POD-uitgave dan lezen, behalve familie en vrienden die zich verplicht voelen? Schrijvers denken dat de rest van de wereld op hun verhalen zitten te wachten, maar uitgevers hebben daar toch een iets realistischere kijk op. En zij zitten niet op eigenwijze schrijvers te wachten die niets meer aan hun manuscript willen veranderen. Je schrijfhorizon verbreden en eraan werken om je manuscript te verbeteren houdt echt niet in dat je je identiteit als schrijver verliest. Het maakt dat je als schrijver groeit, en mocht het niet lukken om dat ene manuscript uitgegeven te krijgen, dan lukt het misschien met de volgende wel, omdat je erbij geleerd hebt. En ja, het is natuurlijk wel belangrijk om een uitgever te vinden die bij jou en jouw manuscript past en niet met de eerste de beste in zee te gaan. Maar op het gebied van fantasy is de keus aan uitgevers aardig beperkt en heb je het niet voor het uitkiezen.

Via POD - nooit. Dit was het eerste boek dat ik ooit heb opgestuurd - de reactie die ik kreeg zet mij juist aan om er iets beters van te maken. Mijn identiteit zal ik nooit verliezen, daarom moet ik ook de balans vinden waar ik het eerder over had. Ik ben wel eigenwijs, maar advies van iemand die bij een uitgeverij werkt en die talloze manuscripten langs ziet komen, zal ik niet snel in de wind slaan. Ik snap ook wel wat er bedoeld wordt. Als ik mijn boek teruglees, met dat advies in gedachten, zie ik waarschijnlijk ook waar ik dingen kan aanpassen. Wie weet, misschien kan ik enkele verhaallijnen wel gaan aanpassen. Ik zie genoeg mogelijkheden. Ik moet alleen uitkijken dat ik er niet in verzuip. Regels bij het schrijven van een boek? Ik zou het niet weten. Ik schrijf gewoon. Wat ik overal lees over schrijven, dat pik ik op als ik het handig vind, ik zeg "duh!" als ik 100 keer hetzelfde zie staan, ik negeer het als ik denk dat het op mijn schrijfstijl niet van toepassing is. En volgens mij lukt het me aardig. Nu nog de laatste puntjes op de i. Soms is net even een ingeving van iemand anders nodig om er iets écht goeds van te maken - en als me dat nu gaat lukken, ben ik heel erg blij met de moeite (ook al was het slechts één regel) die er bij WB Fantasy is genomen om me nét even dat extra zetje te geven.

Misschien wel, maar "een wereld neerzetten" is niet eens zozeer het probleem - ik zit met een integratieknelpunt. Hoe pas ik dat (het uitgebreider beschrijven van mijn wereld) in mijn verhaal - dat er immers al staat... Ik wil niet dat ik geforceerd stukken ga invoegen, dat zou je als lezer ook meteen merken.

Lezers merken helemaal niets van het feit dat je later stukken hebt toegevoegd. Dat is dus een zorg minder ;-) Hoe je de wereld beter laat zien zonder infodump? Zorg dat personages conflicten hebben die voortkomen uit hun achtergrond en de wereld. Oorlogen, familie vetes, gildes/clans? Taboes, religie, wereldvisie? De beste manier om informatie in een verhaal te verwerken is door het onderdeel van het conflict te maken. De wereld moet dus een rol spelen in dat conflict.

Persoonlijk vind ik dat er veel te veel regels worden opgelegd bij het schrijven van een boek. Je moet natuurlijk wel rekening houden me een aantal technische tips, maar uiteindelijk moet je je eigen ding kunnen blijven doen. Je moet erachter staan wat jezelf op papier zet en niet omdat een uitgeverij dit zo wil. Op die manier verlies je je eigen identiteit. Ik vind als je een hekel hebt aan al die info, doe het dan gewoon niet en schrijf wat jij wil schrijven. Probeer desnoods bij een andere uitgeverij, Hou rekening met interessante schrijftips, maar volg vooral je eigen ingeving. Indien er geen enkele uitgeverij met je in zee wil gaan, zou ik uitgeven via POD. Maar behoudt vooral je eigenheid!

