Lid sinds

13 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker

Doel van een proloog

16 maart 2012 - 19:38
In een ander forumonderwerp werd het onderwerp 'prologen' zijdelings aangekaart en daar kwam een interessante reactie op, die het wellicht waard is om apart onderzocht te worden:
Ik ben het er niet mee eens dat een proloog om effectbejag gaat
De stelling dat een proloog om effectbejag zou gaan, kwam van mij af. Als lezer valt het mij op dat als een boek een proloog heeft, die specifiek bedoeld lijkt te zijn om mensen het verhaal in te zuigen, bijvoorbeeld door de uitkomst van een drama alvast weer te geven (in een why-done-it) of door het spannendste element van een boek weg te geven. Vandaar mijn opmerking. Maar dat kan heel goed te maken hebben met het soort boeken dat ik veel lees (literaire thrillers, detectives, militaire non-fictie). Wat zijn jullie gedachten over het doel van een proloog?

Lid sinds

15 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
18 maart 2012 - 18:57
Het is dan ook allemaal gekakel in de marge wat Schlimazlnik zegt. Maarja, hoe breng je zoiets simpels, logisch en duidelijk als wat jij zegt aan het verstand van iemand die zijn hakken al in het zand heeft gestopt. Verloren moeite.
Fraai. Ik dank dat ik jou voortaan maar boycot. Je bent niet helemaal fris.

Lid sinds

13 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
18 maart 2012 - 20:09
Het is dan ook allemaal gekakel in de marge wat Schlimazlnik zegt. Maarja, hoe breng je zoiets simpels, logisch en duidelijk als wat jij zegt aan het verstand van iemand die zijn hakken al in het zand heeft gestopt. Verloren moeite.
Fraai. Ik dank dat ik jou voortaan maar boycot. Je bent niet helemaal fris.
Als je het verschil tussen een proloog en voorwoord niet kunt zien, zoals schlimazlnik dat overduidelijk niet kan (maar met een hoop poeha zijn verhaal onderbouwd, dat gewoon op lucht gebaseerd is) dan word ik graag door je geboycot. O.a. door Therese is op het verschil tussen een proloog en voorwoord gewezen. Lijkt me niet moeilijk te begrijpen. De proloog introduceert karakters die in het vervolg van het verhaal bijna altijd terug te vinden zullen zijn, of is qua plot gelinkt aan het vervolgverhaal (bijv. in thrillers). Als gevolg hiervan is de proloog juist wel aan het verhaal gelinkt. In tegenstelling tot een voorwoord, waarin de schrijver vaak zelf het woord neemt en zich richt tot de lezer. Is allemaal al uitgelegd door Therese.

18 maart 2012 - 19:59
Heb je een of meer titels van goede schrijfboeken die expliciet op de proloog (en wellicht ook op de epiloog) ingaan? Ik wil er wel meer over lezen.
Helaas niet uit mijn hoofd. Het is de conclusie van een langdurig en intensief onderzoek, vooral op internet. Maar bovenal de verwondering over waarom dat het in met name fantasy als een "heilig moeten" wordt gezien om een proloog te schrijven, terwijl de informatie die in de proloog in veel gevallen gewoon een hoofdstuk 1 kan zijn, of anderszins in de hoofdtekst verwerkt kan worden. De vraag waarom de informatie in de proloog geen deel kan uitmaken van hoofdstuk 1 t/m X is daarbij leidend. Hoewel ik gewoonlijk geen voorstander ben, geeft de Wikipedia het in dit geval vrij accuraat weer: klik. Kijk vooral eens op de anderstalige pagina's. Vooral de Duitse is zeer informatief. Bij de Engelse versie is het interessant om de commentaren op de Talk-pagina te lezen. Bij de betekenissen zie je ook dat het losstaat van de handeling in het verhaal: klik. Overigens zal dan ook blijken dat bavarois geen benul heeft van het verschil tussen een proemium en een prologus. Vooralsnog is het zinvol om prologen in regulier uitgegeven werken te bestuderen en de verhouding ervan tot de rest van het verhaal. En dan met name de wat oudere werken en de werken buiten de verbeeldingsliteratuur. En heel erg in de basis: waarin verschilt een proloog voor jou van een "hoofdstuk 1", waarom moet de informatie die in een proloog wordt gegeven zo duidelijk van de rest van het verhaal gescheiden worden? Denk hierbij ook aan raamvertellingen, waarbij hoofdstuk 1 en hoofdfstuk X weliswaar het kader van de hoofdvertelling vormen, maar geen proloog, cq. epiloog worden genoemd. Leg uit waarom een proloog een proloog moet zijn, en niet het raamwerk of gewoon hoofdstuk 1.

Lid sinds

17 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
23 april 2012 - 18:22
Heb je een of meer titels van goede schrijfboeken die expliciet op de proloog (en wellicht ook op de epiloog) ingaan? Ik wil er wel meer over lezen.
Ik weet niet of je onderhand al aan je proefschrift bent begonnen, maar ik heb nog wel een aanrader, Paratexts van Gerard Genette. Het gaat meer over de analyse van paratekst in het algemeen, dus ook over titel, coverteksten, etc. Het is best wel theoretisch dus ik weet niet of het je smaakje is, maar je kunt hem inkijken op google (zoek naar de hoofdstukjes over de verschillende soorten prefaces). http://books.google.nl/books/about/Paratexts.html… Overigens zijn er eigenlijk vrijwel geen boeken over schrijven die uitgebreid ingaan op prologen. Misschien omdat het begrip proloog niet zoveel zegt over de techniek van schrijven. Ik zag nog wel een aantal die over de geschiedenis en het gebruik ervan, maar die heb ik niet gelezen.

Lid sinds

13 jaar

Rol

  • Gewone gebruiker
26 april 2012 - 20:19
Paratext van Genette is inderdaad een juweeltje dat ik net vorige week heb binnengekregen van de bieb. Gisteren nog gescand en het is een aanrader. Ik heb door deze discussie een paar nieuwe variabelen opgenomen in mijn onderzoek (ja, ik ben al een tijdje bezig, zit nu in de dataverzamelfase) die allemaal te maken hebben met de vraag of en wat voor soorten paratexts er in een boek aanwezig zijn. Leuk hoor, de manier waarop dit soort discussies een onderzoek verder kunnen verrijken.

Lid sinds

12 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
20 juni 2012 - 11:53
Even een concrete vraag zonder al te veel in te willen gaan op de semantische discussie: Stel je wilt een voorgeschiedenis schetsen... In mijn geval de ontdekking van een nieuw continent en de verandering die dat met zich meebrengt (stadstaat waar de ontdekkingsreis vertrok maakt een enorme groei door en rivaliseert vervolgens met een andere stadstaat die voorheen aan d e touwtjes trok, uiteindelijk leidend tot een oorlog). En die voorgeschiedenis (met personages en al) speelt zich zo'n 60 jaar voor de start van het hoofdverhaal af (hoofdverhaal begint met het uitbreken van die burgeroorlog). Zou je dit dan als proloog mogen betitelen (zonder gekoppelde epiloog dus) of moet je dit dan Hoofdstuk 1 noemen? En als je dat doet, kun je dan in hoofdstuk 2 makkelijk verspringen naar een ander jaartal? Zonder dat het vervreemdend werkt omdat dezelfde personages er niet in zitten...? Een proloog maakt die scheiding namelijk goed duidelijk.

Lid sinds

17 jaar 11 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
20 juni 2012 - 12:31
Je verhaal klinkt interessant :) Ik denk dat het allebei kan, net wat je zelf wil. Bij een proloog is het al duidelijk dat het een tijdje voor de rest van het verhaal speelt, bij hoofdstuk 1 zou ik jaartallen noemen vanwege de vervreemding die jij al noemt. Of, in plaats van jaartallen, iets waardoor al snel duidelijk wordt dat het 60 jaar na hoofdstuk 1 speelt (zoiets bedoel ik: "Daar vertrok alweer een boot met kolonisten voor het nieuwe continent. Dat het continent na al die jaren nog niet vol was, verbaasde X.").