Uitgeven via een POD is zonde van je tijd en geld. De kans dat je via een POD een publiek bereikt dat groter is dan familie en vrienden is onwaarschijnlijk klein. Eigenheid behouden is een onzin argument. Een goede redacteur helpt je om je eigenheid nog beter te verwoorden. Een POD uitgave is ijdelheid en zelfbedrog.

Maar behoudt vooral je eigenheid!

Een goede redacteur helpt je om je eigenheid nog beter te verwoorden.

Of er iets aan toe te voegen of af te slijpen. Eigenheid is geen vast gegeven; eigenheid kun je ontwikkelen, want het maakt deel uit van je persoonlijkheid en die blijft ook niet stilstaan.

Maar behoudt vooral je eigenheid!

Een goede redacteur helpt je om je eigenheid nog beter te verwoorden.

Of er iets aan toe te voegen of af te slijpen. Eigenheid is geen vast gegeven; eigenheid kun je ontwikkelen, want het maakt deel uit van je persoonlijkheid en die blijft ook niet stilstaan.

Yep. Het idee dat 'de schrijver' het zelf *altijd* het beste weet voor zijn eigen verhaal is larie ;-) Om een boek publicabel te maken kom je niet onder goede raad uit. En daardoor leer je zo ontzettend veel!

Wat is "eigenheid"? Als het jouw eigenheid is om flutromans te schrijven, dan zul je nooit binnenkomen bij een uitgever. Als je je weet te ontwikkelen, lukt dat misschien wel. Als je bij een specifieke uitgever aangenomen wilt worden, zul je je eigenheid daarvoor moeten laten buigen, of een ander zoeken. Omdat uitgevers over het algemeen geïnteresseerd zijn in commerciële kansen, zullen ze best wel weten of jouw eigenheid wel of niet aanslaat bij het publiek. Als zij vinden van niet, kun je aanpassingen gaan doen of lopen jammeren over geldratten die geen oog voor kunst hebben en voortbroddelen in je eigenheid. Of je daarmee als schrijver vooruitkomt (als kunstenaar, als vakman, als mens, bij het lezerspubliek) is maar de vraag. Als je je eigenheid wilt behouden zul je eerst moeten onderzoeken wat dat precies is, en daarna eens kijken hoe je dat zo kunt toepassen dat je manuscript wel wordt geaccepteerd.

Ginny: Schrijven is de kunst van het weglaten. Je MS verkopen is in feite hetzelfde als een huis verkopen: je moet iemand vinden die het wil hebben en daarvoor de juiste prijs wil betalen. Dat er twintig langskomen die of te weinig bieden, of het niet willen hebben, of ... so be it. Ik heb zelf ook last van infodumpen. Maar schrappen is gemakkelijker dan erbij verzinnen -- tenminste, voor een lezer. Een schrijver zal altijd last hebben om zijn kind los te laten, zeker als het uuuuren heeft geduurd om het resultaat te verwoorden. Maar je moet rücksichtlos schrappen om je verhaal tot de essentie in te dikken, hoe moeilijk dat ook is. Heb je je MS al eens laten lezen door iemand die ECHT kritisch is, dwz niet door iemand die je niet voor je hoofd wilt stoten en daarom diplomatiek blijft waaraan je uiteindelijk geen pepernoot hebt?