Lid sinds

14 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
20 juni 2012 - 12:36
Is het echt nodig dat je die voorgeschiedenis aan het begin van het boek uit de doeken doet? Ik zou er eerder voor kiezen om die informatie in de loop van het verhaal te verwerken, eventueel dmv flashbacks. Als je je boek begint met een geschiedenislesje, zou de lezer wel eens kunnen afhaken, al hangt dat er natuurlijk ook vanaf hoe je het brengt en inkleedt.

Lid sinds

14 jaar 4 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
20 juni 2012 - 12:38
Even een concrete vraag zonder al te veel in te willen gaan op de semantische discussie: Stel je wilt een voorgeschiedenis schetsen... In mijn geval de ontdekking van een nieuw continent en de verandering die dat met zich meebrengt (stadstaat waar de ontdekkingsreis vertrok maakt een enorme groei door en rivaliseert vervolgens met een andere stadstaat die voorheen aan d e touwtjes trok, uiteindelijk leidend tot een oorlog). En die voorgeschiedenis (met personages en al) speelt zich zo'n 60 jaar voor de start van het hoofdverhaal af (hoofdverhaal begint met het uitbreken van die burgeroorlog). Zou je dit dan als proloog mogen betitelen (zonder gekoppelde epiloog dus) of moet je dit dan Hoofdstuk 1 noemen? En als je dat doet, kun je dan in hoofdstuk 2 makkelijk verspringen naar een ander jaartal? Zonder dat het vervreemdend werkt omdat dezelfde personages er niet in zitten...? Een proloog maakt die scheiding namelijk goed duidelijk.
Als het slechts de bedoeling is om die voorgeschiedenis als achtergrondinformatie te geven en deze verders niet zo danig aan de orde komt in het hoofdverhaal, dan zou ik voor een proloog kiezen. Je kunt in de proloog dan een jaartal vermelden en als je met hoofdstuk 1 begint ook weer, zodat de lezer weet dat de proloog in het verleden is en hoofdstuk 1 in het heden. Ik vind inderdaad dat een proloog die scheiding ook goed duidelijk maakt.

Lid sinds

12 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
20 juni 2012 - 12:50
Is het echt nodig dat je die voorgeschiedenis aan het begin van het boek uit de doeken doet? Ik zou er eerder voor kiezen om die informatie in de loop van het verhaal te verwerken, eventueel dmv flashbacks. Als je je boek begint met een geschiedenislesje, zou de lezer wel eens kunnen afhaken, al hangt dat er natuurlijk ook vanaf hoe je het brengt en inkleedt.
Het leest als een hoofdstuk. Met personages, dialogen etc. Alleen de hoofdpersonen in dat eerste stuk zijn bij aanvang van het verhaal al dood en komen niet meer voor verderop. Misschien als referentie nog, maar niet meer in het verhaal.

20 juni 2012 - 13:12
Bij een proloog is het al duidelijk dat het een tijdje voor de rest van het verhaal speelt.
Omdat een proloog feitelijk los van de overige handelingen staat, is het niet vanzelfsprekend dat de handelingen uit de proloog plaatsvinden vóórdat de handelingen uit het hoofdgedeelte van het verhaal plaatsvinden. Het kan net zo goed geen aansluiting op het verhaal hebben, een verhaal in een verhaal zijn, ergens vanuit een geheel ander prespectief tijdens de andere handelinge, gebeurtenissen aan het einde van het verhaal weergeven - alles is mogelijk. De bedoeling van de proloog is dat je de overige handelingen door een bepaalde bril bekijkt. Het vertelt iets over hoe je het verhaal moet interpreteren. Dat kan inderdaad zijn dat je al weet wat goed en kwaad is in zo'n wereld. Maar alleen omdat er een groot stuk tijd tussen de gebeurtenissen zit, is geen reden om het een proloog te maken.

Lid sinds

12 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
20 juni 2012 - 18:42
Nou ja, het is zoals ik het uitleg: Proloog (of hoe het ook genoemd dient te worden) speelt zich zo'n 60 jaar voor het hoofdverhaal af. Leest als een hoofdstuk, met (een kleine) spanningsboog en personages/dialogen. Dient alleen als verklaring voor de politieke situatie die leidt tot de oorlog waar het hoofdverhaal mee begint. Maar ik denk dat ik een leuk ideetje heb...

Lid sinds

14 jaar 3 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 juni 2012 - 9:26
Ik denk dat je het goed met een proloog kunt doen, Rudez. Maar, wat Hekate al zegt, pas dan wel op dat het geen droge voorgeschiedenis wordt. Doe het gewoon en kijk later of het goed past of dat je toch beter met flashbacks kunt gaan werken.

Lid sinds

12 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
21 juni 2012 - 10:49
Een droge voorgeschiedenis wordt het sowieso niet. Ik heb het idee om een koppeling te maken tussen proloog en hoofdverhaal in de vorm van een nieuw personage. Een jongen van een jaar of 11 die als scheepsjongen aanmonsterde op het ontdekkingsschip. Bij terugkeer na ruim een jaar waren zij helden en het jochie kreeg een leuke baan bij de nieuw opgerichte Handelscompagnie. Uiteindelijk werkt hij zich daar omhoog tot een hele grote meneer. 60 jaar later leeft hij nog (zij het nog meer net, hij is zeer oud natuurlijk) en ik koppel hem aan één van de hoofdpersonen, die in mijn hoofd al een koopman was. Die kan nu mooi de protegé zijn van de voormalig scheepsjongen. Dit zorgt al voor meer aansluiting tussen de delen :) Any thoughts?

Lid sinds

17 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
23 juni 2012 - 13:35
Je hebt als schrijver zelf de vrijheid om alle opmerkingen over wat een proloog is, niet is, doet, mag zijn en moet zijn te negeren. Je kunt het gebruiken om in te spelen op de lezer zijn opvattingen over proloog en daarmee een bepaald inhoudelijk nut te dienen, of juist om die opvattingen/verwachtingen te doorbreken. Maar in jouw geval zou ik het verhaal gewoon lineair door laten lopen, zonder het op te splitsen in prologen. Als je iets wilt duidelijk maken, doe dat dan ín de tekst, daar wordt je verhaal juist beter van. Je kunt in je verhaal gewoon zestig jaar verspringen, en dan in woorden vertellen wat er in die zestig jaar allemaal anders is of hoe het verhaal verandert met die sprong (in plaats van dat te doen door een afsplitsing in proloog). Stel je voor met wat voor mooie woorden en zinnen je de lezer de tijdssprong kunt uitleggen. :) Met andere woorden, als je iets met een proloog wilt zeggen, kun je dat net zo goed in het verhaal zeggen, want dat is mooier en duidelijker. ps. Mocht je toch een proloog willen gebruiken, onthoud dan wel dat er geen absolute definitie van bestaat die iets inhoudelijks zegt. Het is een stuk tekst vóór een ander stuk tekst (of muziek, toneel, etc.), meer niet. Om te weten wat over het algemeen onder proloog wordt verstaan kun je beter voorbeelden bekijken en zo ontdekken hoe het begrip in de loop van de geschiedenis vorm heeft gekregen. Maar dan nog kan dat geen beperking zijn. Mensen die je zeggen dat een proloog aan bepaalde voorwaarden moet voldoen (anders dan de positionering vóór (of voorin) een werk) wekken daarmee niet alleen de indruk dat zij alle prologen in de wereld kennen en aan de hand daarvan de grenzen kunnen aangeven, maar ook dat die grenzen vervolgens iets zeggen over de term. Dat is net zo misleidend als onkruid definiëren als welke planten nou precies onkruid zijn en welke niet.

Lid sinds

12 jaar 5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
23 juni 2012 - 13:56
Dank je wel, Harmony. Ik ga even kijken wat uiteindelijk het beste uit gaat komen voor mijn verhaal :)