Misschien dat dit ook nog helpt: Mijn ervaring is dat ik veel sneller te weinig vertel dan te veel. Toen ik mijn roman aan mijjn proeflezers liet lezen, gaven ze als kritiek terug dat mijn hoofdpersoon een onverklaarbare keuze maakte aan het eind. Ik stond paf. Ik was er van overtuigd dat ik tot in detail had beschreven hoe hij tot zijn beslissing kwam. Waarop beide proeflezers zeiden: 'Dat staat er niet in!' Ik ging het verhaal herlezen en ontdekte dat ik dat inderdaad allemaal niet had opgeschreven, maar alleen bedacht. In mijn hoofd was het helder. Ik moest scènes toevoegen en personages laten zeggen en denken wat ik al die tijd in mijn hoofd als glashelder had beschouwd. Mijn les was: nooit denken dat je te veel vertelt. Liever twee keer te veel dan een keer te weinig.

De kans dat ik via POD boeken kwijtraak aan familie en vrienden is 0. Familie wil hooguit iets lezen als ze dat gratis kunnen. Vrienden moet je eerst hebben om aan te kunnen verkopen ;) De meest kritische proeflezer ben ik zelf - als het om de schrijfstijl gaat. Hoewel mijn man vervolgens heel veel strepen in mijn teksten zet... en kruisjes... doorhalingen... maar toch ben ik zelf ook kritisch ;) Maar het verhaal, daar heb ik écht anderen voor nodig, want dat is mijn 'blinde vlek'. Ik ben al zo lang met dit verhaal bezig, dat ik zelf niet goed meer zie wat logisch is, wat voor de lezer duidelijk is en wat niet. Gelukkig ken ik mensen die bereid zijn om een manuscript door te lezen voordat het "perfect" is. Inmiddels is het wederom door iemand gelezen, die meteen aan wist te geven wat ze miste. (En dat was een échte fantasy-fan, dus dat kwam even heel erg goed van pas.) Nu ben ik zelf aan het lezen - opnieuw - en ondertussen schrijf ik meteen stukken bij. Ik heb een oplossing gevonden om info te geven zonder dat het louter info geven wordt. Ik had de oplossing al in het verhaal geschreven, feitelijk :) (Om maar eens lekker vaag iets te zeggen zonder dat jullie begrijpen wat ik bedoel... sorry) En misschien ga ik over een tijdje wat ik nu schrijf wel weer schrappen - nou, dat is dan jammer. Zo werk ik nu eenmaal. Ik schets, ik kleur in, ik gum uit, ik schets weer verder. Ik schrap voordat mijn verhaal "af" is. Ik heb tienduizenden woorden geschrapt. Ik heb verhaallijnen verwijderd, personages weggegooid - ik heb genoeg geschrapt om precies te weten - nu - wat er wél in mijn verhaal past. En ik weet dat het niet in één boek past. Ik heb juist géén last van infodump, niet in mijn verhaal. (nog niet, hopelijk nooit) Erbij verzinnen is voor mij dan ook geen probleem - ik heb genoeg in mijn hoofd zitten om erbij te zetten. Ik verzin een hele wereld, potdomme. Daar is genoeg over te schrijven. @Harryhol; ik herken het ;) Dat heb ik dus ook, als ik niet uitkijk. Ik wil niet graag in herhaling vallen, maar je moet ook niet te weinig vertellen. @Leonardo Pisano; ik weet gelukkig wie ik kan vragen om kritisch te zijn als het om proeflezen gaat. Niemand is bang om mij voor mijn hoofd te stoten, ik heb nogal een hard hoofd. Dat scheelt wel. Enthousiasme als het prut is, daar zou ik ziek van worden - want dan ga je slepen met je "meesterwerk", terwijl het dat helemaal niet is... lijkt me vreselijk.

Ik ging het verhaal herlezen en ontdekte dat ik dat inderdaad allemaal niet had opgeschreven, maar alleen bedacht. In mijn hoofd was het helder.

Dat heb ik ook pas meegemaakt! Best wel confronterend om te moeten erkennen dat de kunst van het weglaten niet altijd in je voordeel werkt... @ Ginny: Het klinkt alsof het helemaal goed gaat komen met je ms!